رحمت الله مهآبادی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با تشریح وضعیت صنعت هوانوردی و فرودگاهی کشور در دوران تحریم و ایجاد شرایط جدید در دوران پس از اجرای برجام گفت: با توجه به اینکه حضور و ورود بدون برنامه به دوران پسابرجام میتوانست منافع ملی را تهدید کند بنابراین از اوایل سال جاری انجام مطالعات زیربنایی برای استفاده از فرصتهای تحریم و اجتناب از تهدیدهای آن در شرکت فرودگاههای کشور آغاز و اهداف اصلی نیز مشخص شد.
وی با بیان اینکه تصمیمگیریهای امروز تیم مدیریتی شرکت فرودگاهها محکوم به آینده نگری است، اضافه کرد: از آنجا که این تیم سالهای آخر خدمت رسمی خود را به پایان میبرد و قطعا شاهد تاثیرات تصمیمات خود در آینده نزدیک نخواهد بود به مصالح خود بی توجه بوده و مجبور به تصمیمگیری برای آینده است از همین رو دغدغههای ما بیشتر از جنس دغدغه های ملی است. لذا اولویت اصلی مدیریت شرکت فرودگاههای کشور و ناوبری هوایی ایران تامین زیرساختهای آتی است.
وی با اشاره به اینکه در این زمینه نخستین اقدام هیئت مدیره شرکت آسیب شناسی از وضعیت صنعت فرودگاهی کشور و ارزیابی نیازهای فردا بود ادامه داد: بر همین اساس گزارشی از وضعیت موجود و مطلوب تهیه و در اختیار دولت، وزارت راه و شهرسازی و مجلس شورای اسلامی قرار گرفت که در آن اهم معضلات و راهکارهای سیستماتیک برون رفت از شرایط نامطلوب صنعت فرودگاهی مشخص شد.
۲۰۱۵ تا ۲۰۳۱ زمان طلایی ایران در حمل و نقل هوایی
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران بازه زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۳۱ را زمان طلایی حمل و نقل هوایی کشور برای جذب سهم مناسب از بازار منطقه و دنیا عنوان کرد و ادامه داد: برای نیل به پیشرفت در حوزه حملونقل هوایی زمان زیادی نداریم و اگر با سرعت و قدرت حرکت نکنیم بسیاری از فرصتها را از دست خواهیم داد. فرصتهایی که متاسفانه عمدتا قابل بازپسگیری نخواهند بود.
کند شدن رشد ترافیک هوایی در دنیا در اوایل ۲۰۳۰
مهآبادی با اشاره به اینکه اوایل دهه ۲۰۳۰ رشد سریع ترافیک هوایی بطئی و کند خواهد شد، افزود: اگر این فرصت طلایی تا سال ۲۰۳۱ نیز از ایران گرفته شود خسارات وارده بزرگ و جبرانناپذیر خواهد بود.
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران ادامه داد: به منظور استفاده از فرصت طلایی حمل و نقل هوایی نیازمند سرمایهگذاری در بخشهای مختلف صنعت هستیم.
ایران روزی برای صنعت فرودگاهی دنیا تصمیمگیری میکرد
مهآبادی با بیان اینکه یکبار از دست دادن فرصت طلایی در صنعت هوانوردی را با از دست دادن سه کرسی مهم سیاستگذاری در اتحادیه بینالمللی فرودگاهی تجربه کردهایم گفت: تا حدود ۷ سال پیش ایران با حضور در کمیتههای سیاستگذاری در کنار مدیران و نمایندگان برترین فرودگاههای جهان برای این صنعت مهم جهانی تصمیمگیری میکرد.
وی ادامه داد: تاحدود ۷ سال قبل، ایران دارای سه کرسی سیاستگذاری در کمیتههای اقتصادی، امنیت و تسهیلات اتحادیه بین المللی فرودگاهها (ACI) بود و کارشناسان ما هر سه ماه یکبار با دریافت اطلاعات مربوط به آخرین رویدادها، چالشها و پارادایمهای فرودگاهی و با حضور در مقر اتحادیه، در کنار بزرگان صنعت در اداره این صنعت بین المللی مشارکت داشتند ولی متاسفانه امروز حتی یک کرسی سیاستگذاری در اتحادیه بین المللی فرودگاه ها نداریم و همه این فرصتها از دست رفته است که متاسفانه جبران آن هم سخت و تاحدودی ناشدنی است.
وی با تاکید بر اینکه ایران در آن زمان در از نزدیک تحولات جهانی را لمس میکرد و کاملا در معرض تغییرات و تبادل دانش بود گفت: متاسفانه اکنون فقط خاطرات و حسرت این دوران برای ما باقیمانده است.
فرصتها و چالشهای صنعت هوانوردی در دوران تحریم
مهآبادی در ادامه به فرصتهای تحریم صنعت هوانوردی اشاره کرد و گفت: صنعت هوانوردی نخستین کانون تحریمها بود. مهمترین فایده تحریمها قطع امید از حمایت دنیا بود و اینکه جمهوری اسلامی ایران مجبور به استفاده از داشتهها و ظرفیتهای داخلی خود شد. همین امر هم سبب شد تا غربیها که عزم خود را برای زمین زدن صنعت هوانوردی ایران جزم کرده بودند در دستیابی به اهداف خود کاملا ناکام بمانند. این عدم موفقیت غرب در ناکارآمد کردن صنعت هوانوردی ایران به واسطه بسیج همگانی متخصصان کشور و مدیریت دانش صنعت هوانوردی بود.
وی با بیان اینکه دولت، ملت و صنعت هوانوردی ما به صلابت از دوران تحریم خارج شدند، به چالشهای دوران تحریم نیز اشاره کرد و گفت: طبیعتا وقتی تعاملات رسمی قطع شود بسیاری از فرصتها از دست خواهند رفت، در این شرایط دانش ما بههنگام نخواهد ماند. علاوه بر این اگرچه صنعت هوانوردی ایران در مقابل تحریمها و تهدیدها حفظ شد اما باید توجه کنیم که این موفقیت با تحمل زحمات و تحمیل هزینههای زیادی به دست آمد بنابراین اگر با مطالعه و برنامهریزی وارد دوران پس از برجام شویم میتوانیم مسیر توسعه صنعت را با شتاب و سرعتی مضاعف و در عین حال با هزینه کمتری طی کنیم.
کاهش هزینه تامین تجهیزات فرودگاهی و تسهیل توسعه در دوران جدید
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران ادامه داد: در سنوات گذشته مجبور بودیم بسیاری از تجهیزات ناوبری و فرودگاهی را تا حدود ۲۵ درصد بیش از نرخ واقعی خریداری کنیم که ان شاءالله در دوران پس از تحریم بخشی از این هزینهها قابل حذف است و میتوان از آنها برای تسریع توسعه بهره برد.
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران با اشاره به قرارگرفتن مجدد ایران به عنوان نقطه تعادل منطقه در دوران پسابرجام گفت: بازگشت این نقطه تعادل به ایران بسیار ارزشمند است و باید از آن بهترین بهره را برد.
واسطه گری و دلالی از فسادهای دوران تحریم
وی با تاکید بر اینکه یکی از مناظر شوم تحریم فساد بود، ادامه داد: حضور دلالان و واسطه گران یکی از چالشهای مهم تحریم برای کشور بود که علاوه بر افزایش هزینههای توسعه و هزینه جاری، باعث افزایش فساد و رانت خواری نیز شده بود و امید است با رفع تحریمها و اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی بتوانیم کلیه مخاطرات و نابسامانیهای این دوران را کنترل و محدود کرده و توان درونزای خود را تقویت کنیم.
ناگفتهها از اجلاس هوانوردی ۲۰۱۶
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران در بخش دیگری از اظهاراتش به اجلاس هوانوردی ایران ۲۰۱۶ و نقش مهم آن در رویارویی و مذاکره مستقیم کمپانیهای بینالمللی با شرکتهای داخلی در حوزه هوانوردی اشاره کرد و گفت: این اولین تجربه ما در این سطح بود که خوشبختانه بسیار موفق به سرانجام رسید و مورد استقبال خوبی هم قرار گرفت.
مه آبادی گفت: برای حضور در اجلاس هوانوردی ایران ۶۰۰ درخواست از کشورها و کمپانیهای بینالمللی دریافت شد که با ۱۷۰ درخواست از طرف ایران موافقت شد تا در نهایت ۱۶۲ نفر به نمایندگی از کمپانیهای بینالمللی از جمله نمایندگان ۴ تولید کننده بزرگ هواپیما در دنیا در این اجلاس حضور یافتند در حالیکه پیش از این اغلب تولیدکنندگان هواپیما حتی پاسخ ایمیلهای ایران را نمیدادند. البته ما از هیچکس دعوت خاص نکردیم بلکه استقبال از این کنفرانس در واقع پاسخگویی به فراخوان ایران بود. شرکتها و کمپانیهایی که به این اجلاس آمدند با علاقه و تمایل خود در این مقطع به ایران سفر کردند و با مسئولان صنعت هوانوردی ایران وارد مذاکره شدند.
مهآبادی با بیان اینکه در این اجلاس مدیران ایرلاینها به طور مستقیم با هواپیماسازان و دیگر سرویسدهندگان مطرح دنیا وارد مذاکره شدند، گفت: طبق برآورد اولیه در روز نخست اجلاس هوانوردی ایران ۲۰۰ مذاکره مستقیم با شرکت اصلی صورت گرفت.
وی یکی از اهداف اجلاس را مذاکرات مستقیم و حذف واسطهگران از رابطه بین خریدار و فروشنده عنوان کرد و گفت: یکی دیگر از مزیتهای اجلاس هوانوردی ایران کوتاه کردن مسیر و هدفمندکردن مذاکرات بود.
جلوگیری از ایجاد شبکه دلالی با مذاکرات مستقیم در اجلاس هوانوردی
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران افزود: شرکتها، کمپانیها، صاحبان صنایع و بزرگان صنعت هوانوردی در بخشهای مختلف تولید هواپیما، نمایندگان ایرلاینها، تجهیزات فرودگاهی با حضور در ایران مستقیما وارد مذاکره با طرفهای ایرانی در سطح بینالمللی شدند. در حالی که تا پیش از این، مذاکرات به صورت غیرمستقیم و از راه دور صورت میگرفت که یک شبکه دلالی را به وجود میآورد.
مهآبادی با اشاره به اینکه اجلاس هوانوردی ایران ۲۰۱۶ توسط موسسه کاپا برگزار شد اظهار کرد: بسیاری از اجلاسهای بزرگ هوانوردی در دنیا توسط کاپا برگزار میشود. نکته مهم این گردهمایی، این بود که ارائه سرویس در این سطح بصورت استاندارد و در سطح کلاس جهانی به شرکت کنندگان ارائه شد.
استقبال بینظیر از اجلاس هوانوردی ایران از نگاه موسسه بینالمللی کاپا
وی ادامه داد: موسسه کاپا در یک ارزیابی پس از اجلاس هوانوردی ایران اعلام کرد در هیچ یک از اجلاسهای هوانوردی این میزان تمایل و استقبال برای حضور را مشاهده نکردهاست. این حضور پررنگ کشورهای خارجی و کمپانیهای بینالمللی در شرایطی بود که از سوی آمریکا تحریمهای ویزایی علیه ایران هم اعمال شد.
مهآبادی با تاکید بر اینکه اجلاس هوانوردی ایران موفقترین گردهمایی بینالمللی در تاریخ هوانوردی کشور بود گفت: حتی نماینده ایکائو (سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری) نیز قبل از برگزاری اجلاس هوانوردی ایران شخصا به من اعلام کرد «فارغ از هر گونه نتیجه ای که از اجلاس بگیرید؛ نفس برگزاری این اجلاس برای جمهوری اسلامی ایران یک پیروزی بزرگ به حساب میآید.» این در حالی است که شرکت فرودگاهها با انضباط مالی و بدون هیچ هزینهای چنین اجلاسی را برگزار کرد و در واقع کمترین هزینهای به صنعت و شرکت تحمیل نشد.
وی افزود: اجلاس هوانوردی ایران ۲۰۱۶ هر چند مربوط به حوزه هوانوردی بود اما یک اجلاس ملی تلقی میشود و بهرههای ملی زیادی با خود به همراه داشت. پخش مستقیم این اجلاس توسط چندین بنگاه خبررسانی بین المللی، گواه اهمیت این اجلاس در ایران بود.
سرعت توسعه صنعت هوانوردی مهمتر از اصل توسعه
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران سرعت توسعه در صنعت هوانوردی را مهمتر از اصل توسعه صنعت عنوان کرد و گفت: ارتباطات ما در صنعت هوانوردی در دوران تحریم بسیار ضعیف شده بود که البته بخشی از این ارتباطات ضعیف توسط برخی قوانین تحمیل شده بود.
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران با تحلیل چرایی استقبال قابل توجه از اجلاس هوانوردی ایران با فاصله کمی پس از اجرای برجام گفت: به نظر میرسد تمرکز و بخش قابل توجهی از مباحث مذاکره کنندگان بر حل مشکلات هوانوردی و «لغو تحریمهای هوانوردی» ایران بود که توسط خود کشورهای ۵+۱ (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه، چین + آلمان) بطور گسترده در جهان بازتاب یافت و این واقعه زمان لازم برای برای مذاکرات مستقیم و استفاده از فرصت را برای ایران کوتاهتر کرد.
مهآبادی با تاکید بر اینکه از ۲۰ سند امضا شده بین دولت ایران و دولت فرانسه در کاخ الیزه ۵ سند مربوط به حمل و نقل و از این ۵ سند، ۴ سند مربوط به حوزه حمل و نقل هوایی و فرودگاهی بود گفت: اختصاص ۲۵ درصد اسناد امضا شده بین ایران و فرانسه به وزارت راه و شهرسازی و همچنین اختصاص ۸۰ درصد این پنج سند به صنعت هوانوردی و فرودگاهی؛ افتخار بزرگی برای وزارتخانه و صنعت حمل و نقل هوایی و فرودگاهی است.
امضای یادداشت تفاهم با ۲ شرکت فرانسوی برای توسعه ۳ فرودگاه بینالمللی
وی با اشاره به اینکه برای توسعه ۳ فرودگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، مشهد و اصفهان با دو شرکت ADP و وَنسی مذاکره صورت گرفت گفت: امضای یادداشت تفاهم برای توسعه فرودگاههای بینالمللی حاصل ۴ ماه مذاکرات سنگین بود به طوریکه فقط با شرکت ADP فرانسه برای سرمایهگذاری در فرودگاه بینالمللی امام (ره) ۲۷ مذاکره صورت گرفت و برخی این مذاکرات نیز در رده مدیرعامل این شرکت برگزار شد.
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران در مورد کیفیت مذاکرات و مشخصات تفاهمات گفت: در شرایطی یادداشت تفاهم توسعه فرودگاه بین المللی امام (ره) امضا شد که پیشنهادهای طرفهای خارجی بارها مورد بررسی قرار گرفت. البته شرکت ADP فرانسه به عنوان سرمایهگذار این فرودگاه حتی نمای ترمینال «ایرانشهر» را با چندین آپشن طراحی کرده بود.
مهآبادی با بیان اینکه برای رسیدن به متن توافق اولیه حدود ۶۰ جلسه کارشناسی با دو شرکت ADP و ونسی برای توسعه فرودگاههای امام (ره)، مشهد و اصفهان انجام شد افزود: امضای موافقتنامهها(MOU) در کاخ الیزه به یکباره نبوده بلکه حاصل ماهها مذاکرات سنگین است که البته در مراحل بعدی عقد قرارداد هم از تمام توان کارشناسی موجود برای اطمینان از تامین منافع ملی استفاده خواهد شد و تا رسیدن به این اطمینان هیچ عجله ای به خرج نخواهیم داد.
وی درباره توسعه فرودگاه بینالمللی مهرآباد نیز گفت: هدف ما مذاکره برای توسعه چهار فرودگاه بینالمللی امام (ره)، مهرآباد، مشهد و اصفهان بود که بر اساس نظر وزیر محترم راه و شهرسازی قرار شد برای توسعه فرودگاه بینالمللی مهرآباد با سایر کشورها و گزینههای دیگر نیز وارد مذاکره شویم.
مدیرعامل شرکت فرودگاههای کشور و ناوبری هوایی ایران تاکید کرد: نکته حائز اهمیمت دیگر این است که ما چندان امیدی به لغو تحریمهای ایران نداشتیم چراکه تحریم های ایران تحریمهای مربوط به داماتو و قبل از آن است و قرار نبود برداشته شوند بنابراین کار بزرگ افسران سیاسی ما از جمله دکتر ظریف در جنگ دیپلماتیک قابل تقدیر است.
مهمترین چالشهای موجود صنعت فرودگاهی
مه آبادی در پایان با یادآوری اینکه نباید رفع تحریمها را به منزله رفع تمام مشکلات فراروی صنعت هوانوردی دانست، کمبود شدید منابع، نظام ناکارآمد مالیاتی، برداشت سود سهام توسط دولت از عملکرد شرکت فرودگاهها و همچنین شمول قوانین نامناسب بر این صنعت را از جمله مهمترین چالشهای موجود صنعت فرودگاهی کشور برشمرد که عدم رفع سریع آن میتواند به بحرانی شدن شرایط صنعت فرودگاهی و حتی به توقف کامل اجرای طرحهای توسعه در فرودگاههای کشور بیانجامد.
---------------------------
گفتگو از محمد جندقی
نظر شما