قطارها وسایل حمل و نقل مفیدی هستند زیرا بارهای سنگین را به راحتی روی ریل می‌کشند. آغاز به کار قطارها به سده ۱۵۰۰میلادی باز می گردد. در ابتدا ریل قطار از جنس چوب ساخته و واگن ها توسط اسبان پر قدرت کشیده می شد.
قطار بخار در اوایل سده ۱۸۰۰اختراع شد. هنگامی که «ریچارد ترویتیک» برای نخستین بار لوکوموتیو مجهز به موتور بخار خود را روی ریل های فولادی به حرکت در آورد، عصر قطارهای امروزی آغاز شد. این اقدام در سال ۱۸۰۴میلادی و در «ولز جنوبی» انجام شد.
اما کسی که در تبدیل قطار به وسیله بسیار مهم حمل و نقل عمومی نقش مهمی ایفا کرد «جورج استفنسون» انگلیسی بود؛ وی یک قطار تقریباً بزرگ ساخت و آن را به لوکوموتیوی با موتور بخار مجهز کرد.
امروزه هر چند هنوز هم قطارهای بخار در گوشه و کنار جهان دیده می شوند اما دیگر دوران آنها به پایان رسیده است. لوکوموتیوهای برقی یا دیزلی جدید به سوخت و نگهداری کمتری نیاز دارند. قطارها به ویژه در حمل بارهای سنگین و نیز جا به جایی مسافران در مراکز شهرها دارای اهمیت زیادی هستند. تمامی مسیر حرکت قطارها از درون اطاق کنترل تحت نظر قرار دارند.
مدیر کنترل، علامت ها و چراغ های مختلف را برای اطمینان از باز بودن تمامی خط ها کنترل می کند. لوکوموتیوران قطار هم با استفاده از چراغ ها و درجه های تنظیم مقابل خود با اطاق کنترل ارتباط مستقیم دارد تا از باز بودن مسیرها اطمینان حاصل کند. نخستین قطاری که وارد ایران شد، «ماشین دودی» نامیده می شد و از تهران به شهر ری رفت و آمد می کرد.
ریل نیز «فولاد نوردشده‌ای» است که به شکل معین و به صورت دو رشته موازی روی ریل بندها نصب می شود. هدف از ساخت و نصب ریل ها معمولاً گذر واگن از روی آنها است. برای تثبیت و تعادل ریل ها، قطعات شکسته شده سنگ روی بستر راه آهن ریخته می شود؛ به این قطعه سنگ ها «پارسنگ» یا «بالاست» می گویند.