به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، نگهداری، تعمیر و ارتقاء ایمنی زیرساخت‌ها و سامانه‌های ارتباطی، ناوبری، راداری و نظارتی و کمک بازرسی که در راستای ارائه سرویس مداوم، دقیق و صحیح تجهیزات هوانوردی جهت افزایش ایمنی پروازهای داخلی، بین‌المللی و عبوری است، وظیفه بسیار خطیری در این صنعت است که با توجه به ورود به عصر جدید تکنولوژی و وابستگی بیشتر به سیستم‌های مدرن، به توانمندی علمی و تجهیزاتی بسیاری در این زمینه احتیاج است. این مهم در شرکت فرودگاهها برعهده متخصصان الکترونیک هواپیمایی است که برای آسودگی خیال مسافران و کروی پروازی در طول مسافرت هوایی به کار نصب و راه‌اندازی، تعمیر و نگهداری سامانه‌ها و تجهیزات CNS و کمک بازرسی در فرودگاهها و نقاط مرتفع و کوهستانی و اقصی نقاط کشور مشغولند.
در همین زمینه و به مناسبت روز جهانی الکترونیک هواپیمایی، گفت‌وگویی با سیامک بهنام، مدیرکل ارتباطات و ناوبری هوایی شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران ترتیب داده‌ایم که در ادامه خواهد آمد.
نخست، وظایف اداره کل ارتباطات و ناوبری هوایی را به منظور ورود علمی‌تر مخاطبان به بحث، تشریح کنید.
در ابتدا ۱۲ نوامبر مصادف با ۲۱ آبان، روز جهانی الکترونیک هواپیمایی را به پرسنل ATSEP در شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران و همه دست اندرکاران صنعت هوانوردی تبریک عرض می کنم.
پرسنل الکترونیک هواپیمایی با تشکیل انجمن متخصصان الکترونیک هواپیمایی ایران که در سال ۲۰۱۷ بصورت رسمی عضو انجمن جهانی IFATSEA شده است، با حضور منظم نمایندگانش در اجلاس‌های سالیانه آن انجمن، ضمن ارائه فعالیت‌ها، چالش‌ها و تجربیات داخلی، از تجربیات جامعه جهانی الکترونیک هواپیمایی استفاده می‌کند.
بنابر شرح وظایف این اداره کل، نصب و راه‌اندازی، تعمیر و نگهداری کلیه سامانه‌ها و تجهیزات CNS/ATM و کمک‌بازرسی در سراسر کشور برعهده این اداره کل است. علاوه بر اقدامات مستمر نگهداری سامانه های مذکور براساس اسناد و داکیومنتهای بین المللی و آئین نامه های مورد تائید سازمان هواپیمایی کشوری، اقدامات مهمی در طول یکسال گذشته انجام شده که به تفکیک توضیح داده خواهد شد.
در حوزه سامانه‌ها و تجهیزات ارتباطی، علاوه بر نگهداری و تعمیر و چکهای دوره ای سامانه‌ها و تجهیزات مرکز کنترل و فرودگاهها، اقدامات مهمی از جمله تحویل اولین سامانه سوئیچینگ از شش سامانه خریداری شده تولید داخل بوده که در مرحله FAT، نصب و راه اندازی و SAT در فرودگاه زنجان است. لازم به ذکر است که در سالهای گذشته نیز ۵ سیستم از نوع مذکور در فرودگاه های کشور نصب و عملیاتی شده که البته سامانه های جدید از منظر سخت افزاری و نرم افزاری بروز رسانی شده‌اند. همچنین ارتقاء و تکمیل سامانه پشتیبان ماهواره ای خطوط زیرساخت مخابراتی نیز با خرید تجهیزات و نصب و راه اندازی آنها، موفقیت انجام شد.
ارتقاء توپولوژی، مدیریت و مانیتورینگ شبکه ATN با خرید سخت افزار و نرم افزار مربوطه انجام شده و برای اینکه بتوانیم از بسترهای E۱ جدید سایتهای منصوبه در مناطق کوهستانی استفاده کنیم مبدل‌های مربوطه را از تولیدکنندگان داخلی تهیه کرده و ارتباط سایتهای ارتباطی را ارتقاء دادیم. یکی دیگر از اقدامات جایگزینی و ارتقاء سانترال تلفن مرکز کنترل و همچنین خرید ۲۰۰ دستگاه رادیو خودرویی به همراه لوازم یدکی برای پشتیبانی تجهیزات رادیویی در فرودگاهها بوده که در حال نصب در فرودگاهها است.
تجهیزات الکترونیکی که خریداری شده است را تولیدکنندگان داخلی ساخته‌اند؟
همه تجهیزات خیر، سوئیچینگ داخلی بوده اما رادیوها از محصولات خارجی است. بدلیل استانداردهای جهانی حاکم بر صنعت هوانوردی، استفاده از سامانه‌ها و تجهیزات پس از انجام آزمایش‌های فنی مستمر و طولانی و اخذ تائیدیه های لازم امکان پذیر است و با حمایت‌های انجام شده، به مرور به سمت استفاده از تولیدات داخلی در حرکتیم.
در سامانه‌های کمک ناوبری نیز علاوه بر نگهداری و تعمیر و آماده و تنظیم کردن سامانه‌ها جهت وارسی پروازی، کارهای مهمی را در سال گذشته و امسال انجام داده‌ایم از جمله نصب و راه‌اندازی سامانه DVOR در فرودگاه‌های ارومیه و کرمان، سامانه ILS فرودگاه رشت و مهرآباد که تمامی آنها عملیاتی شده‌اند. دستگاه NDB نیز در فرودگاه‌های سراوان و مراغه نصب و راه اندازی شده است. همچنین سامانه ILS فرودگاه ساری نیز نصب شده و در حال حاضر منتظر وارسی پروازی و نهایی شدن طرح‌های پروازی آن جهت عملیاتی شدن آن هستیم.
در سامانه‌های راداری نیز علاوه بر نگهداری و تعمیر سامانه های راداری و اتوماسیون مرکز کنترل و فرودگاه‌های کشور و چکهای منظم دوره‌ای سامانه‌ها، رادار تقرب فرودگاه بندرعباس که نصب و راه اندازی شده بود، با انجام وارسی پروازی به بهره‌برداری کامل رسیده است و ۶ دستگاه UPS نیز برای سایتهای رادار بندر عباس، کوشک بزم و تنگریز شیراز، خریداری کرده‌ایم که دو دستگاه آن در سایت بزم نصب و عملیاتی شده و دو دستگاه دیگر در مرحله تحویل است. از دیگر اقدامات جایگزینی سامانه اتوماسیون ریتیون فرودگاه مهرآباد با سامانه اتوماسیون آریا است که یکی از کارهای مهم و حساس و ضروری بوده است.
در مبحث مهم جذب سرمایه‌های انسانی، اقدام مهم شرکت فرودگاهها در جذب پرسنل عملیاتی از طریق برگزاری آزمون استخدامی بوده که در این راستا و پس از معرفی ۱۵۳ نفر از سوی سازمان سنجش و برگزاری آزمون‌های تخصصی و علمی از آنها توسط این اداره کل، جذب ۵۳ نفر از افراد مذکور برای ۲۳ فرودگاه و همچنین ستاد در مراحل پایانی است و بزودی در فرودگاه‌های مربوطه مشغول به کار خواهند شد. لازم است از مدیرعامل، معاونت توسعه مدیریت و منابع، مدیر کل منابع انسانی، تشکیلات و آموزش و همچنین از مدیریت گزینش تشکر ویژه کنم.
تاسیس دپارتمان زبان نیز از اقدامات مهمی بود که بر اساس آن، کلیه پرسنل الکترونیک فرودگاهها در یک موسسه معتبر آموزش زبان می‌بینند و هدف رسیدن همه همکاران به سطح ۳ مورد تائید ایکائو است. آیین‌نامه‌های rating و OJT نیز تدوین شده و از سازمان هواپیمایی کشوری برای آنها تاییدیه گرفتیم که این اقدام بسیار مهمی در جهت استاندارد نمودن فعالیت‌های آموزشی و ریتینگ برای پرسنل ATSEP است. در خصوص اخذ تائیدیه سازمان برای آئین نامه زبان نیز در حال تهیه و اقدام هستیم.
در زمینه دستگاه‌های کمک بازرسی، قرارداد خرید ۹۳ دستگاه X- RAY در مراحل پایانی خود است. تاکنون ۶۳ دستگاه تحویل و به فرودگاه‌های تعیین شده ارسال و تعداد زیادی از آنها نصب و راه اندازی شده اند و ۵ دستگاه در حال ترخیص و ۲۵ دستگاه نیز در حال تحویل هستند. با نصب و راه‌اندازی این دستگاه‌ها بروز رسانی مناسبی در تجهیزات کمک بازرسی ایکس ری فرودگاهها انجام خواهد شد.
در طول چند سال گذشته دو پروژه مهم حفاظت سایتها در برابر فراتاخت ولتاژ و صاعقه و تغییر ناگهانی منابع تغذیه را داشته‌ایم که در حال حاضر تمامی سایتهای CNS عملیاتی در سطح کشور با اجرای ERTHING و SURGE PROTECTION حفاظت شده‌اند و برای سایتهای در حال نصب و راه‌اندازی نیز در حال انجام است. این در حالی است که نظارت مستمری نیز بر تجهیزات UPS و باطری‌های سامانه‌های CNS/ATM در کل کشور انجام می‌شود.
ما به جهت تحریم‌ها و شرایط اقتصادی، تلاشمان بر بهره‌گیری از تولید کنندگان داخلی بوده است که در همین زمینه یک دستگاه رادار با همکاری دانشگاه اصفهان در حال ساخت است که MSSR MODE S است، یک دستگاه DME با شرکت صاشیراز قرارداد بستیم که تحویل داده شده و در مراحل تست و راه اندازی است. قرارداد ۵ دستگاه برج موبایل نیز با شرکت صاایران داشتیم که یک دستگاه را تحویل گرفتیم و در مراحل نهایی تست قرار دارد که پس از آن در یکی از فرودگاهها مستقر خواهد شد.
یکی دیگر از نکات استفاده از شرکتهای داخلی برای نصب رِیدام روی آنتن های سیستم‌های راداری بوده که خوشبختانه شرکتهای داخلی به توانایی طراحی و ساخت در این زمینه نیز رسیده‌اند.
این در حالی است که ما از سالهای گذشته در زمینه ساخت رکوردر نیز خودکفا شده‌ایم و ساخت سیستم ATIS را نیز انجام داده‌ایم. سیستم کنترل مانیتورینگ یکپارچه نیز از دیگر برنامه‌های ما است که برای اجرای آن با شرکت رستافن قرارداد بسته‌ایم. از این پس، انجام الکترونیک استریپ نیز که در مرکز کنترل‌ها و سامانه‌های اتوماسیون انجام می‌پذیرد، اقدامی در جهت الکترونیکی شدن اطلاعات راداری و فلایت پلنی بدون نیاز به کاغذ خواهد بود. این اقدام در راستای حفاظت از محیط زیست نیز هست.
کدام یک از اقدمات فوق لازم است که به صورت مستمر انجام پذیرد؟
نگهداری و تعمیر تجهیزات، انجام آموزش‌های پودمانی تخصصی و OJT، نظارت و بازرسی از سامانه و تجهیزات، پایش طیف فرکانسی هوانوردی و نظارت بر شرکتهای هواپیمایی در استفاده از فرکانس‌ها و تجهیزات رادیویی، چک‌ها و تنظیمات دوره‌ای سایتهای CNS و بطور کلی پایش و اصلاح و تداوم عملکرد سامانه‌ها و تجهیزات الکترونیکی هوانوردی براساس استانداردها و داکیومنت‌ها، جزء کارهای مستمر و همیشگی است که به دست توانمند متخصصان الکترونیک هواپیمایی در مرکز کنترل فضای کشور، ادارات و واحدهای مهندسی الکترونیک فرودگاه‌های کشور، کارگاه‌های تعمیر و نگهداری CNS اداره کل که بصورت ۲۴ ساعته ارائه خدمت می‌کنند، انجام می‌شود.
پروژه‌های مهمی نیز در دست اقدام داریم از جمله ارتقا و بومی‌سازی سامانه نظارت بر ارتباطات رادیویی مرکز کنترل فضای کشور که مجوزهای آن از ریاست جمهوری و هیات مدیره اخذ شده و در مرحله عقد قرارداد با یک شرکت دانش بنیان هستیم، که در صورت اتمام آن، در حال حاضر ارتقاء و گشایش‌های خوبی در استفاده از سامانه‌های موجود مرکز کنترل ایجاد خواهد شد و به هنگام به‌روزرسانی تجهیزات مرکز کنترل و سایتهای RCAG نیز تسهیلات و امکانات بسیار خوبی را فراهم خواهد کرد، که بموقع در خصوص آن بیشتر توضیح داده خواهد شد.
پروژه مهم دیگر که به انعقاد قرارداد با یک شرکت دانش بنیان داخلی منتهی شده است، مانیتورینگ کلیه سایت های CNS و تجهیزات کمک بازرسی سراسر کشور است که باید تا اردیبهشت ۱۴۰۱ فاز اول آن برای تمامی سایتهای فرودگاه مهرآباد انجام شود. با انجام این پروژه تمامی اطلاعات سایتها هم در فرودگاه مربوطه و هم در مرکز کنترل قابل رصد و در دسترس خواهد بود که قطعا در نحوه نگهداری و سرکشی به سایتها تغییرات مهمی را ایجاد خواهد کرد.
یکی دیگر از پروژه های مهم، خرید ۵ لینک رادیویی است که قرارداد آن منعقد شده و با اجرای آن در ۹ ماه آینده، ارتباطات فعلی و ارسال و دریافت اطلاعات در ۵ سایت RCAG و راداری مهم کشور گارانتی خواهد شد. از دیگر برنامه‌ها خرید یک دستگاه رادار و SMGCS بوده است که مجوزهای لازم اخذ و مباحث فنی و مالی و پشتیبانی آن مطرح و مراحل خرید آن برای فرودگاه مشهد در حال انجام است موضوع در مرحله عقد قرارداد است.
از دیگر پروژه‌های در حال پیگیری، مناقصه خرید سامانه های ILS و DVOR است که در مرحله فراخوان است. یکی دیگر از برنامه‌های ما تکمیل پوشش نظارتی فضای کشور از طریق سامانه ADS-B و پردازشگرهای مربوطه است که پس از برگزاری چند مرحله مناقصه عمومی، در حال رایزنی با شرکتهای داخلی جهت طراحی و اجرای آن هستیم. همچنین در زمینه دستگاه‌های کمک بازرسی با تکنولوژی جدید نیز براساس درخواست کاربران مربوطه در حال برگزاری مناقصه هستیم که امیدواریم در سال جاری به نتایج خوبی دست یابیم.
پروژه رادار تنگریز شیراز نیز جزء موارد بسیار مهم در جهت افزایش پوشش نظارتی است و درحال حاضر ساختمان آن در دست احداث است. در این پروژه بروزترین سیستم راداری جهان را نصب خواهیم کرد که دارای MODE S بوده و نمونه مشابهش را در در سال ۹۷ در ارتفاعات کوشک بزم نصب کرده‌ایم و این دومین رادار از نوع خود است که عملیاتی می‌شود. همچنین انتقال یک سامانه رادار به منطقه کوه شتری طبس هم از دیگر برنامه ها است که با تجهیز آن می‌توانیم پوشش نظارتی جنوب، مرکز و شرق را افزایش دهیم.
تمهیدات مالی برای انجام به موقع این پروژه ها و تامین اعتبارات شما به چه نحو است؟
در ابتدای هرسال براساس پروژه‌های باقیمانده از سال گذشته و برنامه‌های سال جاری، درخواست‌های اعتبارات جاری و سرمایه‌ای پیشنهاد و پس از بررسی‌های لازم در معاونت عملیات هوانوردی، جهت تصویب به هیئت مدیره شرکت ارسال می‌شود و پس از تائید نهایی و ابلاغ، براساس آن درخواست‌ها و مناقصات ارسال و برگزار شده و در صورت حصول نتیجه به انعقاد قرارداد و تهیه سامانه ها و تجهیزات مورد نیاز منتهی می‌شود، ضمن اینکه در طول سال نیاز جدید و غیر برنامه‌ای هم با توجه به شرایط اعتباری و مالی شرکت، پس از مکاتبات و اخذ مجوزهای لازم قابل انجام خواهد بود.
با توجه به مناسبت پیش رو، که روز جهانی الکترونیک هواپیمایی است، درباره این شغل، مخاطرات و ظرفیت های کارکردی آن توضیج دهید.
صنعت هوانوردی جزء صنایع پیشرفته و استاندارد در سطح جهان است و تاثیرات زیادی در توسعه کشورها دارد. در سالهای گذشته به جهت تحریم‌های ظالمانه اعمال شده و مشکلات ایجاد شده در خرید تجهیزات و قطعات یدکی، پرسنل متخصص الکترونیک هواپیمایی کوشیده‌اند با آموزش ها و دانش و مهارتی که کسب می‌کنند، نگهداری و تعمیر سامانه های CNS/ATM و کمک بازرسی منصوبه در فرودگاه‌های کشور و مناطق کوهستانی و صعب العبور را به صورت ۲۴ ساعته و در تمامی روزهای هفته، از صفر تا صد بعهده داشته و نصب و راه اندازی و کامیشنینگ دستگاه‌های جدی را نیز براساس اسناد و داکیومنت‌ها به بهترین نحو ممکن انجام می‌دهند و این درحالیست که این امور در اکثر کشورهای دیگر توسط شرکتهای سازنده دستگاه و یا شرکتهای معتبر و معظم خصوصی انجام می پذیرد.
بطور کلی مهمترین وظیفه همکاران من، نگهداری سامانه‌ها و تجهیزات موجود جهت ارائه سرویس عملیاتی مداوم، دقیق و صحیح است و در کنار آن ارتقاء، نصب، راه‌اندازی سامانه‌ها و تجهیزات جدید نیز که در گذشته دور توسط شرکت های خارجی انجام می‌شد، توسط همکارانم انجام می‌شود.
به طور کلی چالش‌های موجود حوزه الکترونیک هواپیمایی در زمینه تسهیل روند انجام کار چیست؟
ما برای داشتن بالاترین راندمان ممکن، نخست به نیروهایی با دانش بالا نیازمندیم. تجهیزات مناسب و آموزش با کیفیت نیز از جمله نیازهای ما در این حوزه است. به عبارتی سرمایه‌های انسانی متخصص و با مهارت کافی، تجهیزات کافی و با تکنولوژی روز و آموزش مناسب و مداوم جهت نگهداری تجهیزات مذکور، سه فاکتور مهم و اساسی برای این اداره کل است.
این در حالی است که از یک سو، به دلیل تحریم‌های ظالمانه، کرونا و مشکلات اقتصادی و از سویی دیگر بازنشسته شدن پرسنل متخصص طی سالهای گذشته و عدم جذب مداوم نیروی جدید، باعث شده تا مشکلاتی در سه بخش فوق الذکر مواجه باشیم که البته با برنامه ریزی و پیگیری مدیران عالی شرکت و بویژه با تلاش همکارانم در اقصی نقاط کشور و همچنین استفاده از توان تولیدکنندگان و شرکتهای دانش بنیان داخلی، در حال حاضر تجهیزات موجود با حداکثر کارآیی و اثربخشی در حال ارائه سرویس عملیاتی هستند.
تاثیر کرونا بر مباحث فوق و روند انجام وظایف همکاران الکترونیک را به چه صورت ارزیابی می کنید؟
کرونا در اوایل بسیار مشکلساز شد اما به دلیل فداکاری‌های دوستان و برنامه‌ریزی لازم و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، با کمال افتخار در سال ۹۹ از ۹۸ پرکارتر بودیم و در سال ۱۴۰۰ از دو سال قبل اقدامات مهمتر و وسیعتری انجام شد. اما کرونا به هر حال، تاثیرات خود را در سلامتی پرسنل گذاشت و بسیاری از همکاران در حین ماموریت کرونا گرفتند اما با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و انجام بسیاری از ماموریت‌ها به صورت زمینی بر کرونا فائق آمدیم و با انجام واکسیناسیون به سمت عبور کامل از مشکل حرکت هستیم. در همین جا لازم است از مدیرعامل و معاون عملیات هوانوردی و سایر دست اندرکاران که با پیگیری فراوان موفق به واکسیناسیون پرسنل شرکت و فرودگاه شدند سپاسگزاری کنم.