شناسهٔ خبر: 37633 - سرویس جاده‌ای
نسخه قابل چاپ

در شورای عالی فنی و زیربنایی مطرح شد:

توجیه اقتصادی تقاطع غیر همسطح میدانی نسبت به نمونه شبدری و سایرین

عباس آخوندی طبق گزارش ارائه شده در شورای عالی فنی و زیربنایی وزارت راه و شهرسازی، ساخت تقاطع غیر همسطح میدانی از نظر هزینه احداث و نگهداری نسبت به سایر نمونه‌ها در یک بازه زمانی بالای ۱۵ سال از بیشترین توجیه اقتصادی برخوردار است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در گزارش شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل در خصوص تقاطع‌ها، بزرگراه‌ها و راه‌های اصلی و فرعی که در جلسه اخیر شورای عالی فنی و زیربنایی ارایه شد، این موارد مورد بررسی قرار گرفت. در این گزارش ارجاعات و اقدامات انجام‌شده توسط کارگروه ویژه که برمبنای متن پیشنهادی مهندس مشاور و با بررسی گزارش‌های پیشنهادی حاصل از مطالعه نشریه ۴۱۳ سازمان برنامه‌وبودجه گردآوری شده، و به‌عنوان شرح خدمات همسان مطالعات در خصوص احداث طراحی راه، آزادراه و جمع‌بندی ارایه شده است.

تهیه این گزارش به دستور وزیر راه و شهرسازی انجام شد و در این رابطه مهندس مشاور طرح مطالعاتی تقاطع واقع در کنارگذری در لنگرود را ارایه کرد و پس از اظهارنظر وزیر راه و شهرسازی درباره طرح، مقرر شد بحث تملک اراضی به‌صورت یک متغیر در این مورد دیده شود. این موضوع از سوی شورای عالی فنی به کارگروه ویژه ارجاع شد تا معیارهای تصمیم‌گیری‌ در خصوص انتخاب گزینه‌های برتر در این کارگروه شورای عالی فنی بررسی شود.

سپس پیش‌نویس پیشنهادی مهندس مشاور ارائه شد و نهایتاً در تاریخ سوم مرداد ۹۵ شرکت ساخت و توسعه،  نظرات خود در این رابطه را ارائه کرد.

تصمیمات ابلاغی کارگروه ویژه به این صورت بود که مهندس مشاور و کارفرما در مورد انتخاب نوع تقاطع، تکنیک‌های موجود را  رعایت کند و دوم اینکه بحث تأمین سطح سرویس مطلوب برای استفاده‌کننده مهم‌ترین عامل برای انتخاب تقاطع باشد. همچنین سومین بحث عدم استفاده از نوع خاصی از تقاطع در موارد مشخص مانند ممنوعیت استفاده از تقاطع هم‌سطح در آزادراه است.

طبق این گزارش، متن مهندس مشاور دارای سه مورد شامل؛ طراحی و احداث تقاطع غیره مسطح باهدف حفظ و ارتقا سطح سرویس و کاهش یا حذف تلاقی‌های ترافیک، افزایش ایمنی، کاهش تأخیر و افزایش ظرفیت ترافیک در محل تقاطع است.

طراحی گزینه‌های تقاطع نیز با توجه به نوع تقاطع، درجه اهمیت پروژه و مسیر و هزینه‌های تملک و پارامترهای قابل اهمیت، مدنظر قرار گرفتن انواع تقاطع مانند شبدری، شیپوری کامل یا اصلاح‌شده،   تقاطع چند سطحی یا جهتی و یا میدان غیرهم‌سطح و یا سایر طرح‌های ممکن است.

انجام مقایسه فنی-اقتصادی برای گزینه‌های ممکن در جهت پارادایم‌های قابل اهمیت از قبیل تأمین سطح سرویس، هزینه اجرا، هزینه تملک، زمان احداث و مشکلات اجرایی و تأمین ایمنی و روانی حرکت و عدم تداخل وسایل نقلیه با یکدیگر، هزینه‌ استفاده‌کنندگان، هماهنگی با طرح جامع شهری و طرح‌ هادی بخشی و روستایی، توجه کارفرما به کلیه پارامترهای بااهمیت در فرایند تهیه و تصویب طرح و تهیه و اجرای طرح بهره‌برداری موقت در صورت فقدان اعتبار کافی برای اجرای طرح برتر صورت گرفت.

در گزارش تقاطع کنارگذر مذکور در لنگرود، پنج طرح بحث تقاطع  شبدری کامل، شبدری کامل کوچک‌شده، تقاطع لوزی، میدان ناهم‌سطح نوع  یک با دو پل و دیوار سازی، میدان ناهم‌سطح ۴ پل و دیوار سازی و میدان هم‌سطح موردبررسی قرار داشت و هزینه تملک در  این طرح‌ها از متری ۶۰۰۰ تومان تا ۱۵۰ هزار تومان ارائه شده است. ازاین‌رو با مشاهده آمار و نمودارها ملاحظه می‌شود که از یک حدی به بعد هزینه ساخت و نگهداری تقاطع غیر هم‌سطح میدانی از شبدری در طول یک بازه زمانی و پس از گذشت ۱۵ سال ارزان‌تر می‌شود.

طبق مقایسه‌ای در قالب جدول مشخص شد که در سال اول بهره‌برداری میدان هم‌سطح از همه ارزان‌تر است، سپس لوزی، شبدری کوچک و بزرگ، میدان ناهم‌سطح ۱ و ناهم‌سطح ۲ است، اما وقتی این شرایط می‌گذرد شرایط تغییر می‌کند به‌طوری‌که در سال بیستم بهره‌برداری اولویت‌ها بیانگر  شبدری بزرگ، کوچک، لوزی، میدان ناهم‌سطح یک  و ۲، هر چه هزینه تملک افزایش یابد ما مجبوریم به طرح تقاطع ناهم‌سطح یا تقاطع تلفیقی بیشتر گرایش پیدا کنیم یعنی برخی مسیرها به‌صورت غیرهم‌سطح و بعضی مسیرها به‌صورت هم‌سطح اجرا شوند. 

بر اساس نشریه ۴۱۳ سازمان برنامه‌وبودجه شرح خدمات همسان مطالعات احداث راه‌ها از نوع گروه «۳» دستورات ابلاغی سازمان برنامه است و در دو بخش توجیهات نهایی شامل فاز یک و فاز دو مطرح شده است.

در فاز یک در رابطه با طرح و آمارگیری ترافیکی راه برای کمربندی‌ها، پیش‌بینی ترافیک موجود و تعیین نوع تقاطع، استعلام از سایر شریان‌های حیاتی مثل کانال آب و برق و گاز در رابطه با طراحی و بهسازی راه‌های موجود انجام می‌شود. انواع تقاطع هم‌سطح می‌تواند سه‌راهی، وای شکل، تی شکل، چهارراه، میدان یا میدان دوبل غیرهم‌سطح شامل شبدری، نیمه‌شبدری، میدانی، لوزی، جهتی و مدل‌های ترکیبی باشد.

نتیجه این است که نکات مطرح‌شده در پیش‌نویس مهندس مشاور و تأکید بر انواع پارامترهای مؤثر شامل اهمیت پروژه، سطح سرویس مورد انتظار، موقعیت تقاطع، تأمین ایمنی و هزینه‌های اجرا در شرح خدمات مطالعات همسان در احداث راه منعکس‌شده است.   

نظر شما