محمد کرامتي نسب رئيس اداره آموزش اداره کل آموزش فني و حرفه‌اي خراسان رضوي و عضو کميته توانمندسازي سکونتگاه‌هاي غيررسمي استان معتقد است: کسي که آموزشگاه تاسيس مي کند دنبال منفعت اقتصادي است يعني محل آموزشگاه بايد جايي باشد که مردم بتوانند براي آموزشي که دريافت مي‌کنند شهريه بپردازند، بر همين اساس چون در سکونتگاه‌هاي غيررسمي کشش مردم به بحث آموزش مهارت کمتر است به طبع تعداد آموزشگاه‌هاي کمتري نيز ارائه خدمات مي‌دهند.
گفتگوی پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با محمد کرامتی را بخوانید:
اداره کل آموزش فني و حرفه‌اي استان خراسان رضوي چه نقشي در توانمندسازي سکونتگاه‌هاي غيررسمي مشهد دارد؟
بيش از 85 تا 90 درصد جمعيت ساکن سکونتگاه‌هاي غيررسمي استان در 66 محله حاشيه شهر مشهد زندگي مي‌کنند بنابراين دامنه کار خيلي گسترده است اما براي آموزش نخست بايد نياز سنجي کرد تا کاملا کار با هدف انجام شود که متأسفانه نيازسنجي جامع و کاملي هنوز انجام نشده است.
اداره کل آموزش فني و حرفه‌اي بيشتر در چه پهنه‌هايي جمعيت هدف را آموزش مي‌دهد؟
در سه پهنه شهرک شهيد رجايي، شهرک امام علي و طبرسي 56 که کار مطالعاتي انجام شده است کار برنامه ريزي و اجراي آموزش را در دست اقدام داريم.
آموزش‌ها در چه رشته‌هايي انجام مي‌گيرند؟
آموزش صنايع دستي، طراحي دوخت، قاليبافي و ساير آموزش‌هاي مرتبط با مشاغل خانگي در حال انجام است اما به دليل موانعي که بود نتوانستيم به طور گسترده فعاليت کنيم. عمده‌ترين مانع بحث‌هاي مربوط به نوع مهارت هاست چون مهارت آموزي مبتني بر دوره‌هاي طولاني مدت است تا افراد بتوانند در آن رشته آموزشي مهارت پيدا کنند اما برخي در جلسات ستاد توانمندسازي استان مطرح مي‌کنند که دوره‌هاي آموزشي کوتاه مدت و در حد 40 تا 50 ساعت باشد که از نظر ما در چنين دوره‌هايي نمي‌توان در مهارت‌آموزي موفق عمل کرد به طوريکه منجر به ايجاد اشتغال شود. طبيعتا در حوزه اجرا بحث هزينه مطرح مي‌شود که ابتدا گفته شد هزينه‌ها را ستاد توانمندسازي تأمين مي‌کند اما در جلسات ستاد صبحت از آن بود که دستگاه‌ها بايد از منابع داخلي خودشان هزينه کنند.
متقاضي کسب مهارت چه حداقل تحصيلاتي بايد داشته باشد تا فني و حرفه‌اي به او آموزش دهد؟
متقاضي بي‌سواد نداريم اما استانداردهاي متفاوتي تعريف شده است معمولا از سوم راهنمايي به بالا تحت آموزش فني و حرفه‌اي قرار مي‌گيرند.
شما براي آموزش جمعيت هدف چه برآورد هزينه‌اي داشتيد؟
در درجه اول بايد مشخص شود چند نفر در دوره‌هاي مهارت آموزي قرار است شرکت کنند که به ازاي هر نفر ساعت تقريبا هزار تومان اعتبار نياز است. مانع ديگر بحث محل آموزش است. شهرداري در تأمين محل آموزش تا حدود زيادي با اداره کل فني و حرفه‌اي همکاري مي‌کند مثلا در شهرک شهيد رجايي 3 خانه فرهنگ را در اختيار اداره کل فني و حرفه‌اي قرار داده است. مانع ديگر فعاليت آموزشگاه‌هاي آزاد در محدوده‌هاي مورد نظر است. اگر قرار باشد ما به شکل دولتي حضور گسترده در سکونتگاه‌هاي غيررسمي داشته باشيم به نوعي رقيب آموزشگاه‌هاي آزاد مي‌شويم همين قضيه عاملي بوده که تا حالا نتوانستيم گسترده کار کنيم. اگر کار مطالعاتي براي نيازسنجي آموزشي انجام و اعتباراتي هم براي اين امر پيش بيني شود مي‌توان اجرا را به آموزشگاه‌هاي آزاد داد چون از 1100 آموزشگاه فني و حرفه‌اي در سطح استان، 700 آموزشگاه در شهر مشهد فعالند.
چند آموزشگاه فني و حرفه‌اي داخل سکونتگاه‌هاي غير رسمي هستند؟
تعداد زياد نيست، شايد 10 آموزشگاه در آن پهنه‌ها هستند چون کسي که آموزشگاه مي‌زند دنبال منفعت اقتصادي است يعني محل آموزشگاه جايي باشد که مردم بتوانند براي آموزشي که دريافت مي‌کنند شهريه بپردازند، بر همين اساس چون در سکونتگاه‌هاي غيررسمي کشش مردم به بحث آموزش مهارت کمتر است به طبع تعداد آموزشگاه‌هاي کمتري نيز ارائه خدمات مي‌دهند. البته آموزشگاه‌هايي که در ديگر نقاط شهر هستند مي‌توانند به مناطق هدف رفته و شعبه بزنند يا با ستاد توانمندسازي همکاري کنند. در مجموع اداره کل آموزش فني و حرفه‌اي مي‌تواند با کمک آموزشگاه‌هاي آزاد پاسخگوي مهارت آموزي متقاضيان جامعه هدف باشد.
براي نيازسنجي آموزش و اجراي طرح مهارت آموزي چه ميزان اعتبار لازم است؟
47 ميليون تومان براي نيازسنجي اعتبار درخواست کرديم اما براي آموزش هزار نفر و تهيه تجهيزات 200 ميليون تومان اعتبار در سال نياز است.
مدرکي که فني و حرفه‌اي مي‌دهد براي گرفتن تسهيلات بانکي قابل استفاده است؟
سازوکار‌هايش در قوانين وجود دارد اما تسهيلات گرفتن از بانک‌ها در چند سال اخير شدت و ضعف داشته است چون بستگي دارد فرد متقاضي اخذ تسهيلات چه طرحي را با چه ميزان توجيه اقتصادي به بانک براي دريافت وام بدهد. البته بحث اشتغال زايي خود شبکه‌اي را مي‌طلبد، يعني شبکه آموزش و بازاريابي فروش محصول بايد کامل باشد. اگر فني و حرفه‌اي، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعي، تأمين اجتماعي، شهرداري و بهزيستي در حوزه بازاريابي فروش محصولات مناطق هدف همکاري لازم را با يکديگر داشته باشند به نظر مي‌رسد بتوان شبکه کامل آموزش و بازاريابي فروش را شکل داد اما اگر افراد توليد کنند ولي محصولشان به فروش نرسد دست از فعاليت مي‌کشند. بعضي مشاغل خدمات فني مثل برق ساختمان هستند که بازارکار خود را دارند.
کساني که براي کسب مهارت به فني و حرفه‌اي مراجعه مي‌کنند چه ميانگين سني دارند؟
معمولا زير 30 سال هستند چون بين 15 تا 30 بهترين زمان براي آموزش است.
به خانم‌ها صنايع دستي، طراحي دوخت و قاليبافي آموزش مي‌دهيد، آقايان بيشتر در چه رشته‌هايي کسب مهارت مي‌کنند؟
آقايان را در محله‌ها آموزش نمي‌دهيم. آن‌ها به مراکز فني و حرفه‌اي در سطح شهر مراجعه مي‌کنند. آقايان بيشتر در حوزه صنايع ساختمان مثل گچ کاري، کاشي کاري، سراميک کاري، جوش کاري و غيره آموزش مي‌بينند. معمولاً 70 تا 80 درصد افرادي که به مراکز فني و حرفه‌اي براي کسب مهارت مراجعه مي‌کنند ساکن مناطق حاشيه‌اي شهر هستند چون کسب کارت مهارت براي بيمه شدنشان کاربرد دارد و يک فرآيند کامل است بر همين اساس متقاضي هم در اين زمينه‌ها زياد داشتيم.
چه راهکارهايي را پيشنهاد مي‌دهيد که از بحث آموزش فني و حرفه‌اي بيشتر استقبال شود؟
اطلاع رساني، انعکاس نمونه‌هاي موفق کسب مهارت به جامعه هدف و تسهيلات و بازاريابي فروش محصولات از جمله کارهايي است که اگر انجام شود به نظر مي‌رسد استقبال بيشتري از آموزش‌هاي فني و حرفه‌اي شود. طبيعتا هرچه آمار بيکاري کاهش و اشتغال زايي افزايش يابد آمار بزهکاري اجتماعي نيز سير نزولي پيدا مي‌کند.
يک سوم جمعيت ساکن در اقامتگاه‌هاي غيررسمي اتباع بيگانه هستند آيا به آن‌ها نيز آموزش مي‌دهيد؟
درباره اتباع بيگانه در قالب قرارداد آموزشي با کميساريا کار مي‌کنيم.
شرکت يا دستگاهي بوده که بيايد و براي بازاريابي محصولات توليدي مشاغل خانگي کار کند؟
خير تاکنون مصداقي در اين حوزه پيشگام نبوده اما نهاد‌ها يا دستگاه‌هايي همچون شهرداري، سازمان صنايع دستي و ميراث فرهنگي يا بسيج سازندگي ظرفيت بالقوه براي اين کار را دارند ولي متأسفانه آن هماهنگي لازم نيست، اگر هماهنگي باشد خيلي مي‌شود از اين ظرفيت بالقوه استفاده کرد.
نظر شما