شناسهٔ خبر: 4457 - سرویس راهنمای پایگاه خبری
نسخه قابل چاپ

شهر و شهروند؛ ویژه سکونتگاه‌های غیررسمی کلانشهر مشهد

جلد شهر و شهروند «شهر و شهروند؛ ویژه سکونتگاه‌های غیررسمی کلانشهر مشهد» عنوان نشریه‌ای تخصصی است که به وضعیت سکونتگاه‌های غیررسمی مشهد از ابعاد مختلف می‌پردازد.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، نگاه ویژه، اقتصاد، فرهنگ، آسیب‌های اجتماعی، آموزش، سلامت، معضلات شهری، مهاجرت و جمع‌بندی عناوین بخش‌های مختلفی هستند که در «شهر و شهروند» به آن پرداخته شده است.

در این نشریه ۲۲ یادداشت از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، هشت گزارش مردمی و ۳۰ گفتگو با مسئولان شهری - ملی ارائه شده است.

در اولین فصل از شهر و شهروند به واکاوی شکلگیری سکونتگاه‌های غیررسمی و راهکارهای ساماندهی و توانمندسازی آن پرداخته شده است و ابعاد مختلف حاشیه‌نشینی در گفتگوهایی با مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، عضو هیئت مدیره این شرکت، مدیرکل دفتر توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی این شرکت، شهردار سابق مشهد و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی و دبیر ستاد سکونتگاه‌های غیررسمی مشهد بررسی شده است.

فصل دوم با عنوان «اقتصاد» با گزارش میدانی از پهنه سیس‌آباد مشهد آغاز می‌شود؛ گزارشی که در آن مشکلات منطقه سیس‌آباد در گفتگو با اهالی این پهنه بررسی شده است. در این فصل کارشناسان و مسئولان ابعاد اقتصادی مختلفی را که منجر به عدم ساماندهی این منطقه شده است بررسی کرده‌اند. نبود اعتبار لازم برای اشتغال‌زایی، جمع‌شدن ثروت در کلانشهرها و تشدید حاشیه‌نشینی، تراکم جمعیتی بالا و پررنگ بودن معضلات اقتصادی برخی از عواملی هستند که در این فصل از نشریه در گفتگو با کارشناسان و مسئولان به عنوان معضل حاشیه‌نشینی مشهد مطرح شده است.

در فصل سوم این نشریه ابعاد فرهنگی سکونتگاه‌های غیررسمی مشهد در گزارشی مردمی از سطح شهر مشهد، نگاه شهروندان مشهدی به معضل حاشیه‌نشینی و گفتگو با صاحبنظران این حوزه بررسی شده است. داریوش ارجمند، داوود کیانیان، زنده‌یاد انوشیروان ارجمند، شادمهر راستین، قادر باستانی و فتح‌الله بی‌نیاز برخی از چهره‌های فرهنگی کشور هستند که حاشیه‌نشینی در مشهد را مورد بررسی قرار داده‌اند و مشکلات فرهنگی حاشیه‌نشینان را به چالش کشیده‌اند.

این نشریه در فصل چهارم به آسیب‌های اجتماعی ناشی از گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی پرداخته و پهنه دَرَوی و همچنین جاده قدیم قوچان را از منظر معضلات اجتماعی بررسی کرده است. ناصر فکوهی استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران، دکتر سعید معیدفر جامعه‌شناس و مشاور اجتماعی وزیر راه و شهرسازی شخصیت‌هایی هستند که ابعاد اجتماعی سکونت در این مناطق را کارشناسی کرده‌اند. معاون اجتماعی فرماندار مشهد، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی استان خراسان رضوی، جانشین معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی، عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی این استان، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران و جانشین فرمانده نیروی انتظامی مشهد افرادی هستند که در این فصل مصاحبه‌هایی از آن‌ها با موضوع آسیب‌های اجتماعی به چاپ رسیده است.

«شهر و شهروند» با گزارشی مردمی از پهنه قلعه ساختمان در فصل پنجم به سراغ مشکلات آموزشی سکونتگاه‌های غیررسمی مشهد رفته است. نماینده اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی، معاون نهضت سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی، رئیس اداره آموزش اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی و سرپرست نظارت اداره کل نوسازی مدارس مشهد نیز در این فصل برخی از محدودیت‌های آموزشی ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی مشهد را بررسی کرده‌اند. کمبود فضای آموزشی و معلم، جمعیت بالای افراد بیسواد در منطقه و تاثیر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی برخی از محورهایی هستند که در این گفتگوها مطرح شده‌اند.

فصل ششم «شهر و شهروند» به معضلات سلامت و بهداشت شهروندان حاشیه‌نشین مشهد اختصاص یافته است. در مقدمه این فصل آمده است: «یکی دیگر از نشانه‌های توسعه پایدار، رفع مشکلات سلامت، بهداشت و محیط زیست است... متاسفانه وضعیت سلامت در مناطق حاشیه‌ای مشهد در مرز هشدار قرار دارد. فقدان شبکه فاضلاب و جاری شدن آن در کوچه و محله، آبیاری زمین‌های کشاورزی با فاضلاب، همجواری انسان با دام و زباله و ... از مشکلات دو پهنه التیمور و خواجه ربیع است که در این بخش به عنوان جامعه هدف مورد بررسی قرار گرفتند.» گفتگو با مدیر توسعه شبکه و ارتقاء سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، معاون توسعه منابع و نیروی اسنای اداره کل ورزش و جوانان خراسان رضوی، مدیر دفتر نظات فنی و خدمات مهندسی شرکت آبفای این استان و معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست در این فصل ابعادی از مشکلات بهداشتی این مناطق را بررسی کرده‌اند.

«معضلات شهری» محور هفتمین فصل نشریه «شهر و شهروند» است. گزارش مردمی از محله «سیدی» آغازگر این فصل است؛ محله‌ای که یکی از مهمترین ویژگی‌های آن تخلفات ساختمانی فراوان و عدم توجه به قوانین است. گفتگو با پیروز حناچی معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی یکی از مطالبی است که در این نشریه منتشر شده است. حناچی تعادل منطقه‌ای را راه نجات از این بحران می‌داند و می‌گوید: «زمانی طولانی از شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیررسمی گذشته و تکلیف این محدوده‌ها باید مشخص شود. بالاخره مدیریت شهری باید این مناطق را اداره کند. این سکونتگاه‌ها می‌توانند در حاشیه کلانشهرها، شهرهای کوچک یا درون متن شهر شکل بگیرند. ما اولی را ترجیح می‌دهیم...»

گفتگو با مدیر حفاظت املاک و اراضی آستان قدس رضوی، شهردار اسبق مشهد، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر مشهد، شهردار منطقه ۱۰ مشهد، شهردار منطقه ۵ مشهد، مدیر ساماندهی بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیر رسمی شهرداری مشهد، مسئول نقشه‌برداری ثبتی اداره کل ثبت اسناد و املاک خراسان رضوی، رئیس کارگروه توسعه اجتماعی فرهنگی استانداری و مشاور حقوقی مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی بخش‌های دیگر فصل هفتم این نشریه را تشکیل می‌دهند.

مهاجرت به عنوان یکی از دلایل ایجاد حاشیه‌نشینی و مهاجرنشینی محور پایانی بررسی‌شده در «شهر و شهروند» است. «گلشهر و مهاجرنشینی» عنوان گزارشی مردمی است که این فصل با آن آغاز می‌شود. در ادامه نیز گفتگوهایی با متخصص علوم رفتاری و آسیب‌شناسی اجتماعی و مدیر گروه اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز آمده است.

نشریه «شهر و شهروند» از سوی پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی و با همکاری شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران در ۱۵۰ صفحه منتشر شده است./

نظر شما