به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در کنفرانس ملی زلزله که امروز ۱۷ اردیبهشت ماه در تالار علامه امینی پردیس دانشگاه تهران برگزار شد به اهمیت آمادگی و مدیریت بحران برای حوادثی همچون زلزله در کشور زلزله‌خیز ایران پرداخت و گفت: وقتی با حادثه‌ای مواجهیم و خطر بزرگی همچون زلزله تهدیدمان می‌کند باید ابعاد حادثه را مورد توجه قرار دهیم و به طور جدی به تاثیرات آن بیندیشیم.

شکرچی‌زاده ادامه داد: اینکه به چه دلیل در چندین ماه اخیر و از سال گذشته تاکنون افزایش لرزه‌خیزی در پوسته فلات ایران داشته‌ایم مبنای علمی دارد و واقعیتی است که باید موردتوجه جدی قرار دهیم.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با مقایسه آمار سال‌های ۹۵ و ۹۶ در زمینه لرزه‌خیزی اعلام کرد: در سال ۹۵ زلزله‌های با بزرگای ۴ و ۵، ۱۱۸ و در سال ۹۶ با همین بزرگا ۲۷۹ مورد گزارش شده است. همچنین زلزله‌های با بزرگای ۵ تا ۶ در سال ۹۵، ۷ زلزله و در سال ۹۶، ۳۲ زلزله که در این مقایسه ۴.۲ افزایش را شاهد بودیم.

وی افزود: زلزله های با بزرگای ۶ و ۷ نیز در سال ۹۵، یک مورد و در سال ۹۶، ۴ مورد که چهار برابر شده است و زلزله با بزرگای ۷ ریشتر نیز در سال ۹۵، صفر و در سال یک مورد گزارش شده است. در جمع نیز تعداد زلزله‌ها در فاصله سال‌های ۹۵ تا ۹۶،  تقریبا ۳ برابر شده است.

به گفته این مقام مسئول، زلزله سرپل‌ذهاب که کشور را بسیار تحت تاثیر قرار داد در یک منطقه با جمعیت نسبتا کم رخ داد و بیش از ۶۰۰ نفر کشته داشت. بر اساس آماری نیز که بعد از عید ۹۷ گرفتم میزان تسهیلاتی که دولت برای بازسازی مناطق زلزله‌زده اختصاص داد به میزان ۵۳۱۹ میلیاردتومان تسهیلات یا بلاعوض بوده است.

شکرچی‌زاده اعلام کرد: پیش‌بینی زلزله تهران بر اساس مطالعه‌ای که پیش‌تر انجام شد با بزرگای بیش از ۷ ریشتر برای یکی از گسل‌های فعال تخمین زده می‌شود که ۹۶۰ میلیاردتومان باشد. این در حالی است که بودجه سال ۹۷، ۱۳۱۹ میلیاردتومان بوده و با این پیش‌بینی در صورت بروز زلزله احتمالی، بیش از ۸۰ و تا ۹۰ درصد بودجه کشور به این مساله اختصاص خواهد یافت.

رئیس کارگروه مخاطرات زلزله تصریح کرد: توجه به مساله لرزه‌خیزی کشور و بررسی جوانب آن و آماده شدن و کاهش خسارت‌ها و تعیین استراتژی مشخص برای این موضوع، ضرورت ملی است و صرفا در این موارد نمی‌توان از دولت انتظار داشت و باید مردم نیز در این زمینه آمادگی های لازم را اخذ کنند.

وی با تاکید بر این مطلب که نهادهای مدنی باید به موضوع زلزله و لرزه‌خیزی کشور و ضرورت آمادگی در برابر آن توجه ویژه‌ای داشته باشند، توضیح داد: در حال حاضر توجه به عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی و اثربخشی آنها در آگاهی بخشی به عموم جامعه اجتناب ناپذیر است و این گروه‌ها می‌توانند در تغییر انگاره‌ها نقش ویژه‌ای ایفا کنند.

شکرچی‌زاده همچنین خاطرنشان کرد: باید جامعه را در برابر حوادث بعدی آماده کنیم.

وی به اهمیت مصالح ساختمانی در کاهش خطرپذیری در برابر حوادثی همچون زلزله اشاره کرد و گفت: پهنه های گسلی تهران تهیه شده است و با توجه به اینکه در زلزله سرپل ذهاب کیفیت بتن و کارخانه هایی که تولید بتن می کردند به رغم داشتن نشان استاندارد، استانداردهای لازم را در این زمینه نداشتند باید کیفیت مصالح ساختمانی را موردتوجه قرار دهیم و در این مهم بکوشیم.

شکرچی زاده تصریح کرد: در زلزله کرمانشاه به ساختمان های پر اهمیتی همچون بیمارستان ها آسیب جدی وارد شد و این بیشتر برای بیمارستان هایی بود که در ۴ دهه اخیر ساخته شده بودند و اینها هشداری است برای تولید کنندگان مصالح ساختمانی که در این مورد موارد ایمنی را رعایت کنند.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: با تعیین پهنه‌های گسلی شهر تهران برای پایتخت ساخت و ساز ۱۲ طبقه و همچنین ساخت و ساز ساختمان‌های پراهمیت بر روی پهنه‌های گسلی ممنوع است. همچنین به همت مرکز تحقیقات و با سفارش شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران پهنه گسلی شهرهای تبریز و کرمان به تصویب رسیده است که به زودی توسط شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ابلاغ خواهد شد.

این مقام مسئول ادامه داد: اینکه در کشور امکان تعیین شتاب میسر شده است نکته حائز اهمیتی است که باید از آن نهایت بهره‌مندی را داشت. در حال حاضر در حال بهبود دستگاه شتاب‌نگار هستیم و بیش از ۲۰۰ دستگاه جدید تهیه کرده ایم که فردا ۱۸ام از آن در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی رونمایی خواهد شد.

شکرچی‌زاده با تاکید بر این مطلب که زلزله سال ۹۶ کرمانشاه و آسیب‌هایی که به اجزای غیرسازه‌ای در ساختمان‌های جدیدالاحداث وارد آمد نشان داد که کیفیت بتن مشکلات جدی دارد، گفت: امیدواریم با کیفیت‌بخشیدن به مصالح ساختمانی و نظارت جدی بر آنها به کاهش مخاطرات زلزله دست یابیم.

وی در تحلیل زلزله کرمانشاه و آسیب به مسکن‌های مهر آن استان اعلام کرد: به نظر می رسد قرارگیری ساختمان‌ها روی زمین های باتلاقی در اسلام آباد یکی از دلایل احتمالی تخریب زیاد ساختمان‌های مسکن مهر باشد که در نتیجه علت آن عدم طراحی برای زلزله منتسب این ساختمان‌ها است.

شکرچی‌زاده تاکید کرد: این موارد نشان می‌دهد که انتخاب ساختگاه مناسب و انجام مطالعات ژئوتکنیک برای ساخت و سازهای آتی و مکانیابی شهرک‌های جدید در سطح کشور را گوشزد می‌کند.

وی توصیه کرد: برای تدقیق و بررسی بیشتر توصیه می‌شود تعدادی گمانه ژئوتکنیکی با عمق حداقل ۳۰ متر همراه با اندازه گیری سرعت امواج (روش دانهول) در مکان‌های دارای بیشترین تخریب و مشکوک حفر شود.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تخریب بیمارستان ها را در زلزله کرمانشاه یکی از مواردی دانست که باید برای سال های آتی و در زلزله احتمالی بعدی برای آنها تدابیری اندیشیده شود و در این راستا اعلام کرد: تخریب‌های ساختمانی در زلزله کرمانشاه به این ترتیب بوده که تخریب سازه‌ای در طبقه ۴ و بالا در بیمارستان نوساز امام‌خمینی شهر اسلام‌آباد غرب محرز شد. همچنین، تخریب نما، دیوارهای جانبی و حائل، ریزش سقف کاذب و سنگ‌نما و آسیب‌دیدگی تجهیزات بیمارستانی نیز در زلزله فوق مشاهد شد.

شکرچی‌زاده ادامه داد: بیمارستان شهدا در سرپل‌ذهاب به دلیل قطع برق اضطراری از مدارکاری خارج شد و اجرای غیرسازه‌ای و نمای آن بیمارستان نیز در زلزله اخیر دچار آسیب شد. همچنین بیمارستان قصر شیرین آسیب‌دیدگی جدید داشت که همین مساله باعث شد تا در هنگام پس از زلزله عملا امدادرسانی آنها به صفر برسد و امدادرسانی از طریق بیمارستان‌های صحرایی و یا انتقال به دیگر شهرها انجام شود.

وی اعلام کرد: دلایل آسیب‌دیدگی سازه‌ای در سازه‌های بتنی در اثر وقوع زلزله به دلیل استفاده از مصالح با کیفیت پایین به ویژه بتن با مقاومت پایین، کیفیت نامناسب بتن‌ریزی در سازه‌های بتنی و عدم رعایت جزئیات ارماتورگذاری در سازه های بتنی بوده است که امیدوارم در این زمینه بتوانیم در سال‌های آتی با کیفیت بخشیدن به تولید بتن و مصالح ساختمانی به کاهش مخاطرات زلزله و مقاوم سازی ساختمان های موجود دست یابیم.