احمد نیکخواه معاون دبیرخانه شورای‌عالی و دبیر کمیته فنی شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، درباره بلندمرتبه‌سازی‌های پایتخت و نقشی که شهرداری تهران در این خصوص ایفا کرده و در عین حال به جای پاسخ گویی به عملکرد نامناسب خود در موضع پرسشگری قرار میگیرند، نکاتی را ارایه کرد و گفت: بر اساس اطلاعات موجود، حدود 980  ساختمان بلندمرتبه در سطح شهر تهران ساخته شده است ، که بیش از 400 مورد از آنها در سال‌های 84 تاکنون و عمدتا در مناطق شمالی و غربی پایتخت ایجاد شده‌اند.

دبیر کمیته فنی شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران تصریح کرد: بر اساس بند  "2- 5 -6" طرح جامع شهر تهران مصوب سال 86 تا زمان تصویب و ابلاغ ضوابط و مقررات ساخت و سازهای بلندمرتبه، صدور هرگونه مجوز ساخت و ساز توسط شهرداری تهران ممنوع بوده است.

نیکخواه گفت: با وجود آنکه مصوبه سال 1386 طرح جامع، شهرداری تهران را موظف کرده است تا ضوابط و مقررات ساخت و سازهای بلندمرتبه را در اسرع وقت تهیه و به تصویب شورای‌عالی برساند اما تا سال 1393 این موضوع مسکوت مانده، هیچ اقدامی در این خصوص انجام نشد و بدون هیچ ضابطه‌ مدونی ساختمانهای بلندمرتبه احداث شدند . نهایتا در اواخرسال 1393 در راستای سیاست‌های جدید دولت وبا دقت نظر رئیس و دبیر شورای‌عالی ضوابط و مقررات بلندمرتبه‌سازی از سوی کمیسیون ماده 5 تهران به شورای‌عالی ارجاع و بلافاصله در دستورکار بررسی قرار گرفت.

وی ادامه داد: متأسفانه ضوابط ارایه شده توسط شهرداری تهران به لحاظ مکان‌یابی کمترین انطباق را با احکام طرح جامع داشت. در این ضوابط علاوه بر آنکه پهنه‌های خاص بلند مرتبه‌سازی نسبت به طرح جامع تغییر اساسی کرده بود ،در قالب پهنه عام بلندمرتبه‌سازی احداث ساختمان‌های بلند  تقریباً در بخش قابل‌توجهی از شهر تهران صرفاً بر اساس اندازه قطعه و عرض معبر مجاز شده بود. در حالی که کمترین تاثیری از  تحلیل ساخت و سازهای بلندمرتبه وضع موجود، سقف جمعیت‌پذیری طرح جامع ، تهدیدات طبیعی و اکولوژیک و ... دیده نمی‌شد.

این کارشناس حوزه شهرسازی گفت: شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران ضوابط بلندمرتبه‌سازی را در جلسات 93.12.25 و 94.10.14 بررسی کرد و با تاکید بر مصوبه 1386 طرح جامع، دستور توقف هرگونه بلندمرتبه‌سازی در تهران را صادر و مقرر کرد تا موضوع ضوابط و مقررات بلندمرتبه‌سازی با رویکرد همه‌جانبه و منسجم و خصوصاً با انجام مطالعات مربوط به تأثیرات طبیعی آن بررسی و به شورای‌عالی ارسال شود.

وی تصریح کرد: تامل شورای‌عالی در این فقره عمدتا  ناظر به دو محور است اول تحلیل و آسیب‌شناسی اقدامات گذشته و رصد تاثیرات آن به منظور دستیابی به چشم‌انداز روشن برای آینده و ثانیا لزوم بررسی و تحلیلی همه جانبه پیشنهادات جدید خصوصا در ابعاد زیست‌محیطی .

نیکخواه با اشاره به اینکه به رغم پیگیری‌های مکرر دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، شهرداری تهران از ارسال اطلاعات و آمار دقیق از وضعیت موجود ساخت و سازهای بلندمرتبه پایتخت خودداری کرده است، افزود: در نهایت، پس از ورود سازمان بازرسی کل کشور به موضوع و تشکیل جلسات مختلف با حضور نمایندة دستگاه‌های مربوطه، شهرداری در آذرماه ۱۳۹۵ مجموعه اطلاعاتی در ارتباط با ساختمان‌هاي بلندمرتبه (۱۲طبقه و بيشتر) موجود در شهر تهران را به دبیرخانة شورای‌عالی ارسال کرد كه البته حايز  نقايص و تناقضات قابل‌توجه بود.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس اطلاعات ارسالی ، در12 سال اخير بالغ بر 400 مورد ساختمان بلند مرتبه 12 طبقه و بيشتر در تهران ساخته شده كه البته همگي آنها بدون ضوابط بلندمرتبه‌سازي مصوب و بر اساس مصوبات موردي ساخته شده‌اند و متأسفانه چالش جدی را در حوزه ترافیک، تهویه طبيعی شهر، جمعیت‌پذیری، سطوح خدماتی، گسل‌ها و زلزله‌خیزی و .. ايجاد كرده است.

نیکخواه ، با طرح این پرسش که چرا بخش كمی از اين ساختمان‌ها در پهنه های مجاز طرح جامع جانمايی شده‌اند؟ گفت: در احداث اين ساختمانها كف استانداردهای شهرسازی كه همانا دسترسی به معبر مناسب باشد رعايت نشده است.

وی افزود: متاسفانه حدود 270 ساختمان بلندمرتبه تهران در معابر با عرض 12 متر و كمتر و حدود 290 مورد از آنها در مجاورت معابر بين 12 تا 20متر ساخته شده است.

نیکخواه گفت: در سالیان گذشته بسیاری از ساخت و سازهای بلند‌مرتبه منطقه 22 شهرداری تهران ، اساساً قبل از شروع به کار دولت یازدهم و  ترکیب فعلی کمیسیون ماده 5 شهر تهران و بدون هرگونه ضابطه شکل گرفته است. ساخت و سازهای منطقه 22 در تناقض آشكارا با احکام صریح  طرح جامع شهر تهران هستند و شهرداری تهران به عنوان دبيرخانه و رئيس كميسيون ماده 5 مسئوليت مستقيم در اين خصوص دارد.

وی افزود طبق قانون تاسيس شوراب‌عالي، دبیرخانه کمیسیون ماده 5 شهر تهران در شهرداری مستقر است و رئیس این کمیسیون شهردار تهران است.تبعا دبیرخانه می‌توانست بسیاری از پرونده‌های ورودی را در همان مراحل اولیه بنا بر اختیارات قانونی و به دلیل مغایرت با احکام طرح جامع حذف نماید. لذا مسئوليت شهرداری تهران در خصوص مصوبه‌های کمیسیون ماده 5  قطعا با هيچ‌يك از اعضا قابل‌قياس نيست. هرچند عملکرد دبیرخانه کمیسیون در سالهای اخیر در خصوص صدور مجوز های بلندمرتبه  به هیچ‌‌وجه قابل مقایسه با دوره قبل نیست.

نیکخواه تصریح کرد: موضوع انحراف مديريت‌شهري تهران از سياست‌هاي بلندمرتبه‌سازي طرح جامع چه در مكان‌یابي و چه در ضوابط ساخت و ساز كاملا روشن است .درباره اين تخلفات بارها توسط دبیرخانه شورایعالی به شهرداري تذكر داده شده ضمن اينكه موضوع به ساير دستگاه‌ها نيز  اعلام شده است. تكرار اظهارنظرهايي نظير آنچه توسط مسئولین مرتبط در شهرداری تهران انجام شده است بيشتر اين نكته را به ذهن متبادر مي‌كند كه گويي جاي پرسش كننده و سوال شونده  عوض شده است .

وی گفت: قطعا دستگاه‌هاي مسئول و مراجع نظارتي با ورود به موضوع و بررسي دقيق، امكان تعيين قصور و تخلفات مسئولین مرتبط را در اين بخش و ساير بخش‌ها داشته و دارند.

نیکخواه در پایان با بیان این بیت از استاد سخن سعدی که؛ بزرگش ندانند اهل خرد/ که نام بزرگان به زشتی برد، تاکید کرد: به نظر مي‌رسد مدیریت نظام شهرسازی تهران قبل از هر چيز نيازمند سطح بالایی از تخصص در حوزه برنامه‌ريزي فضايي و مديريت خرمندانه سرزمين است. به نحوي‌كه قبل از هر تصميم، درك درستي از تبعات آتي آن در افق ديد مسولين فراهم باشد./