به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، عباس آخوندی در نشست هم‌اندیشی با انجمن‌ها و تشکل‌های حرفه‌ای که در مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی برگزار شد با اشاره به هدف اصلی برگزاری این نشست اظهار کرد: علت اصلی برگزاری این نشست بیشتر درخصوص تشریح فهم خود از شرایط ایران وتشریح نگرانی‌های خود  از شرایط ایران با فعالان حرفه‌ای چهار شق حمل‌ونقل، مسکن، شهرسازی، IT و درخواست برای مدیریت و هدایت بهتر امور بود.

آخوندی با اشاره به نگرانی‌های خود نسبت به وضعیت کشور بیان داشت: نگران ایرانم البته این نگرانی همراه با امید و اراده است. در هر صورت ما باید نگران ایران باشیم زیرا در وضعیتی قرار داریم که اگر دقت نکنیم نسل‌های بعدی ما را سرزنش خواهند کرد.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اين نكته كه بنگاه‌های ایران سرمایه‌های ملی هستند گفت: از عمق جان به حرف‌های انجمن‌ها صحه می‌گذارم و بر اين باورم که بنگاه‌ها بزرگ‌ترین ثروت تجاری و مادی ایران هستند اما به شکل بنيادين به آن‌ها کمتر توجه می‌شود.

وی افزود: ضمن استفاده از تمام نکات مطرح شده از سوی نمایندگان بخش خصوصی مطالب مورد توجه را یادداشت کرده تا پیگیری‌های لازم از سوی معاونان در حوزه‌های مختلف انجام شود.
وزیر راه و شهرسازی گفت: جلسات در حوزه‌های مختلف با اصناف ادامه خواهد داشت و همچون گذشته گفت‌وگو خواهیم کرد و موارد قابل اقدام پي‌گيري خواهد شد.
بنگاه‌های ایران سرمایه‌های ملی هستند

وی با اشاره به مطالب مطرح شده از جانب نمایندگان انجمن‌ها و تشکل‌های حرفه‌ای در حوزه‌های سرمایه‌های اجتماعی، فنی و مهندسی تصریح کرد: تمام مطالب مطرح شده صحت دارد و هر بنگاه در ایران دو جنبه دارد؛ یکی سرمایه شخصی و دیگری سرمایه‌های اجتماعی و ملی.

وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: اگر بنگاه‌داری در ایران با مخاطره مواجه شود همه باید نگران باشیم. از این رو نمی توانیم نسبت به این موضوع بی‌تفات باشيم و به راحتی از کنار آن عبور کنیم. لذا از عمق جان به حرف‌های انجمن‌ها صحه می‌گذارم و باور دارم که بنگاه‌ها بزرگ‌ترین ثروت تجاری و مادی ایران هستند که شوربختانه به شکل بنيادين به آن‌ها کمتر توجه می‌شود.

آخوندی ادامه داد: در کنار بحث بنگاه‌ها بحث سرمایه‌های اجتماعی قرار دارد که اساسا اقتصاد بدون سرمایه اجتماعی قابل شکل‌گیری نیست. در حوزه اقتصاد یک موضوع مورد بی توجهی قرار می‌گیرد و آن اینکه سنگ‌بنای سرمایه مادی و اقتصادی، سرمایه‌ی اجتماعی و نظام حقوقی و حکمروایی است. زیرا بدون سرمایه اجتماعی، نظام حقوقی  و بدون حاکمیت قانون به مفهوم عام آن محال ممکن است که سرمایه مادی ایجاد شود. سرمایه‌ای که در غیاب سرمایه اجتماعی ایجاد شود بیشتر شبیه سرمایه راه‌زن‌ها است.

هشدار نسبت به بی‌توجهی به سرمایه‌هاي اجتماعی

وزیر راه و شهرسازی با بيان اینکه مشکل ما در جامعه ایران بی‌توجهی به سرمایه اجتماعی است، تصریح کرد: نگرانی من حاکی از آن است که سرمایه‌های اجتماعی و بنگاه به مفهوم یک نهاد اجتماعی مورد توجه قرار نمی‌گیرند و آنچه که مهم است کالا و نگاه کالایی به انسان شمرده می‌شود.

آخوندی تاکید کرد: باید نگران بود به غیر از دیدگاه‌های فوق، از حوزه منابع زیستی هم باید نگران باشیم. نمی‌توان از فرسایش منابع زیستی، توسعه‌های ناسازگار با اقلیم و خالی شدن بخش عمده‌ای از سرزمین و تمرکز جمعیت در نقاط محدود چشم‌پوشی کرد و تنزل کیفیت زندگی و صعوبت امکان جابه جایی و حمل‌ونقل را دید و نگران نبود.   

وی ادامه داد: بنابراین باید به این موضوع فکر کنیم که چطور می‌شود از منابع زیستی ایران حفاظت کرد و جمعیت را در ایران توزیع کرد و  از منابع مادی، فرهنگی و اجتماعی آن به‌طور بهینه بهره برد. ما به راحتی از انباشت ثروت روابط تجاری در جنوب ایران گذشته‌ایم، در حالی که مردم جنوب با ملت‌های آن‌سوی آب‌ها روابط تجاری دیرینه‌ای داشته‌اند و خود یک ثروت محسوب می‌گردد. در هر نقطه ایران منابع فرهنگی زیاد و ارزشمندی وجود دارد که با توجهی در حال فرسایش هستند.

آخوندی خاطرنشان کرد: شاهد هستیم که سیل تمرکزگرایی موجب کاهش نرخ بهره‌وری از  ظرفیت‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، مادی، تجاری و اقتصادی شده است.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به انگاره‌های ذهنی خود اظهار داشت: در مورد بحث مشارکت توجه به بخش خصوصی گلایه‌های صنف و حرفه‌های مورد نظر زیاد صحبت شد که همه درست بود و نیازی به پاسخ من نیست. اما سوال اینجاست که تصور شما از همکاری دولت و جامعه مدنی و حرفه‌ای در روزگار مدرن چیست؟

وی ادامه داد: آیا شما تصور می‌کنید که ما با این وضع اقتصاد سیاسی می‌توانیم یک خصوصی‌سازی خوب و یک مشارکت عمومی– خصوصی مطلوب داشته باشیم یا برای اقدام باید یک مرحله پایین‌تر را نگاه کنیم؟

ضرورت تجاری‌سازی پیش از خصوصی‌سازی 

وزیر راه و شهرسازي در پاسخ به این سوالات بیان داشت: در ایران تجاری‌سازی را اجرا نکرده‌ایم و در صورتی که مفهوم تجاری‌سازی این است که کالای عمومی و خصوصی بدون قیمت تمام شده نیست و بهره‌بردار باید بهای آن را بپردازد. آیا بدون تجاری‌سازی امکان خصوصی‌سازی وجود دارد؟ در ایران بسیاری می‌خواهند هزینه خود را سربار بودجه کنند، درحالی که بودجه درآمد ملی است.
این عضو کابینه دولت با اشاره به نتایج بی‌توجهی به تجاری‌سازی گفت: افزایش قیمت پروژه‌ها، افزایش قیمت تمام شده، تنزل نرخ بهره‌وری و بادکردن بودجه و از حیز انتفاع افتادن بودجه از جمله این موارد است.

آخوندی با بیان اینکه تجاری‌سازی و آزادسازی قیمت در ایران رخ نداده است، تصریح کرد: همچنان اکثز کالاها و خدمات قیمت‌گذاری می‌شود و سازمان‌های قیمت‌گذاری و کنترلی به‌شدت فعالیت دارند و در عین حال همه از خصوصی‌سازی صحبت می‌کنند. نتیجه این رفتار متعارض روند کاهشی سرمایه‌گذاری ملی است. به‌ظاهر خصوصی‌سازی در صنعت هوایی و ریلی شده‌است. ولی فارغ از ماهیت طرف دریافت‌کننده این صنایع ، می‌توان دید که سرمایه‌گذاری جدید در این صنایع حتی کفاف استهلاک سرمایه‌ی پیشین آنها را نیز نمی‌نماید. آیا این نوع خصوصی‌سازی مایه افزایش  بهره‌وری در ایران است؟ 

وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: ما در این وزارتخانه به دنبال تجاری‌سازی هستیم و به شدت اعتقاد داریم که اگر بخش زیرساخت تجاری‌سازی نشود بخش خصوصی نمی‌تواند سرمایه خود را برگرداند.
مبنای مشارکت خصوصی-عمومی حاکمیت قانون است

آخوندی خطاب به انجمن‌ها و تشکل‌ها بیان کرد: پیشنهاد می‌شود انجمن‌ها برای چگونگی مطالبه از دولت از مشاوران تجاری و حقوقی استفاده کنند تا نحوه چگونگی مطالبه از دولت را به جای اینکه همواره از دولت درخواست یارانه داشته باشند را پیدا کنند. زیرا معتقدم بخش خصوصی که از دولت درخواست یارانه می‌کند یعنی کسب و کار آن تجاری نیست و اصولا آن بنگاه بخش خصوصی نیست. آن کس که از دولت یارانه دریافت می‌کند نمی‌تواند شریک دولت باشد. حال آنکه بخش خصوصی منابع مالیاتی دولت. و از این موضع می‌تواند مطالبه‌گر حقوق قانونی خود باشد. 

وزیر راه و شهرسازی بیان کرد: در اقتصاد سیاسی بحث موردنظر من خواسته‌های بخش خصوصی از دولت و برعکس است، به‌طوری‌که بخش خصوصی از دولت رعایت قانون را مطالبه کند و حاکمیت نیز از قانون تبعیت کند.

آخوندی یادآور شد: بخش خصوصی می‌تواند متقاضی اعمال رقابت باشد. در واقع شما می‌توانید از دولت بخواهید که ارجاع کارها بر مبنای رقابت باشد.

وی با طرح این سوال که چرا بنگاهداری در ایران  هم‌اکنون در حال فرسایش است؟ گفت: ریشه در از بین رفتن اصل رقابت و تجارت است. اما آیا تشکل‌ها آن را از دولت مطالبه می‌کنند یا هر وقت یک مقام دولتی را می‌بینند طلب یارانه می‌کنند؟

بدون بزرگ شدن بخش خصوصی امکان توسعه وجود ندارد

آخوندی با بیان اینکه به‌شدت طرفدار بخش خصوصی هستم، تصریح کرد: بدون بزرگ شدن بخش خصوصی امکان توسعه وجود ندارد و نهایتاً ملت ایران که از طریق‌های مختلف با توسعه کشورهای دیگر آشناست. تمنای توسعه در ایران ریشه‌دار و فزاینده است. اما آیا تمنای توسعه از طریق دولتِ توزیع‌کننده یارانه محقق می‌شود یا دولتِ مبتنی بر حاکمیت قانون؟ تشکل‌های یارانه‌بگیر نمی‌توانند ادعای استقلال در پندار و رفتار داشته‌باشند.

وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: ما هنوز حرفه‌ورزانی که متکی به صلاحیت‌های فنی و اجتماعی و اقتصادی خود باشند و بتوانند مستقل از دولت اعلام نظر کنند را کم‌تر داریم. دلیل آن هم اتکاری آنان به دولت است. 

تفاهم دولت و تشکل‌ها در ۵ اصل

وزیر راه و شهرسازی خواستار تفاهم دولت و تشکل‌ها در ۵ اصل تجاری‌سازی، آزادسازی، رقابت، حاکمیت قانون و مشارکت شد و گفت: پای این اصول بایستیم و قبول کنیم مشارکت باید بر مبنای اصل حقوقی باشد و دو طرف موجودیت یکدیگر را بپذیرند.

وی با اشاره به مقیاس بنگاه‌ها بیان کرد: فناوری‌های مدرن دنیا را به سمتی برد که امروزه بنگاه‌هایی در زمینه ملی با سختی مواجه شده‌اند و در واقع فناوری با مقیاس ملی امکان وجود ندارد لذا باید به سمت دستیابی برای مقیاس فراملی حرکت کنند.

آخوندی با توجه به نقش اندیشه ایران‌شهری در خصوص مسائل مقیاس بنگاهداری بیان کرد: اندیشه ایران‌شهری بازتاب و کاربرد در مقیاس توسعه دارد و درصورتی‌که مقیاس فراملی پذیرفته شود، بدون فوت وقت باید در پی شرکای فراملی بود. کشورهای واقع در حوزه تمدنی اولین می‌توانند اولین شرکای ایران  باشند. از نظر بنده شرکای ایران کشورهای پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، آذربایجان، ارمنستان، ترکیه عراق و سایر همسایگان هستند البته هم‌اکنون به برعکس آن عمل می‌شود.

وی تأکید کرد: ایران را باید در چارچوب حوزه تمدنی محافظت کرد زیرا در آن صورت است که می‌توان حمل‌ونقل، نظام‌مهندسی، بازار صدور خدمات، توریسم و تمام صنایع را در قالب مقیاس‌های فراملی باهم داشت.

وزیر راه و شهرسازی افزود: کار بخش خصوصی پیگیری مسائل از منظر اقتصاد خرد و بنگاه است و اینجانب به‌عنوان نماینده دولت نیز باید در خصوص مسائل ملی صحبت کنم. اما نقطه نظرات ما باید در یک نقطه تلاقی پیداکرده و به نتیجه برسد.

وی با اشاره به روش‌های ارتباط با نمایندگان بخش خصوصی یادآور شد: با توجه به محدودیت‌های زمانی برای برقراری ملاقات حضوری میزگردهای مجازی تشکیل داده‌ایم. همچنین کانال مستقیم شهراه وجود دارد و بنده به‌طور مرتب آن را ملاحظه و کنترل می‌کنم.

آخوندی در پایان خاطرنشان کرد: نشست امروز برای من فوق‌العاده آموزنده بود و امیدوارم پیرو آن ارتباط فراحرفه‌ای شکل بگیرد که از این رو به معاونان خود در بخش‌های مختلف تأکید می‌کنم که جلسات را به‌طور مستمر و مستقیم با نمایندگان تشکل‌ها برگزار کنند.