به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، وزارت راه و شهرسازی با تدوین گزارشی به ارائه دستاوردهای این وزارتخانه در سه ماه نخست فعالیت دولت سیزدهم در حوزه‌های مختلف، از جمله اقدامات انجام شده و آتی حوزه برنامه‌ریزی، اقتصاد و تولید مسکن در حوزه استیجار و توسعه و ثبات‌بخشی به بخش مسکن، پرداخته است.
بر این اساس ۵ اقدام شاخص در حوزه ساماندهی بازار اجاره انجام شد که شاملِ تدوين آيين‌نامه اجرايی اجاره‌داری حرفه‌ای و ارسال آن به هیأت وزیران و برگزاری جلسات در کمیسیون تخصصی هیأت دولت و همچنین انجام اصلاحات مورد نظر اعضای کمیسیون، پرداخت تسهیلات کمک ودیعه مسکن در شرایط اقتصادی حاکم به دلیل شیوع ویروس کرونا، تمدید خودکار قراردادهای اجاره، برنامه‌ریزی برای احداث مسکن اجاره‌ای برای تولید مسکن و اجرای طرح نهضت ملی مسکن، و اصلاح ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی قانون ساماندهی (ماده ۵ مکرر) و اخذ مجوز واگذاری ۹۹ ساله زمین به تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی برای تشویق تولید مسکن اجاره‌ای است.
این گزارش می‌افزاید، در خصوص پرداخت تسهیلات کمک ودیعه مسکن در جلسه ۳۱ ستاد کرونا در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۹۹ با پرداخت تسهیلات سپرده کمک ودیعه مسکن تا سقف ۲۰ هزار میلیارد تومان به مستأجرين واجد شرایط که سقف این تسهیلات در شهر تهران به مبلغ ۵۰ میلیون تومان، سایر کلان‌شهرهای کشور ۳۰ میلیون تومان و سایر مناطق شهری کشور ۱۵ میلیون تومان بود موافقت شد. یادآور می‌شود که در سال ۱۳۹۹، بالغ بر ۲۲۵ هزار مستاجر، تسهیلات کمک ودیعه مسکن اخذ کرده‌اند.
همچنین در جلسه ۷۲ ستاد کرونا در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۴۰۰ نیز مصوبه ارایه تسهیلات کمک ودیعه مسکن اخذ شد. بر این اساس با پرداخت تسهیلات کمک ودیعه مسکن به مستأجران واجد شرایط در سال ۱۴۰۰ تا سقف کلی ۱۰ هزار میلیارد تومان و افزایش سقف این تسهیلات در شهر تهران به مبلغ ۷۰ میلیون تومان، سایر کلان‌شهرهای کشور ۴۰ میلیون تومان و سایر مناطق شهری کشور به ۲۵میلیون تومان، موافقت شد. بر اساس اعلام معاونت مسکن و ساختمان تاکنون حدود یک میلیون و ۵۴۰ هزار متقاضی برای دریافت این تسهیلات در سال جاری ثبت‌نام کرده‌اند که تقریباً ۳۲۲ هزار فقره تسهیلات مجموعاً به مبلغ حدود ۸۵ هزار میلیارد ریال پرداخت شده است.تاکنون حدود یک میلیون و ۵۴۰ هزار متقاضی برای دریافت تسهیلات ودیعه مسکن در سال جاری ثبت‌نام کرده‌اند که تقریباً ۳۲۲ هزار فقره تسهیلات مجموعاً به مبلغ حدود ۸۵ هزار میلیارد ریال پرداخت شده است.
این گزارش حاکی است، مصوبه مجدد در جلسه ۸۶ مورخ ۳ مهر ۱۴۰۰ ستاد مدیریت کرونا در خصوص تمدید زمان ثبت‌نام اخذ شد. با این مصوبه زمان ثبت‌نام تسهیلات ودیعه مسکن تا پایان آذر ماه سالجاری و زمان پرداخت تسهیلات تا پایان بهمن سال جاری ادامه دارد.
همچنین تمدید خودکار قراردادهای اجاره در شرایط اقتصادی حاکم بر کشور به دلیل شیوع ویروس کونا در دو نوبت انجام شد. نخست، اخذ مصوبه در جلسه ۲۶ مورخ ۸ تیرماه ۱۳۹۹ ستاد مدیریت کرونا مبنی بر تعیین سقف افزایش مبلغ رهن و اجاره کلیه قراردادهای اجاره در شهر تهران ۲۵ درصد، سایر کلانشهرها تا ۲۰ درصد و سایر مناطق شهری کشور ۱۵ درصد و تمدید قراردادهای اجار به شکل خودکار با رعایت سقف های اعلام شده تا یکسال انجام شد. دوم، اخذ مصوبه مجدد در جلسه ۷۲ مورخ ۲۲ خرداد ۱۴۰۰ ستاد مدیریت کرونا در خصوص تمدید قراردادها با نرخ‌های اعلام شده برای یکسال دیگر.
این گزارش می‌افزاید، برنامه‌ریزی برای احداث مسکن اجاره‌ای برای برنامه تولید مسکن طرح جهش تولید مسکن و همچین اصلاح ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی قانون ساماندهی (ماده ۵ مکرر) و اخذ مجوز واگذاری ۹۹ ساله زمین به تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی برای تشویق تولید مسکن اجاره‌ای بخش دیگری از اقدامات معاونت مسکن در حوزه اقتصاد مسکن و بخش استیجار بوده است.
اقدامات انجام شده برای توسعه و ثبات‌بخشی به بازار مسکن
بر اساس گزارش ارایه شده اقدامات انجام شده برای توسعه و ثبات‌بخشی به بازار مسکن در ۱۵ محور به شرح زیر انجام شده است:
-اصلاح برخی از مواد آيين‌نامه اجرايی قانون ساماندهی و حمايت از توليد و عرضه مسكن با هدف تسهیل شرایط متقاضیان و ضوابط واگذاری زمین (ماده یک آیین‌نامه مذکور).
-اعلام فراخوان براي تدوين طرح جامع مسكن به تمامی دانشگاه‌ها، اساتيد و قطب‌های علمی كشور و همچنين اعلام عمومی از طريق مركز ارتباطات و اطلاع‌رسانی وزارتخانه، انتخاب مشاور و تدوین پیش‌نویس شرح خدمات طرح جامع مسکن.
-ابلاغ برنامه شهری نیاز سالانه به مسکن و تشکیل کارگروه تامین زمین طی ۵ سال آتی به ادارات کل راه و شهرسازی و دستگاه‌های متولی تامین زمین در وزارت راه و شهرسازی و همچنین ابلاغ روش‌های یازده‌گانه تأمین زمین مطابق قوانین و مقررات جاری به ادارات کل استانی.
از اهم اقدامات انجام شده برای توسعه و ثبات‌بخشی به بازار مسکن می‌توان به تدوین پیش‌نویس اساسنامه صندوق ملی مسکن بر اساس طرح جهش تولید مسکن و تدوین اساسنامه صندوق ملی مسکن در راستای اجرای ماده ۳ قانون جهش تولید مسکن اشاره داشت-طراحی و ایجاد سامانه‌های مختلف از جمله سامانه ملی املاک و اسکان کشور بر اساس ماده ۱۶۹ مکرر و ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم به منظور احصای محل سکونت خانوارها، مالکیت واحدهای مسکونی و شناسایی خانه‌های خالی با هدف عرضه این واحدها به بازار مسکن و تعادل‌بخشی به این بازار، سامانه طرح اقدام ملی مسکن برای ثبت‌نام و پالایش متقاضیان با هدف احصای نیاز واقعی به مسکن و شفافیت در میزان حمایت‌های دولت از متقاضیان واجد شرایط و پایش پروژه‌های این طرح، سامانه پرداخت تسهیلات کمک ودیعه مسکن به خانوارهای مستاجر، سامانه پرداخت تسهیلات ساخت خودمالکی بر اساس مفاد تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ با هدف ایجاد شفافیت در پرداخت تسهیلات بانکی و هدفمند نمودن آنها به سمت تولید مسکن.
-پیگیری توسعه و تامین مالی بخش مسکن با استفاده از ظرفیت بازار سرمایه ازجمله صندوق‌های زمین و ساختمان، اوراق سلف موازی استاندار، انتشار اوراق خرید دین برای پیش‌خرید مصالح ساختمانی و ... با هدف استفاده حداکثری از منابع بازار سرمایه برای تولید و تأمین مسکن.
-اخذ مجوز امکان سرمایه‌گذاری بانک مسکن در صندوق‌های زمین و ساختمان.
- اصلاح ماده ۲۴ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۴ قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن برای رفع مشکل واگذاری اراضی دولتی تحت مالکیت دستگاه‌های تابعه (سازمان ملی زمین و مسکن، شرکت عمران شهرهای جدید و ...) برای راه‌اندازی صندوق‌های زمین و ساختمان و تسهیل تأسیس این صندوق‌ها.
-همکاری در تدوین آیین‌نامه اجرایی شناسایی خانوار با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در راستای ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم.
-مشارکت در تدوین آیین‌نامه‌های مرتبط با قانون بودجه از جمله مالیات بر واحدهای مسکونی گران‌قیمت، تبصره‌های بودجه و ...
-تدوین مشترک اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۴۹ قانون کار با وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی.
-پیگیری ساماندهی مشاورین املاک که در این خصوص اخذ مصوبه از هیات‌عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی کشور مورخ ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ مبنی بر تعیین نحوه نرخ حق کمیسیون مشاورین املاک بر اساس دستورالعمل مصوب در هیات‌عالی نظارت در راستای قطع ارتباط این نرخ با قیمت مسکن انجام شد. همچنین پیشنهاد به هیات عالی نظارت در خصوص تعیین حق‌الزحمه مشاوران املاك توسط وزارت راه و شهرسازی بدین شرح اعلام شد: تعیین حق كميسيون خدمات دلالي مشاورين املاك برای خريد و فروش ملك بر مبنای درصدی از ارزش روز معاملاتی املاك موضوع ماده (۶۴) قانون ماليات‌های مستقيم، تعیین حق كميسيون خدمات مشاورين املاك برای امور اجاره ملك بر مبنای درصدی از ارزش جاری موضوع ماده (۵۴) قانون ماليات‌های مستقيم، تعیین جدول محدوده نرخ‌های تعيين حق‌الزحمه مشاورين املاك سالانه بر اساس جمعيت‌پذيری شهرها، محاسبه حق‌الزحمه مربوط به هر يك از خدمات مشاورين املاك توسط سامانه ثبت معاملات املاك و مستغلات و درج آن در قراردادها و مبايعه‌نامه‌ها.
-پيگيري و هماهنگی با بانك مركزی و ستاد اقتصادی برای رفع موانع تاسيس موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن منطقه‌ای به منظور تامین مالی بخش مسکن در مناطق جغرافیائی مشخص از طریق جذب پس‌اندازهای خرد و اعطای تسهیلات مسکن در آن مناطق.
-مطالعه وبررسی در خصوص الزامات اجرایی برنامه‌های بخش مسکن از جمله برنامه مسکن کم‌درآمدها، تامین مالی، تامین زمین و... و. و اخذ مصوبات لازم در این راستا.
-تهیه و تدوین گزارشات کارشناسی در رابطه با نظام مالیاتی بخش مسکن.