به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمدعلی حسن‌زاده معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی در برنامه «صبح با خبر» سیما با موضوعِ موافقت‌نامه چابهار در مسیر اجرا درباره محورهای نخستین نشست اجرایی موافقت‌نامه چابهار، گفت: مهمترین بخش‌های اجرایی‌سازی موافقت‌نامه چابهار تعیین کریدورهای حمل ونقلی بود که در این مورد، بررسی‌های لازم روز دوشنبه هفته گذشته در بندر چابهار در کارگروه اجرایی‌سازی توافق و انجام شد. بخشی از این موافقت‌نامه در برگیرنده این نکات است که زمانی که از دالان‌های حمل و نقل و ترانزیت صحبت می‌کنیم منظور عبور از چه مبادی و رسیدن به چه نقاط و مقاصدی است

عضو هیات‌عامل سازمان بنادر و دریانوردی از دیگر موارد مورد توافق توافق‌نامه سه‌جانبه چابهار را پروتکل‌های اجرایی عنوان کرد و افزود: صحبت در مورد پروتکل‌های اجرایی از دیگر موارد مورد توافق بود؛ بدین معنا که اگر قرار است کالایی بین مبداء و مقصد از مسیر بندر چابهار جابه‌جا شود در حوزه‌های بندری چه رویه‌هایی باید مورد توافق قرار بگیرد و در حوزه‌های گمرکی چه اتفاقاتی باید بیفتد. در حوزه‌های حمل و نقل جاده‌ای و موضوعاتی همچون قرنطینه نباتی در چه مسائلی باید بین طرفین به اجماع برسند نیز از نکات مورد بحث بود که جمع‌بندی در مورد آن به بررسی‌های کارشناسانه بیشتر موکول شد.

وی در بیان دستاوردهای نشست موافقتنامه چابهار، توضیح داد: در نشست موافقت‌نامه مسیر کریدورها تبیین و مقرر شد تا چهار بندر موندرا، جواهر، کوچین و بندر کاندلا که چهار بندر هند هستند نقاط ورودی کریدور کالا باشند و اگر بخواهد کالایی از هند به افغانستان ترانزیت شود از این مسیر عبور کند و بندر چابهار نقش بندر واسط را برای تزانزیت کالا به افغانستان ایفا کند.  

حسن‌زاده همچنین از انتخاب مرزهای زمینی به عنوان نقاط گمرکی خبر داد و گفت: برخی از مرزهای زمینی همچون دوقارون، میلک، زرند و چندین مرز دیگری به عنوان نقاط گمرکی انتخاب شدند.

وی از دیگر موارد مورد توافق را برگزاری روز چابهار به عنوان روز بازاریابی توانمندی‌ها، پتانسیل‌ها و موقعیت بندر چابهار در حوزه ترانزیت و تجارت عنوان کرد و گفت: مقرر شد تا هفتم اسفندماه سال جاری مصادف با ۲۶ فوریه ۲۰۱۹ با حضور نمایندگان هر سه کشورِ افغانستان، هند و ایران و همچنین سایر کشورهای علاقه‌مند به فعالیت در بندر چابهار یا استفاده از موقعیت بندر چابهار هستند، در بندر چابهار گرد هم آیند و آغاز رسمی اجرایی سازی را انجام دهند.  

حسن‌زاده همچنین در بیان چگونگی اجرایی‌کردن موافقت‌نامه چابهار، گفت: اجرایی‌سازی عملا از روز دوشنبه هفته گذشته آغاز شده است، هرچند قبل از آن ما محموله‌هایی داشتیم که می‌توانست از کشور هندوستان به افغانستان ترانزیت شود. در این مورد، در حدود ۱۰ کشتی گندم و حبوبات نزدیک به ۱۲۰ هزارتن کالا از مبدا هند به کشور افغانستان ترانزیت شده است.

وی تصریح کرد: اجرایی سازی نهایی موافقت‌نامه سه جانبه چابهار، مستلزم جذب تجار و برگزاری خطوط کشتیرانی، برگزاری مستمر خطوط کشتیرانی بین بندر چابهار و بندر هند و سایر بنادر خلیج فارس و دریای عمان است که بخشی از مقدمات آن انجام شده و سایر موارد در دست پیگیری قرار دارد.

حسن زاده گفت: اجرایی‌سازی به صورت آزمایشی آغاز شده است و رسما از هفتم اسفندماه که روز چابهار است اجرایی‌سازی انجام می‌شود.

وی در بیان اینکه چه مسیرهایی باید طی شود تا اجرایی‌سازی انجام شود، گفت: راه اندازی خطوط کشتیرانی که بتوانند مستمر به بندر چابهار به صورت برنامه های زمان‌بندی مشخصی تردد کنند و این برنامه قابل اعلام به تجار باشد نکته مهمی است که اتفاق افتاده است.

دعوت از صاحبان کالا برای انتخاب چابهار به عنوان مسیر ترانشیپ و ترانزیت کالا

عضو هیات عامل سازمان بنادر ودریانوردی با اعلام مجدد اینکه از هفته گذشته طی مذاکره‌ای که سازمان بنادر با خطوط کشتیرانی داشته، تردد در حال انجام است، گفت: هنوز بسیاری از تجار از بسیاری از موقعیت ها و پتانسیل‌های بندر چابهار مطلع نیستند. تا هفتم اسفندماه و پس از آن فرض ما بر این است که بتوانیم بسیاری از صاحبان کالا را تشویق کنیم تا از بندر چابهار به عنوان یکی از نقاط کالای تزانزیتی خود استفاده کنند.

وی ضمن دعوت از سرمایه‌گذاران و صاحبان کالا برای بهره‌مندی از بندر چابهار برای تزانزیت کالاهای خود، توضیح داد: در ایران قرار است دعوت از سرمایه گذاران و صاحبان کالا از طریق برگزاری همایش‌ها و با کمک رسانه‌ها انجام شود. در کشورهای هند و افغانستان نیز قرار است از طریق مراجع دولتی آنها این اطلاع‌رسانی انجام شود.

حسن زاده در بیان پیشینه موافقت‌نامه چابهار، گفت: موافقت‌نامه چابهار در سال ۹۵ بین وزرای حمل و نقل سه کشور ایران، هند و افغانستان به امضا رسید و پس از آن در سه کشور در مراجع قانونگذاری تصویب شد. در ایران نیز سال گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب و از طریق شورای نگهبان به دولت ابلاغ شد. دولت مردادماه سال جاری مفاد این موافقت‌نامه را برای اجرایی‌سازی به وزارت راه و شهرسازی ابلاغ کرد.

وی ادامه داد: گام اول اجرایی سازی برگزاری شورای سیاستگذاری موافقت‌نامه چابهار بود که اول آبان امسال در تهران برگزار شد. روز اول آبان تصمیم بر آن شد تا کارگروه اجرایی سازی و پیگیری هم حداکثر دو ماه بعد از آن برگزار شود که ما هفته گذشته در بندر چابهار اولین جلسه کارگروه پیگیری و اجرایی سازی توافق‌نامه را داشتیم.

حسن زاده خاطرنشان کرد: نکته دیگری که درباره آن در چابهار به اجماع رسیدیم این است که هم مباحث شورای سیاستگذاری و هم مباحث کارگروه اجرایی در کشور هندوستان در سال ۲۰۱۹ برگزار شود.

وی با یادآوری اینکه قرارداد ایران با هندی‌ها یک قرارداد ۱۰ ساله است، توضیح داد: ما یک قرارداد کوتاه‌مدت خواهیم داشت که از روز دوشنبه قرارداد کوتاه مدت که مدت آن یک سال و نیم تعیین شده، شروع شده است. بعد از آن با شروع قرارداد رسمی ۱۰ ساله اپراتور هندی بحث سرمایه‌گذاری در تجهیزات فاز اول بندر شهیدبهشتی چابهار آغاز می‌شود. در طول این مدت، هندوستان، نقش اپراتور و بازاریاب را برعهده خواهد داشت. در این قرارداد نقش افغانستان در تشویق به انتقال بخشی از کالاهای صادراتی و وارداتی از مسیر چابهار است.

معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر در تبیین تاثیر اقتصادی اجرایی‌سازی موافقت‌نامه چابهار بر اقتصاد کلان کشور، گفت: در ایران و همچنین در منطقه، این امکان که یک بندر همزمان بتواند خدمات ترانزیتی و ترانشیپی ارائه کند، به صورت محدود وجود دارد. این در حالی است که بندر چابهار هم از نظر ترانشیپی به واسطه برخورداری از کوتاه ترین فاصله با مسیر کشتیرانی آسیا – اروپا و هم از حیث ترانزیتی به جهت هم مرز بودن با کشور افغانستان، موقعیت ممتازی و برجسته ای نسبت به سایر بنادر منطقه دارد.

به گفته حسن زاده، کشور هندوستان بر اساس آمار و ارقام حدود ۱۵ میلیون تن با کشور روسیه و کشور های CIS تجارت دارد که انتظار می‌رود بخشی از این کالاها از مسیر چابهار تخلیه و بار گیری شود.

عضو هیأت عامل سازمان بنادر و دریانوردی افزود: رونق فعالیت بندر چابهار در سه سطح «کالاهای صادرات و وارداتی استان‌های شرق و شمال شرقی»، «کالاهای ترانزیتی» و «کالاهای ترانشیپی» تعریف شده است.

وی در ادامه از رشد ۵۱ درصدی عملیات بندری، افزایش ۱۵ درصدی سایز کشتی های ورودی، رشد ۵۷ درصدی کانتینری و افزایش ۶۰ درصدی کاپوتاژ نفتی در بندر چابهار، طی ۹ ماه گذشته، در مقایسه با سال گذشته در همین مدت خبر داد.