شناسهٔ خبر: 43992 - سرویس بنادر و دریانوردی
نسخه قابل چاپ

دریا، محور زندگی دو سوم جمعیت جهان تا سال ۲۰۲۰

محمد راستاد محمد راستاد*: بیش از ۲۰ درصد جمعیت جهان در محدوده ۲۵ کیلومتری دریاها زندگی می کنند و پیش‌بینی‌ می‌شود که تا سال ۲۰۲۰ دو سوم جمعیت جهان در محدوده‌های ساحلی در کنار دریاها ساکن شوند.

اکنون ۳۹ درصد جمعیت جهان در محدوده ۱۰۰ کیلومتری دریاها و ۶۰ درصد شهرهای جهان که جمعیتی بیش از ۶ میلیون نفر دارند، در سواحل دریاها و یا در نزدیکی سواحل قرار دارند.

از طرفی ۴ هزار و ۷۶۴ پایانه آبی در ۱۹۶ کشور جهان پذیرای ۱۰۴ هزار فروند کشتی هستند که با تردد در آبراهه های بین المللی اقتصاد جهانی را به گردش در می‌آورند تا کارخانجات و مراکز تولیدی از حرکت باز نایستد.

تمامی این فرآیند در گرو رنج و مشقتی است که ۱.۵ میلیون دریانورد با برگزیدن حرفه سخت دریانوردی گرداننده اصلی این زنجیره بسیار سخت صنعت حمل و نقل دریایی در جهان هستند.

حمل و نقل دریایی به دلیل قابلیت جابه‌جایی کالاها و دست‌آوردهای صنعتی و کشاورزی در دهکده کوچک جهانی جایگاه خاص و ویژه‌ای به خود اختصاص داده است و شناورهای آهنین سبکبال بر اقیانوس‌ها و دریاهای بیکران بی‌وقفه تردد می کنند تا زنجیره اقتصاد جهانی مستحکم‌تر از همیشه ارتباطات ۵ قاره جهان را شکل دهند.

دریانوردان جدا از زندگی عادی در جامعه جهانی، راهی پر مشقت و دشوار برگزیده‌اند تا روند زندگی در جوامع مختلف پنج قاره جهان از مسیر حرکت خود خارج نشود.

آنچه که گزارش سازمان کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD) بر آن صحه گذاشته، حمل حدود ۹ میلیارد تن کالا از طریق دریاها در سال است که این رقم خود نشانگر نقش والای حمل و نقل دریایی را در عرصه تجارت جهانی است و باید تمام نیازهای این بخش مورد توجه جدی قرار گیرد.

فرآیند حمل و نقل دریایی پیوند دهنده ارتباطات اقتصادی و سیاسی است و این به دلیل بهره‌مند بودن از قابلیت حمل بالای کالاست که هیچ فرآیند دیگری از حمل و نقل قابل قیاس نیست از این رو صنعت حمل و نقل دریایی نقش حساس و عمده‌ای را در شاکله اقتصاد جهانی بر عهده دارد.

ایرانیان همواره از پیش‌قراولان راهیان دریاها بوده‌اند و این مهم بیانگر این واقعیت است که ایرانیان باستان بزرگ منشی و عظمت این طلیعه الهی را به‌خوبی درک کرده‌اند، چیزی که دنیای مدرن امروز به آن تاکید دارد این است که دریاها و اقیانوس‌ها شریان‌های حیاتی و اقتصادی دهکده بزرگ جهانی هستند.

امروزه سوت کشتی‌های بزرگ به ترنم آهنگ دلنوازی برای ساحل‌نشینان جهان بدل شده است و آهنگی که خود نمایانگر تلاش و حرکت انسان‌ها در تولید و گرداندن چرخ‌های اقتصاد جهان است و تردد آن‌ها در پایانه‌های آبی باعث شده است که میلیون‌ها نفر در گوشه و کنار جهان بر سفره پربرکت این طلیعه‌های الهی بنشینند.

واقعیت این است که در کند و کاو پیشرفت اقتصادی کشورهای نوظهور در صحنه اقتصاد جهانی و بررسی پارامترهای دخیل در این تکامل، به یقین در تمامی این کشورها حمل و نقل دریایی بازیگر اصلی است و هم اکنون بیش از ۱.۵ میلیون نیروی انسانی بی‌وقفه به این عرصه تحرک خاصی بخشیده‌اند.

 ۱۹۶ کشور جهان از گردش چرخ‌های حمل و نقل دریایی منتفع می‌شوند

ایران به‌ عنوان یکی از همین ۱۹۶ کشور با بهره‌گیری از پنج هزار و ۸۰۰ کیلومتر مرز آبی و قرار گرفتن ۷ استان مهم کشور در کنار سواحل سرزمینی با بهره‌گیری از ۲۵۰ بندر کوچک و بزرگ اقتصاد ما با دریا به شکلی جدایی‌ناپذیر عجین شده است.

به‌طور میانگین ۲۲.۵ درصد جمعیت کشور در استان‌های ساحلی ساکنند که اکثریت چه به شکل مستقیم و یا غیرمستقیم از سفره پهن دریا ارتزاق می‌کنند.

در پهنه‌ای وسیع‌تر در جهان ۲۰ درصد جمعیت جهان در محدوده ۲۵ کیلومتری دریا، ۳۹ درصد جمعیت جهان در محدوده ۱۰۰ کیلومتری دریا و ۶۰ درصد شهرهای جهان که جمعیتی بیش از شش میلیون نفر دارند در سواحل دریاها ویا در نزدیکی سواحل واقع شده‌اند و پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که تا سال ۲۰۲۰ دو سوم جمعیت جهان در محدوده‌های ساحلی ساکن خواهند شد.

پرداختن به ارتقای کیفی و کمی این فرآیند بار عظیمی است که بر دوش متولیان صنعت حمل ونقل دریایی است تا با اعمال برنامه‌ها و پروژه‌های مهم متناسب با شرایط طبیعی کشور بهره‌گیری هر چه ‌بهتر از سواحل و پایانه‌های آبی برای ما ایرانیان محقق شود.

پرداختن به شرایط معیشتی دریانوردان چه در بخش سنتی و چه در بخش صنعتی پیشرفته (شرکت‌های کشتیرانی)، وظیفه‌ای است بس خطیر که نباید بانیان امر از آن غافل شوند، چرا که شکوفایی سواحل می‌تواند نقش کلیدی در بهبود شرایط اقتصادی کشور داشته باشد.

* مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی

نظر شما