پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی: خرمشهر و بصره را در گذشته عروس خلیج فارس می‌نامیدند و حالا دبی این عنوان را دارد؛ در خصوص چرایی آن هم می‌گویند به دلیل عدم لایروبی اروند رود، کشتی‌های بزرگ قادر نیستند به خلیج فارس راه یابند و در صورتی که این کار اجرایی شود، بنادر جمهوری اسلامی ایران اعم از بندر خرمشهر، آبادان و اروند کنار می‌توانند به رونق گذشته بازگردند. می‌گویند یکی از علت‌های اینکه بندر «جبل علی» سالیانه ۴۰ میلیارد دلار درآمد دارد و خرمشهر این امکان را ندارد، همین امکان تردد کشتی‌ها با تناژ بالاست که با لایروبی اروند می توان جایگاه بندر خرمشهر و آبادان را نیز از نظر درآمد زایی ارتقا بخشید.

اروندرود آبراهی استراتژیک برای دو کشور ایران و عراق است که بر اساس معاهده ۱۹۷۵ الجزایر بخشی از این آبراه متعلق به ایران و بخشی دیگر متعلق به عراق است. ۵ بندر بصره، خرمشهر، آبادان، خسروآباد و فاو در این آبراه وجود دارند که هرکدام در یک دوره خاص تاریخی نقش مهمی در تجارت منطقه ایفا می‌کردند.

با این حال شرط اصلی لایروبی اروند شناورسازی مغروقه‌های زمان جنگ در این آبراه بین‌المللی است که به گفته‌ی مدیرکل بندر و دریانوردی خرمشهر با مانعی بزرگ یعنی عدم همکاری عراق مواجه است.

از سال ۷۲ تاکنون ۱۸۰ فروند شناورمغروقه از آبراه اروند و رود کارون خارج شده که ۵۵ فروند آن ازآبراه اروند و ۱۲۵ فروند آن از رود کارون بوده است.

عدم همکاری عراق در عملیات خارج سازی مغروقه‌ها

دریس در این باره به خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه  شهرسازی گفت: در چند سال اخیر با توجه سازمان بنادر ودریانوردی و اعتباری که برای این مهم اختصاص داده شد شناورسازی‌ مغروقه‌‌ها رشد چشمگیری یافته است.

او می گوید:سال گذشته و همزمان با اوج توجه سازمان به موضوع شناورسازی مغروقه‌های اروند، قرارداد شناورسازی ۳۹ فروند مغروقه نهایی شد و با انتخاب پیمانکار داخلی عملیات شناورسازی آغاز شد. هم اکنون از این ۳۹ فروند ۱۷ فروند مغروقه شناورسازی شده است و عملیات خارج‌سازی ۲۲ فروند مغروقه دیگر در دست اجرا است.

مدیرکل بندر و دریانوردی خرمشهر با توضیح اینکه مغروقه‌هایی که شناورسازی شده و یا  در دست عملیات است در وسط آبراه و به سمت ساحل ایران هستند، ادامه داد: طبق برآورد ما ۱۸ فروند مغروقه وسط ساحل به سمت عراق است و از آنجایی که به سمت ساحل عراق هستند عملیات شناورسازی آن حتما باید با هماهنگی طرف عراقی باشد.

وی عدم همکاری عراق در عملیات خارج سازی مغروقه‌ها را عامل اصلی ناتمام ماندن این پروژه دانست و گفت: ما تاجایی که توانسته‌ایم سعی کردیم با شناسایی مغروقه‌ها و نصب علائم کمک ناوبری تردد ایمن شناورها را فراهم نماییم با این حال برای انجام عملیات شناورسازی مغروقه‌های مشترک حتما باید از طریق دفتر مشترک دو کشور cbc  و موافقت طرف عراقی کار انجام شود.

تلاش‌های ایران برای راه‌اندازی دفتر cbc

دریس به تلاش‌های ایران برای راه‌اندازی دفتر cbc اشاره کرد و گفت: ایران طی آخرین جلسه‌ای که در دی ماه گذشته در دفتر وزارت امور خارجه داشت نمایندگان خود را معرفی کرد و در جلسه مشترک با طرف عراقی اصرار شد که عراق نیز اعضای دفتر خود را معرفی کند اما عراق تا این ساعت هنوز مسئولان دفتر خود را معرفی نکرده است.

وی می گوید:برای اینکه به رونق گذشته در بندر خرمشهر بازگردیم و شناورهایی با آب خور ۸تا ۹ متر به خرمشهر بیایند باید لایروبی اروند صورت بگیرد و شناورسازی مغروقه‌ها مقدمات لازم برای انجام عملیات لایروبی است. یعنی اگر حتی اگر شناورسازی مغروقه‌ها را هم انجام دهیم از نظر ایمنی تردد شناورهای وضعیت موجود را ارتقا دادیم اما در خصوص افزایش آبخور شناورها کاری صورت نگرفته است برهمین اساسا این اقدام مقدمه‌ای برای لایروبی و رفع مانعی به اسم مغروقه هاست.

به گفته‌ی دریس عملیات لایروبی اروند با هدف بازگشت بندر به عمق سابق حتما باید از طریق دفتر هماهنگی مشترک بین دو کشور ایران و عراق  صورت بگیرد.

عراق منفعتی در بازگشت رونق به اروند رود ندارد

عبدالله سامری نماینده مردم خرمشهر در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به سابقه عدم همکاری عراق در راه اندازی دفتر مشترک بین دو کشور اشاره می کند و می گوید:عراق منفعتی در بازگشت رونق اروند رود ندارد و برای همین پای کار نمی آید. با این حال اعتقاد ما بر این است که نباید به دلیل تعلل عراق خاموشی اروند ادامه داشته باشد.

وی معتقد است که در ۴ سال اخیر تلاش‌های بیشتری برای شناورسازی مغروقه‌ها انجام گرفته است؛ با این حال بازگشت رونق بندرخرمشهر  به تلاش ایران بدون توجه به کارشکنی‌های طرف مقابل بستگی دارد.

نماینده مردم خرمشهر ادامه داد: اکنون ۲۸ سال است که جنگ تمام شده است اما هنوز بوی باروت را بر دیوارهای این شهر حس میکنی و در این میان جمع آوری مغروقه‌ها از آبراه اروند به عنوان پاکسازی ترکش ‌های جنگ از این ابراهه مقدمه بازگشت رونق به بندر خرمشهر است. هم اکنون نیازمند لایروبی اروند از سمت ایران هستیم و ممکن است بعد از انجام این مهم سرمایه گذاران زیادی به این منطقه بازگردند.

او می گوید: در قدیم بندری به غیر از خرمشهر وجود نداشت و بندر اول در نقشه سرتاسر کشورها بندر خرمشهر بود. اکنون نیز با رفع مسئله تامین بودجه  عزم جدی برای لایروبی اروند باید به عنوان یک سیاست کلی دنبال شود و در این راه به مانع عراقی بی‌توجه باشیم.

وی ادامه می دهد:بر اساس توافق بین المللی ۱۹۷۵الجزایر، لایروبی اروندرود برعهده ایران و عراق است اما چنانچه طرف عراقی هیچ‌گونه تمایلی برای این عملیات نداشته باشد ایران می تواند لایروبی اروندرود را شروع کند در واقع ما می توانیم به عنوان کشور متضرر و به دلیل عدم پاسخ مثبت عراق به درخواست ایران به صورت یکجانبه لایروبی اروند را آغاز کنیم.

سامری اضافه‌کرد: هم‌اکنون برای ورود کشتی‌های ده هزار و ۲۰ هزار تنی دو گلوگاه اصلی در اروند رود داریم. یکی مقابل بندر خرمشهر و دیگری به سمت دهانه خلیج فارس است که در صورت لایروبی این دو نقطه از طرف ایران کشتی‌هایی با تناژ بالا می توانند وارد اروند رود شوند.

این نماینده مجلس می‌گوید:ما معتقدیم به عنوان کشور متضرر باید هر چه سریعتر لایروبی را در قسمت ایران شروع کنیم و منتظر راه اندازی دفتر cbc نباشیم. هر روز تعلل عراق ضرر بیشتری به شهر من یعنی خرمشهر می زند و باید هر چه سریعتر با رفع دژها و معروقه‌های زمان جنگ و ساحل سازی سمت خرمشهر آغاز شود.