به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی بر روی درگاه سازمان هواپیمایی کشوری، روزشماری قرار گرفته که از برگزاری برنامه ممیزی ایکائو تا ۱۳۳ روز دیگر خبر می‌دهد. همچنین زمان دقیق اجرای این ممیزی از ۸ تا ۱۸ سپتامبر سال ۲۰۱۸ میلادی برابر با ۱۷ تا ۲۷ شهریور ۱۳۹۶ اعلام شده است. اما برنامه ممیزی ایکائو چیست و چرا تا این حد برای سازمان هواپیمایی کشوری اهمیت دارد؟
برنامه جهانی ممیزی نظارت بر امنیت با رویکرد نظارت مداوم یا USOAP CMA برنامه‌ای برای سنجش سطح ایمنی صنعت هوانوردی هر کشور و میزان تطابق عملکرد آن کشور با قوانین بین‌المللی است که توسط ایکائو سا سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی اجرا می‌شود. کشورهای عضو این سازمان با هم همپیمان شده‌اند تا قوانین این سازمان را رعایت و مطابق با یک پروتوکل مشخص ایمنی و امنیت صنعت هوانوردی خود را تحت ممیزی قرار دهند. طبق این پروتوکل بازرسان ایکائو هر چند سال یکبار کشورها را بر اساس سوالاتی مشخص ارزیابی کرده و بر اساس میزان انطباق عملکردشان در حوزه ایمنی با استانداردهای این سازمان رتبه‌بندی می‌کند. هدف از این ممیزی استقرار موثر سیستم ایمنی هوانوردی در کشورها اعلام شده است.
آن‌طور که مدیرکل دفتر ارزیابی عملکرد و تضمین کیفیت سازمان هواپیمایی کشوری برای خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی تشریح می‌کند ایران تا اکنون سه دوره در سال‌های ۲۰۰۰، ۲۰۰۴ و ۲۰۱۰ میلادی از سوی ایکائو ممیزی شده است.
جواد محمدپور همدانی ادامه می‌دهد: «در آخرین ممیزی نمره ایران ۹۰.۴۹ درصد است و این میزان تطابق با استانداردهای ایکائو را نشان می‌دهد. ایران در این زمینه پیشرو است چراکه متوسط نمره جهانی در حدود ۷۰ درصد است.»
ایکائو اطلاعات به دست آمده از ممیزی را در سایت خود منتشر می‌کند و کشورهای عضو می‌توانند وضعیت ایمنی باقی اعضا را مشاهده کنند. همچنین سامانه برخطی به این منظور طراحی شده و میزان انطباق هم بر اساس ممیزی و هم بر اساس گزارش اعضا سنجیده می‌شود. ایکائو مقررات خود را بر مبنای ایمنی و گسترش صنعت هوانوردی پایه‌گذاری می‌کند. بنابراین هرچه تطابق عملکرد کشوری با این استانداردها بیشتر باشد یعنی وضعیت ایمنی هوانوردی در آن کشور مطلوب‌تر است.
محمدپور که مدیر برنامه ممیزی ایکائو یا یوزاپ در ایران نیز هست، درباره نحوه انجام ممیزی توضیح می‌دهد: برنامه ممیزی در ۸ حوزه انجام می‌شود. حوزه های نظارت بر ایمنی یعنی صلاحیت پرواز، عملیات پرواز، گواهینامه‌های پرسنل هوانوردی، حوزه فرودگاهی و تجهیزات و حوزه مراقبت پرواز و همچنین حوزه بررسی سوانح و حوادث هوایی و حوزه های پشتیبانی شامل حوزه حقوق هوانوردی و مقررات و حوزه ساختار سازمانیؤ منابع انسانی، و منابع مالی که برای نظارت ایمنی تخصیص داده می‌شود، این ۸ حوزه را تشکیل می‌دهند.
به گفته وی نظارت ایکائو بر اساس ۸ شاخص مهم کیفی صورت می‌گیرد که ۵ شاخص در حوزه استقرار نظام و ۳ در حوزه اجرای نظام های مستقر شده هستند.
افت نمره قدیمی، رشد نمره واقعی
هرچند ایران پیش از این نمره خوبی در ممیزی ایکائو به دست آورده، اما احتمال دارد این نمره در جدیدترین ارزیابی افت کند. این افت البته نه به علت افت عملکرد سازمان هواپیمایی کشوری، که به خاطر تغییر رویکرد ممیزی خواهد بود. محمدپور در این باره می‌گوید: «نظام ممیزی پیش از این بر اساس سنجش تطابقی پیش می‌رفت، اما اکنون به نظام نظارت مستمر تغییر کرده است. در این نظام ایکائو تنها به ممیزی خود بسنده نمی‌کند و به بررسی گزارش‌های سازمان‌های هواپیمایی کشوری هر کشور از عملکرد خود و سایر کشورها می‌پردازد. ناوگان ما به کشورهای دیگر رفت‌وآمد دارند و توسط سازمان‌های هواپیمایی این کشورها بازرسی می‌شوند. گزارشات این بازرسی‌ها مبنای سنجش ایمنی هواپیماهایی می‌شود که به سایر کشورها پرواز دارند.»
در واقع در این روش به جای گزارش‌های مکتوب خروجی ایمنی صنعت هوایی هر کشور مورد بررسی قرار می‌ژیرد. بنابراین اثر مدیریت ایمنی را بر روی محصول که همان پروازها هستند، دیده شود.
مدیر پروژه یوزاپ در ایران ادامه می‌دهد: «امتیاز قبلی ما بر اساس نظام تطابقی بود. اکنون با تغییر نظام توقع می‌رود که نمره ما کاهش یابد. در واقع طبق تجربه، همه کشورهایی که سابقا نمره بالایی داشتند، بعد از تغییر نظام دچار افت نمره شده‌اند و مجددا توانسته‌اند با اصلاح قوانین نمره خود را بهبود بخشند. همچنین تکنیک و مهارت بازرسان ایکائو افزایش یافته و از همین رو با سختگیری بیشتری ممیزی را انجام می‌دهد. سوالات ممیزی نیز تغییر کرده و هدفمندتر شده است. تصور ما این است که در وهله اول نمره ایران کمی کاهش یابد.»
البته چند ماهی است که در سازمان هواپیمایی کشوری کارگروهی تخصصی تشکیل شده که کشور را برای این برنامه ممیزی آماده کند. بنابراین انتظار می‌رود که نمره واقعی ایران در ممیزی نه تنها افت نکرده، که رشد کند.
امتیاز‌های نوسازی ناوگان
اتفاق دیگری که می‌تواند منجر به رشد نمره ایران شود، نوسازی ناوگان هوایی کشور پس از برجام است. مدیرکل دفتر ارزیابی عملکرد و تضمین کیفیت سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به ورود هواپیماها و فناوری نو به کشور می‌گوید: «مسلما نوسازی صنعت هوانوردی در رشد نمره ما بی تاثیر نیست. هنگامی که صنعت به سمت نوسازی می‌رود، خود به خود ارتباطات بین‌المللی نیز افزایش می‌یابد. به عنوان مثال اکنون جلسات تخصصی زیادی میان مدیران و کارشناسان فنی ایران‌ایر و طراحان و سازندگان هواپیما برقرار می‌شود. این خود به معنای رشد ایمنی در صنعت است.»
محمدپور ادامه می‌دهد: «از سوی دیگر ایران برای آنکه بتواند به نظام جهانی هوانوردی متصل شود. مشغول تغییر و بهینه‌سازی مقررات هوانوردی است. اکنون بر اساس توصیه ایکائو، مشغول اقتباس از قوانین و استاندارهای هوانوردی اتحادیه اروپا هستیم. این استاندارها بسیار پیشرو هستند. بسیاری از کشورهای دیگر نیز همین کار را کردند و قوانین خود را بر مبنای قوانین کشورهای پیشرو در حوزه هوانوردی اصلاح کردند. اکنون قوانین ایران در حوزه صلاحیت پرواز، گواهینامه‌های خلبانی و کروی پروازی. عملیات هوانوردی و مسائلی از این دست به کلی دگرگون شده است. این مقررات با استاندارهای ایکائو کاملا در تطابق است، بنابراین توقع ما این است که با گشایش در صنعت هوانوردی و ورود فناوری‌های نو، فرهنگ ایمنی در صنعت هوانوردی نیز به کشور وارد شود. با این ورود صنعت قابلیت رشد و توسعه و بهبود را خواهد داشت.»
انطباق حداکثری عملکرد صنعت هوانوردی با مقررات و استانداردهای ایکائو به آن معنی است که ایمنی در صنعت هوانوردی کشور در وضعیت قابل قبولی قرار دارد. کسب نمره بالا در ممیزی این سازمان جدای از آنکه امنیت مسافران هوایی را تضمین می‌کند، سبب تسهیل مراودات بین‌المللی در عرصه هوانوردی می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که یوزاپ از جمله اتفاقات مهم صنعت هوانوردی ایران در سال جاری خواهد بود.
نظر شما