به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، ویژه‌نامه جامعه‌شناسی نشریه راه ابریشم به سردبیری دکتر سعید معیدفر مشاور اجتماعی وزیر راه و شهرسازی ویژه خرداد و تیر ۱۳۹۴ منتشر شد. در ویژه‌نامه جامعه شناسی این نشریه آثاری از پیروز حناچی، محمدسعید ایزدی و حامد مظاهریان معاونان وزیر راه و شهرسازی، اسماعیل کهرم، یعقوب موسوی، حسین ایمانی جاجرمی، نسترن صارمی، سیدحسین بحرینی، آرش خیرخواه و مهرانوش مفیدی در کنار میزگردی با حضور سعید معیدفر و مصطفی مهرآیین آمده است.

در دیباچه این نشریه هدف از انتشار ویژه‌نامه‌ جامعه‌شناسی، کمک به طرح مسائل اجتماعی در دو حوزه شهر و حمل و نقل ذکر شده و آمده است: «این نشریه به صورت ویژه و به عنوان یک گام مهم برای طرح ابعاد اجتماعی فعالیت‌های مرتبط با وزارتخانه راه و شهرسازی تهیه شده است. هدف اولیه نیز کمک به کسب بینش و دانش اجتماعی مرتبط با حمل و نقل و راه و ترابری و مسکن و شهرسازی است. دو زمینه‌ای که بخش مهمی از اقتصاد و اشتغال کشور و نیز حیات اجتماعی هر جامعه‌ای را در بر می‌گیرد.»

در ادامه نیز چکیده‌ای از بیانات مقام معظم رهبری درباره لزوم حفاظت از محیط زیست و فضای سبز شهری آمده است. همچنین فرازهایی از سخنرانی دکتر حسن روحانی با عنوان «مشکلات محیط زیستی فرهنگ، سرمایه و فناوری» در مراسم گرامیداشت هفته محیط زیست و سخنرانی دکتر آخوندی با عنوان «حمل و نقل سبز در دستور کار دولت» در مراسم آغاز احداث آزادراه آبیک – چرمشهر بخش دیگری از این نشریه را تشکیل می‌دهند.

یادداشت حامد مظاهریان با عنوان «مسکن و چشم‌انداز فردا» که به موضوع آینده‌نگری بازار مسکن اختصاص دارد و یادداشت اسماعیل کلهر مشاور رییس سازمان حفاظت از محیط زیست با عنوان «حریم شهر و سیاست یک بام و دو هوا» مطالب دیگری هستند که در ادامه این شماره آمده است.

دکتر سعید معیدفر مشاور وزیر راه و شهرسازی و مصطفی مهرآیین نیز توسعه شهرها و حریم محیط زیست را در میزگردی مورد بررسی قرار داده‌اند. در بخشی از سخنان معیدفر آمده است: «ما با تخصصی کردن و جداکردن حوزه‌ها از معرفت عمومی، مشارکت مدنی را از بین برده‌ایم و در نتیجه، عرصه‌ای گسترده را برای یک عده خاص شامل مهندس، پیمانکار، پزشک و تکنوکرات‌ها فراهم کرده‌ایم نه منادیان ادراک اجتماعی. ما در گذشته مفهوم حریم را داشتیم که به نوعی از همان «حرام» می‌آمد. با همین واژگان سعی می‌کردیم افراد را از این‌که در اینجا مداخله کنند پرهیز دهیم اما امروز شهرداری‌ها و افراد دیگر به هیچ وجه خود را ملزم به این حریم‌ها نمی‌دانند.»

پیروز حناچی معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی نیز در گفتگویی که در این ویژه‌نامه به چاپ رسیده است مرز مالکیت‌ها و حد نصاب تفکیک در شهرهای امروز را از موانع بازگشت به عقلانیت مبتنی بر اقلیم در معماری و شهرسازی ایران دانست و اظهار کرد: «مطمئنا یکی از محورهای اصلی کار شهرسازی، مطالعات محیط زیستی است اما این‌ها موضوعاتی است که باید به صورت تمام وقت و دائمی، مانیتورینگ و کنترل شود.

مخاطبان این نشریه می‌توانند در ادامه نیز گفتگوهایی با یعقوب موسوی جامعه‌شناس شهری و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا، آرش خیراندیش کارشناس محیط زیست، حسین ایمانی جاجرمی استاد جامعه‌شناسی شهری دانشگاه تهران و نسترن صارمی فعال مدنی و سردبیر سایت یکشهر را بخوانند. 

مقاله «سرزندگی اجتماعی با مشارکت همگانی در شهری پایدار» اثر مشترک سید حسین بحرینی استاد دانشگاه تهران، محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان و مهرانوش مفیدی دانشجوی دکترای شهرسازی پردیس هنرهای زیبا در این ویژه‌نامه به بررسی سیر تحول رویکردها و سیاست‌های نوسازی شهری از نخستین اقدامات در چارچوب بازسازی تا بازآفرینی شعری پایدار اختصاص یافته است.

موسی عنبری عضو هیئت علمی و گروه مطالعات توسعه اجتماعی دانشگاه تهران و نویسنده کتاب «جامعه‌شناسی توسعه: از اقتصاد تا فرهنگ» نیز در گفتگویی درباره توسعه راه‌ها و تاثیر آن بر بافت‌های جمعیتی سخن گفته است.

بخشی از نشریه «راه‌ ابریشم» با عنوان «دهکده جهانی؛ پژوهش آینده‌نگرانه» به بررسی مزایای طراحی محیط زیست شهری در گزارش از پژوهش مشترک برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، برنامه توسعه پایدار بانک جهانی و بنیاد شهرهای متحد اختصاص یافته است و مطالعه موردی بانکوک تایلند، پورتو آلگره برزیل، کیپ تاون آفریقای جنوبی، اسکندریه مصر و کالگری کانادا نیز برای تشریح بیشتر این موضوعات مورد بررسی قرار گرفته است.

ترجمه مقاله‌ای درباره تاثیر رشد شهر چانگشا چین بر محیط زیست پیرامون آن نیز در این نشریه با عنوان «توسعه شهری و محیط زیست دو همسایه ناهمگون» منتشر شده است.

«جامعه‌شناسی هجوم شهروندان به اتومبیل» نوشته پرویز اجلالی، «به تصادف نه بگوییم» اثر مقصود فراستخواه، «نشست علوم اجتماعی در مطالعات شهری» اثر محمد سالاری راد، «حق شهر ایده‌ای رهایی‌بخش یا رمانتیک» اثر پیمان روشنفکر، «شهر ما جای هنرمندان نیست» اثر ناصر فکوهی، «فقر شهری و حکمرانی خوب» اثر مظفر صرافی، «شب‌های شهر» اثر هادی آقاجانزاده و «مهندسان شهرساز یا فن‌سالاران تکنولوژیک محور» اثر سید محمد بهشتی مطالبی هستند که در بخش دیگری از این نشریه با عنوان «حق به شهر» به چاپ رسیده است.

گفتگو با سید حسن نصر با عنوان «شهر در اسلام، غرق در ایمانی واحد» نیز در این نشریه، معماری هماهنگ با انسان قدسی و شهرسازی اسلامی را تشریح کرده است.

گزارش میدانی از مسکن در محلات ارزان شهری با عنوان «در جستجوی کیفیت زندگی» نیز بخش دیگری از این ویژه‌نامه را تشکیل می‌دهد.

پژوهشی با عنوان «تهدید زندگی شهری» به قلم مریم زارعیان که دارای مدرک دکترای جامعه‌شناسی و کارشناس ارشد گروه مطالعات اجتماعی و توسعه پایدار مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی است نیز در ادامه نتایج تحقیقی را تشریح می‌کند که در آن اثرات اجتماعی افزایش تراکم ساختمانی در شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند.

معرفی کتاب‌های «اودلاجان»، «برنامه‌ریزی‌ پایتخت‌های قرن بیستم»، «مدیران منزوی»، «مدیریت شهری و توسعه دانش شهری» و «در جستجوی شهر عدالت محور» نیز پایان‌بخش مطالب ویژه‌نامه هستند./