به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، حامد مانی‌فر، مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان در ابتدای این جلسه ضمن عرض خوشامد به حاضرین گفت: معاونت مسکن و ساختمان و دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان در سال ۹۶ موضوع  BIM را در دستور کار خود قرار داده است. این موضوع برای اولین بار اواخر سال ۹۵ در همایش فناوری‌های نوین در استان خراسان رضوی، توسط دکتر مظاهریان به مطرح شد.

وی ادامه داد: بعد از آن این موضوع از ابتدای سال ۹۶ پیگیری شد و تلاش کردیم پیشنهادی را برای چگونگی بکارگیری  BIM در کشور تهیه کنیم.

مانی فر با اشاره به پژوهش انجام شده برای بررسی جایگاه BIM در کشور گفت: این کار ابتدا از پرسشنامه هایی شروع شد که بین گروه های مختلف ذیربط پخش شد. با بررسی نتایج این پرسشنامه ها نکات قابل توجهی استخراج شد که لازم است به آن ها پرداخته شود.

وی افزود: در این پژوهش موانعی شناسایی شد که باید برای آن ها راهکارهایی اندیشیده شود. مواردی از جنس قوانین و مقررات، آموزش و نظام و آموزشی، مدیریت کلان ساخت و ساز و مدیریت ساخت در جمله موانع یافت شده هستند.

مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان  سپس به همایشی که با همین عنوان در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برگزار شد، اشاره کرد و گفت: در آن همایش ظرفیت های خوبی شناخته شد، مباحث ارزشمندی در رابطه باBIM  مطرح شد و شناخت مناسبی میان پژوهشگران و دست اندرکاران این حوزه شکل گرفت.

مانی‌فر سپس به پیشنهاد ارائه شده توسط این دفتر برای استقرار BIM درمدیریت ساخت کشور پرداخت و افزود:  این پیشنهاد از دل پژوهشی که به آن اشاره کردم درآمده و با استفاده از نقطه نظرات و نقدهای اندیشمندان این حوزه اصلاح و آماده سازی شده است. امیدواریم خلاصه ای از این پیشنهاد را به عنوان سند مدیریتی به مراجع تصمیم گیر ارائه کنیم که زمینه ایجاد سند راهبردی بیم را برای کشور فراهم شود.

مراحل بلوغ BIM

در ادامه نشست، گزارشی از یافته‌های BIM در جلسه ارائه شد. به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، این پژوهش از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول پژوهش به آسیب شناسی BIM در کشور می پردازد و بخش دوم چشم انداز آن را بررسی می کند.

بر اساس این گزارش، موانع موجود بر سر استقرار BIM را به ۶ عنوان تقسیم شده است. این موانع در حوزه های قوانین و آیین نامه ها، نظام آموزشی، تصمیم‌گیری و مدیریت کلان کشوری، صنعت  ساخت وساز و علوم مهندسی، صنایع مرتبط با ساختمان و خلاء‌های فرهنگی دیده می‌شوند.

در بخش دوم این پژوهش سعی بر آن شده تا گام های بلوغ BIM در کشور شناسایی و تشریح شوند.

فراهم آوردن مقدمات در دوران پیش از BIM را گام اول این بلوغ است و مدل سازی شی محور، هم کاری مدل محور، یکپارچه سازی شبکه محور و تحویل یکپارچه پروژه دیگر گام های بلوغ مدیریت اطلاعات ساختمان در ایران به شمار می آیند.

مشکل نبود شناخت است

محمود گلابچی، استاد دانشگاه تهران و پژوهش‌گر حوزه BIM دیگر اندیشمند حاضر در این جلسه بود. وی با اشاره به پژوهش و آسیب شناسی انجام شده توسط دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمانگفت: باید از معاونت مسکن که چنین ماموریتی را تعریف کردند تشکر شود. این کاری است باید ان‌جی‌او‌ها، محافل حرفه ای و دانشگاه ها به آن می پرداختند. اما دکتر مظاهریان و مهندس مانی‌فر در کنار همه وظایفی که دارد، این وظیفه را نیز بر عهده گرفته‌اند.

گلابچی سپس به بیان نظرات خود درباره موانع موجود بر سر راه استقرار نظام  BIM در کشور پرداخت و گفت: در مورد استفاده از بیم مشکل ما نبود محتوی یا پژوهش های اندک نیست. اکنون در سطح بین المللی مدارک فنی بسیار زیادی در این حوزه داریم و می توان از آن استفاده کرد. مشکل اینجاست که مدیران شناخت صحیح و جامعی از مدیریت یکپارچه ندارند و باید راهکارهایی در این زمینه اتخاذ شود.

وی افزود: باید کسانی که نیاز به مدیریت یکپارچه دارند، با این موضوع آشنا شده و به سراغ پژوهش ها و داده های موجود بیایند.اگر بتوانیم مزایای BIM را نشان دهیم، همه به سراغ آن خواهند آمد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی از مشکلات دیگر بحث مقررات و ضوابط است. بسیاری از کارفرمایانی که نسبت به مزایای BIM شناخت دارند، هیچ دستورالعمل وضابطه مشخصی برای قرارداد در اختیار ندارند. چهارچوب های حقوقی برای به کارگیریBIMباید مشخص شود.

وی سپس گفت: مشکل سوم که شاید از همه جدی تر است، این است که نقشه های سه بعدی تهیه شده هنگام اجرا مجددا دو بعدی می شوند.  در کارگاه‌ها باید در کنار پیاده سازی BIM اسکنر سه بعدی وجود داشته باشد که بتوان آنچه اجرا می شود را مجددا سه بعدی کرد. اینگونه اطلاعات واقعی پروژه ثبت شده و در بانک داده قرار داده می شود.

تجاری شدن، مانع استقرار BIM

کتایون تقی زاده، رییس دانشکده معماری دانشگاه تهران نیز در این نشست ضمن تشکر از معاونت مسکن و ساختمان و دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان به خاطر پرداختن به موضوع BIM گفت: در جلسه ای که سال گذشته برگزار شد، مقرر شد که آسیب شناسی در این حوزه انجام شود. اکنون شاهد هستیم که این آسیب شناسی به خوبی انجام شده است.

وی سپس پیشنهاداتی برای استقرار نظام BIM ارائه کرد و گفت: باید یک برنامه زمانبندی دقیق برای انجام راهکارهای ارائه شده مشخص شود. همچنین باید مشخص شود که در ابتدای امر اجرای بیم در چه سطحی منظور است.

تقی‌زاده ادامه داد: در بخش دانشگاهی کمبودی در حوزه BIM وجود ندارد. اما چون پژوهش های انجام شده در جامعه بی کاربرد هستند، این پژوهش‌ها ناقص می مانند.

وی افزود: در کوتاه مدت باید دست اندرکاران و مرتبطان بیم را با این روند آشنا کنیم و این کار باید بر عهده دانشگاه ها گذاشته شود. مراجع علمی باید دانش خود را دراختیار کسانی بگذارند که کار ساخت و ساز را انجام می دهند.

رییس دانشکده معماری دانشگاه تهران به موانع موجود بر سر استقرار BIM نیز اشاره کرد و گفت: باید زیرساخت های قبل از BIM را آماده کنیم. اکنون مشکلاتی وجود دارد که مانع اجرای BIMمی شوند.

وی افزود: نباید بالاترین نقطه را هدف قرار دهیم. باید برنامه های بلندمدت، کوتاه مدت و میان مدت تهیه شود.

گفتنی است در این نشست پژوهش گرانی از دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، علم و صنعت و شریف نیز حضور داشتند و به ارائه نقطه نظرات خود پرداختند. در این نظرات مواردی چون رعایت نشدن حق مالکیت معنوی، نبود متولی واحد و مشخص، شناخت ناقص و تجاری شدن فعالیت های حوزه مدیریت اطلاعات ساختمان از جمله موانع پیش روی استقرار نظام BIM در کشور عنوان شد.