برنامه بلندمدت حمل و نقل[۱](LRTP)تحت عنوان‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار[۲]›› راهنمایی براي آينده حمل و نقل در منطقه بوستون است. در اين برنامه، سازمان برنامه­ ريزي كلانشهريِ[۳](MPO)منطقه بوستون نحوه خدمت‌ رساني شبكه حمل و نقل به كاربران را در حال حاضر تشريح مي‌كند و با توجه به تغييراتي كه در حال حاضر تا سال ۲۰۳۵ پيش­‌بيني مي­‌شود، چگونگي بهبود آن براي خدمت­‌رساني بهتر به منطقه را مورد کنکاش قرار مي دهد. سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار›› به وسيله چشم­‌اندازي براي آينده، ملاحظه‌ی برنامه‌هاي گذشته و ارزيابي واقع­‌گرايانه از نيازهاي نگهداري و حفاظت[۴] سيستم كنوني و محدوديت­‌هاي مالي پيش‌­رو طی دو دهه آينده تعیین شده است. اين برنامه بلندمدت حمل و نقل در حال پيشبرد منطقه به سوي يك آينده پايدار با درنظر گرفتن دقيق تمامي اين عوامل است.

نحوه هزينه‌كرد منابع محدود براي دستيابي به بهترين ارزش حمل و نقل، از زمره مهم­ترين تصميماتي است كه در برنامه ­ريزي آينده وجود دارد. چون به لحاظ مالي، حمل و نقل بخشي از راه ­حل بسياري از مشكلات مهم منطقه‌اي، ايالتي، ملي و حتي جهاني همچون ازدحام ترافيك، آلودگي هوا، صدمات و تلفات تصادفات رانندگي، تغييرات آب و هوايي و تعادل زيست­ محيطي است. با توجه به فقدان بودجه حمل و نقل كافي براي اجراي تمام طرح­‌هاي لازم و ارزشمند جهت رسيدگي به اين مشكلات، سرمايه‌‌گذاري­‌ها باید توسط سياست­‌هايي كه موثرترين راه­ حل­‌ها را شناسايي مي­‌كند تعيين گردد. سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار››اين سياست­‌ها را بر اساس چشم­‌اندازها و اهداف آينده پايه‌ريزي كرده است. اين سند نيازهاي كنوني سيستم را مستند كرده است و سرمايه‌ گذاري­هاي حمل و نقلي را شناسايي كرده است كه منطقه را به سوي تامين اهداف و رسيدگي به نيازها سوق دهد.

بخش‌­هاي بعدي اين خلاصه، اطلاعاتي را درباره سازمان برنامه‌‌ريزي كلانشهري(MPO) و اقدامات انجام­ شده براي توسعه سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار›› ارائه مي‌‌دهد. سياست­‌ها، طرح­‌ها و برنامه­‌هايي كه سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري براي آينده حمل و نقل منطقه بوستون شناسايي كرده است به ­ويژه تمام طرح‌­هاي مهم منطقه­‌اي (مواردي كه ظرفيت سيستم حمل و نقل را افزایش می‌دهد) و طرح­‌هاي اصلي زيرساختي (مواردي با ارزش بيش از ۱۰ ميليون دلار) را به طور خلاصه ترسيم مي­‌كند.

سازمان برنامه ­ريزي كلانشهري (MPO) چيست؟

تصميمات در خصوص نحوه هزينه­‌كرد بودجه‌های حمل و نقل در منطقه كلانشهري توسط اطلاعات و ايده­‌هاي گروهي از افراد نظير مسئولان منتخب، برنامه­‌ريزان و مهندسان شهرداري، فعالان حوزه حمل و نقل و ساير حوزه­‌ها و ذينفعان تعيين مي­‌گردد. از محل تبادل نظر براي اين فرآيند به سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري اطلاق مي­‌گردد. هر منطقه كلانشهري در ايالات متحده آمريكا يك سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري دارد كه مسئوليت اوليه­ اش تصميم­‌گيري در مورد نحوه هزينه ­كرد بودجه ايالتي حمل و نقل براي طرح‌­هاي شهري و مطالعات برنامه­‌ريزي است. گروه ۱۴ نفره سازمان برنامه ­ريزي كلانشهري(MPO) منطقه بوستون متشكل از سازمان­هاي دولتي، سازمان­هاي منطقه­ اي، و شهرداري­ها است و حوزه قلمرويي آن از بوستون تا ايپسوييچ تا شمال و داكسبري تا جنوب و تقريبا تا بزرگراه ميان­ايالتي ۴۹۵ تا غرب است. بر اساس قانون ايالتي، كارِ سازمان برنامه‌ريزي كلانشهري باید در يك فرآيند مداوم، مشاركتي و جامعي كه اغلب از آن به "فرآيند ۳C" ياد مي­‌شود(5) انجام گيرد. اين فرآيند امكان شمول نقطه­ نظرات و ديدگاه­‌هاي مختلف در طرح‌­ها را براي آيندهِ منطقه فراهم مي­‌كند. توسعه برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP) بخشي از اين فرآيند است. سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري حداقل هر ۴ سال يكبار برنامه بلندمدت حمل و نقل را بروز مي­‌نمايد.

مسائل اصلي مورد بررسي

سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار›› در سايه مجموع‌ه­اي از مسائل جاري و در حال ظهوري كه پيش روي منطقه بود شكل گرفت. مسائلي نظير نگهداري و حفاظت، مدرن­سازي، و كارايي سيستم حمل و نقل، جابجايي، ايمني و امنيت،تعادل زيست­ محيطي، محيط ­زيست و دغدغه­ هاي نوظهور درخصوص تغييرات آب و هوايي و زيست­‌پذيري در ميان مسائلي است كه تصميم­گيران آن­ها را مدنظر قرار داده­اند.

هيچ موضوعي مهم­تر از نگهداري و حفاظت از سيستم كنوني نيست. زيرساخت حمل و نقل رو به فرسودگي است. سازمان حمل و نقل خليج ماساچوست[۶](MBTA) به­ تنهايي تقريبا به ارزش ۴ ميليون دلار در طرح­‌هاي نگهداري سيستم حمل و نقل منطقه كسري دارد و اين كسري رو به افزايش است. تخمين‌­زده مي­‌شود كه رسيدگي به نيازهاي نگهداري و حفاظت تمامي انواع سيستم­‌ها در سراسر كشور بين ۱۸ تا ۲۰ ميليون دلار هزينه در برداشته باشد. ضرورت نگهداري از سيستم حمل و نقل‌ نيازي به توضيح ندارد. از اين‌رو در تصميمات سرمايه­‌گذاري نگهداري و حفاظت باید در اولويت باشد.

بودجه‌­هاي حمل و نقل منطقه محدود است. چالشي كه منطقه با آن روبه ­روست نحوه سرمايه­‌گذاري است به­ نحوي‌كه هم سيستم را حفاظت كند و هم پيشرفت­‌هايي را در رسيدگي به ساير مسائل مهم به دست دهد.

مسئله مرتبط ديگري كه به همين اندازه حائز اهميت است ايمن و بي­ خطر نگهداشتن سيستم براي تمامي كاربران است. كاهش تصادفات و حوادث و حفاظت از زيرساخت­‌هاي حمل و نقل ضروري است. همچنين حفاظت از سيستم براي واكنش­‌هاي اضطراري و ممكن ساختن تخليه جمعيت در صورت بروز بلاياي طبيعي يا انساني نيز حائز اهميت است.

در زمان سرمايه­‌گذاري، سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري تلاش مي­‌كند تا دسترسي‌به خدمات حمل و نقل در سراسر منطقه را بر مبناي انصاف تامين كند. اين امر شامل تامين حق انتخاب براي اقليت­‌ها و كم‌درآمدها، سالخوردگان و جوانان در محله‌ هاي شهري و حومه‌اي و روستايي است. به علاوه به حداقل رساندن پيامدهاي طرح­‌هاي حمل و نقل بر منابع حساسي نظير آب و هوا نيز حائز اهميت است.

دو حوزه جديد مورد تاكيد برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP)، تغييرات آب و هوايي و زيست­‌پذيري است. حمل و نقل منبع ۳۱ درصد از انتشار گازهاي گلخانه ­اي در ماساچوست است كه اين بخش را به يكي از راه ­حل­‌هاي مهم تغييرات آب و هوايي بدل مي­‌سازد. دغدغه‌ها در مورد عواقب احتمالي تغييرات آب و هوايي مجمع قانون­گذاري ماساچوست را وادار ساخت تا لايحه راه ­حل­‌هاي گرم­‌شدن كره زمين را در سال ۲۰۰۸ به تصويب رساند و وزارت حمل و نقل ماساچوست را به صدور دستور سیاست‌ نقطه سبز رنگ[۷] در سال ۲۰۱۰ به عنوان فراخواني جهت کاهش انتشار گازهاي گلخانه ­اي رهنمون سازد.

نگراني­‌ها در خصوص محيط ­زيست، سلامت و اقتصاد به تمركز جديدي بر زيست­‌پذيري[۸] انجاميده است. منطقه زيست‌پذير، منطقه­‌اي است كه دسترسي راحتي را از طريق انتخاب­‌هاي حمل و نقل بیشتری كه مقصد سفرهاي روزانه است براي ساكنان خود فراهم مي­‌كند. كاربري زمين و سياست­‌هاي حمل و نقل مي­‌تواند دسترسي را با ترغيب رشد نزديك كردن فاصله مبدا تا مقصد ارتقا دهد. اين به ما كمك مي­‌كند تا چشم ­اندازهاي جوامع زيست­‌پذير را كه در آن مردم بيشتري برای رفع نیازهای خود قادر به پياده‌­روي، دوچرخه­ سواري و استفاده از حمل و نقل عمومی شبکه‌ای[۹] یا کاهش سفرها با اتومبیل هستند را بشناسيم. جوامع زيست­ پذير همچنين به ما كمك مي­‌كند تا مشكلاتي نظير مسكن، قدرت خريد، اضافه وزن، آسم، صدمات و تلفات ناشی از تصادفات رانندگي و بسياري ديگر را مورد رسيدگي قرار دهيم. شكل زیر نشان مي­‌دهد كه كه چگونه تراكم جمعيتي بالاتر با طول سفر كمتر وسایل نقلیه و نرخ پايين‌­تر مالكيت اتومبيل همراه است: نشانه ­هايي از اینكه توسعه الگوهاي متراكم ­تر مي‌تواند انتخاب­هاي حمل و نقل بيشتري را حمايت كند.

شکل۱- استفاده از اتومبیل توسط تراکم جمعیتی در ۱۰۱ شهر بزرگ و کوچک

نیازهای حمل و نقل منطقه

سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري، با شناخت دقیق از شرایط برنامه‌ریزی و مالی، نسبت به فهرست‌برداری از جدی‌ترین مشکلات حمل و نقل منطقه اقدام کرد. اطلاعات درباره سیستم حمل و نقل به منظور درک نیاز تمام انواع حمل و نقل جمع‌آوری، سازماندهی و تحلیل شد. این کار سند «ارزیابی نیازها»[۱۰] را پدید آورد که جلد دوم  برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP)است. «ارزیابی نیازها» نیازهای حمل و نقل شش کریدور شعاعی، دو کریدور محیطی و منطقه مرکزی را مورد بررسی قرار داد. نیازهایی که در خلال این مرحله از توسعه «برنامه بلندمدت حمل و نقل» شناسایی شد، به سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري کمک کرد تا طرح‌هایی که برای منطقه پیشنهاد شده بود را انتخاب و اولویت‌بندی کند.

نیازهای منطقه فراوان بودند. فصل سوم جلد اول سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار›› شرح مختصری از «ارزیابی نیازها» را در برمی‌گیرد و در آن می‌توان از نیازهای منطقه در حوزه‌‌‌ جابجایی، دسترسی، و ایمنی به‌انضمام جزئیات در مورد بدترین گلوگاه‌ها، شدیدترین مکان‌های تصادفات، مهم‌ترین نیازهای نگهداری حمل و نقل، قابل اعتماد بودن حمل و نقل عمومی شبکه‌ای، مسائل باربری نظیر محدودیت‌های ارتفاع آزاد و وزن آگاه شد که جابجایی کالاها، پوشش امکانات پیاده‌رو و دوچرخه، مسائل حمل و نقلی که ساکنان محله‌های اقلیت و کم‌درآمد و برنامه‌ریزی توسعه کاربری زمین و غیره را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

پیگیری چشم‌انداز: سیاست‌ها، طرح‌ها و برنامه‌ها

تحقق چشم‌انداز سازمان برنامه‌­ريزي كلانشهري و رسیدگی و شناسایی نیازهای حمل و نقل با توجه به محدودیت‌های شدید مالی که به حمل و نقل منطقه تحمیل شده و ضرورت نگهداری از سیستم فعلی کار حساسی است اما سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري در تلاش است تا این مسائل را با شکل‌دهی سیستم حمل و نقل آینده منطقه از طریق مجموعه‌ای از سیاست‌هایی مورد رسیدگی قرار دهد که هزینه‌کرد آتی حمل و نقل را هدایت خواهد کرد.

سازمان برنامه‌­ريزي كلانشهري با تعیین سیاست‌ها، چندین استراتژی سرمایه‌گذاری را مورد بررسی قرار داد تا اهدافش را برای سیستم حمل و نقل به پیش برد. این سازمان اطلاعات تمامی طرح‌ها و برنامه‌های پیشنهادشده در منطقه شامل پروپوزال‌های جدید سازمان برنامه‌­ريزي كلانشهري را برای این برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP) جمع‌آوری کرد. هر طرح و برنامه در انبوهی از طرح‌ها و برنامه‌های به دست آمده توسط سازمان برنامه­ ريزي كلانشهري بر طبق سیاست‌هایش مورد ارزیابی قرار گرفت. مجموعه‌ای از طرح‌ها و برنامه‌ها در سه استراتژی سرمایه‌گذاری مختلف جهت بررسی سازماندهی شد. اولین استراتژی سرمایه‌گذاری بر ثبات و پیوستگی با حفظ تعهد سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري بر مجموعه طرح‌های منتخب سند «سفر به سال [۱۱]۲۰۳۰»، تاکید داشت که برنامه‌ی قبل از سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار›› بود. استراتژی دوم مجموعه طرح‌ها، ضرورت نگهداری و جابجایی را مورد رسیدگی قرار می‌دهد که زیرساخت‌های اصلی منطقه را نسبت به طرح‌های کوچک‌تر مورد تاکید قرار می‌داد. استراتژی سوم، سرمایه‌گذاری در طرح‌ها و برنامه‌های خردتر را جهت نیل به اهداف سازمان برنامه ­ريزي كلانشهري پیشنهاد کرد. تمام این سه استراتژی‌ پیشنهادشده سهم‌های متفاوتی از بودجه‌ را به طرح‌ها و برنامه‌هایی با هزینه کمتر از ۱۰ میلیون دلار یا مواردی که به ظرفیت سیستم حمل و نقل نمی‌افزاید تخصیص می‌دهد و بنابراین نیازی نیست به طور مشخص و دقیق دربرنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP)شناسایی شوند.

اولین استراتژی سرمایه‌گذاری که تعهدات برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP) پیشین را در نظر می‌گرفت در ارزیابی سازمان برنامه ­ريزي كلانشهري برای پیشبرد سیاست‌های مهم سازمان برنامه­ريزي كلانشهري در حوزه‌ی نگهداری، جابجایی و ایمنی نشان داده شده است. بنابراین، سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري تصمیم گرفت تا این استراتژی را دنبال کند. تامین مالی طرح‌های "بزرگراه‌ و دوچرخه/پیاده‌راه" و "حمل و نقل عمومی شبکه‌ای" تصمیمات برنامه‌ریزی‌های حمل و نقل بلندمدت را تصدیق می‌کند و با تخصیص بودجه انعطاف‌پذیری لازم برای انتخاب طرح‌ها و برنامه‌ها در آینده را تامین کند که می‌تواند در پیشبرد چشم‌انداز سازمان برنامه‌ ريزي كلانشهري موثر باشد.

چشم‌اندازها و سیاست‌های موضوعی سازمان برنامه­ريزي كلانشهري

جدول ۱ : طرح‌های بزرگراه و دوچرخه/پیاده‌راه در سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار››

محدودیت مالی

عامل مهمی که توانایی سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري را برای درنظر گرفتن طرح‌های سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار›› محدود می‌کند، محدودیت‌های مالی دولت فدرال است. هزینه نهایی طرح‌های سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري در برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP) نباید از بودجه حمل و نقلی که تا سال ۲۰۳۵ در دسترس است بیشتر شود. این بدین معناست که متاسفانه بسیاری از طرح‌های ارزشمند نمی‌توانند در برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP) گنجانده شود.

از بودجه موجود برای بزرگراه که برای استفاده در اختیار سازمان برنامه­‌ريزي كلانشهري است، تقریبا ۴۲ درصد برای پروژه‌های کوچک‌تر نگهداری تخصیص یافته است تا عملکرد سیستم و سایر طرح‌های کوچک‌تری که جابجایی و کارایی سیستم را بهبود و ارتقاء می‌دهد را حفظ کند. علاوه بر آن، تمام بودجه سالانه ایالتی که مستقیما توسط سازمان حمل و نقل خليج ماساچوست (MBTA)دریافت می‌شود به نگهداری سیستم حمل و نقل عمومی شبکه‌ای کنونی تخصیص داده‌ می‌شود. این طرح‌ها از طریق «برنامه‌ی چهارساله بهبود حمل و نقل[۱۲]» (TIP) که سالانه بروز می‌شود شناسایی می‌شوند.

عملکرد سازمان برنامه‌ريزي كلانشهري چگونه است؟

پس از انتخاب طرح‌ها، سازمان برنامه ­ريزي كلانشهري اثرات جمعی آن‌ها را بر شبکه حمل و نقل با استفاده از مدل تقاضای سفر ارزیابی می‌کند. این مدل یک ابزار برنامه‌ریزی کامپیوتری است که تاثیرات گزینه‌های جایگزین حمل و نقل را با توجه به مفروضات مختلفی که درباره جمعیت، اشتغال، کاربری زمین و الگوی سفر وجود دارد را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. این مدل سناریوهای احتمالی حمل و نقل را از لحاظ منافع گوناگون، شامل بهبود کیفیت هوا، صرفه‌جویی در زمان سفر، ارتقاء دسترسی و کاهش ازدحام مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

این مدل پیش‌بینی می‌کند که تعداد سفرهای مردم در منطقه بوستون، فارغ از نوع آن، به طور متوسط در هفته تقریبا تا دوازده درصد بین سال ۲۰۰۹ و ۲۰۳۵ افزایش خواهد یافت. این مدل همچنین پیش‌بینی می‌کند که سفرهای عمومی شبکه‌ای روزانه تقریبا تا ۳۰ درصد، سفرهای غیرموتوری (پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری) تقریبا تا ۱۷ درصد، و سفرهای ماشینی تقریبا تا ۷ درصد افزایش خواهد یافت. پیش‌بینی می‌شود سهم همه سفرها با اتومبیل از ۷۷ درصد تا ۷۵ درصد در طول این مدت کاهش یابد.

از این مدل همچنین برای بررسی توزیع مزایا و معایب سیستم حمل و نقل در میان محله‌های متعادل و غیرمتعادل زیست‌محیطی استفاده می‌شود. یک محله/ناحیه بر اساس درصد جمعیت شناسایی‌شده با یک گروه اقلیت و متوسط درآمد به عنوان یک منطقه یا ناحیه متعادل زیست‌محیطی تعریف می‌شود. اگر یک محله از آستانه جمعیت اقلیت بیشتر شود و یا پایین‌تر از آستانه درآمد باشد به عنوان یک محله متعادل زیست‌محیطی شناخته می‌شود. این تحلیل که در فصل ۹ با عنوان ارزیابی تعادل زیست‌محیطی[۱۳] تشریح شده است،به این نتیجه رسید که طرح‌های پیشنهادی در سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار›› باری را بر مناطق متعادل زیست‌محیطی بیش از حالتی که هیچ یک از این طرح‌ها انجام نشود تحمیل نخواهد کرد و برای چندین معیار ارزیابی منافع بیشتری را به همراه خواهد داشت.

علاوه بر آن، تعیین سازگاری کیفیت هوا انجام گرفت تا نشان دهد برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP) با طرح اجرایی ایالتی[۱۴] برای تامین استانداردهای کیفیت هوا همسو است. این تحلیل در فصل ۱۰ با عنوان تعیین سازگاری کیفیت هوا[۱۵] تشریح شد و نشان داد که سند ‹‹مسيري به سوي يك منطقه پايدار›› با اهداف کیفیت هوا ماساچوست همسو است.

نحوه برقراری ارتباط

مشارکت‌های عمومی جنبه مهمی از فرآیند برنامه‌ریزی حمل و نقل است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سازمان برنامه‌ريزي كلانشهري و مشاهده کامل برنامه بلندمدت حمل و نقل (LRTP) به وب‌سایت www.bostonmpo.org مراجعه شود.

-----------------------------------------------------------------------------

[۱]The long-Range Transportation Plan (LRTP)

[۲]Paths to a Sustainable Region

[۳] Metropolitan Planning Organization (MPO)

[۴]Maintenance

[۵]۳C process: continuing, cooperative and comprehensive

[۶]The Massachusetts Bay Transportation Authority (MBTA)

[۷]GreenDOT policy

[۸] Livability

[۹]Transit

[۱۰] The Needs Assessment

[۱۱]JOURNEY TO ۲۰۳۰

[۱۲]Transportation Improvement Program (TIP)

[۱۳]Environmental Justice Assessment

[۱۴]State Implementation Plan

[۱۵]Air Quality Conformity Determination