شناسهٔ خبر: 19041 - سرویس مسکن و شهرسازی
نسخه قابل چاپ

بررسی تجربه‌های بازآفرینی بناهای تاریخی در ایران و جهان- ۱

طرح تغییر کاربری کارخانه ریخته‌گری فولکلینگن به سایت موزه

کارخانه فولکلینگن کارخانه ریختگری فولکلینگن در زمینی به مساحت ۶ هکتار در شهر فولکلینگن قرار گرفته است. اگرچه این کارخانه اخیرا دیگر چیزی تولید نمی‌کند، اما در تمام شمال اروپا و آمریکا مثال خوبی برای کارخانه‌هایی است که در قرن‌های ۱۹ و ۲۰ توسعه و تجهیز شدند و هنوز هم قابل استفاده هستند.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، کارخانه ریختگری فولکلینگن (Völklingen) در غرب آلمان و نزدیکی مرز فرانسه قرار دارد و محدوده‌ای به وسعت ۶ هکتار را پوشش می‌دهد. این کارخانه یادمان بزرگی از صنایع فلزی و ریخته‌گری در اروپای غربی به حساب می‌آید. هیچ‌کدام از کارخانه‌هایی که از روش‌های قدیمی ریخته‌گری استفاده می‌کردند از جریان فرآیندهای مدرن‌سازی جان سالم به در نبرده‌اند، به خصوص با این درجه از اصالت و تکامل این کارخانه با مجموعه‌ای از نوآوری‌های تکنولوژیکی و مهندسی نیز مورد تاکید قرار می‌گیرد.

عنوان: محدوده کارخانه در سال ۲۰۱۵

یادمان وُلکینگن تاریخ صنعتی قرن ۱۹ را به شکل عمومی ترسیم می‌کند و همین‌طور تاکید خاصی بر منطقه Saar-Loarraine لوکزامبورگ در قلب اروپا دارد. نباید فراموش کرد که صنعت ریخته‌گری و فلزکاری یکی از اصلی‌ترین نمادهای انقلاب صنعتی در انقلاب صنعتی اول و دوم در طی قرن‌های ۱۹ و ابتدای قرن بیستم است.

عنوان: محدوده کارخانه درسال ۱۹۹۴

این کارخانه‌های تولید آهن بر تمام فضای شهری فولکلینگن احاطه داشت. این کارخانه‌ها شامل چیدمان‌هایی می‌شدند که هر مرحله را در یک فرآیند ریخته‌گری پوشش می‌داد. از مواد خامی که وارد کوره می‌شدند تا گاز مورد نیاز و سایر عناصر لازم برای طی فرآیندهای تولید آهن.

این چیدمان دقیقا همان‌طوری باقی مانده که تولیدشان در سال ۱۹۸۶ متوقف شد. شمای کلی آن‌ها، از دهه ۱۹۳۰ باقی مانده، چرا که بعد از ساخت کوره مخصوص ذوب کُک (آماده سازی و ذخیره سازی مواد خام) هیچ تاسیسات جدیدی در آن‌جا ساخته نشد. شش تا از دمنده‌های گاز بین ۱۹۰۵ تا ۱۹۱۴ ساخته شدند و به همان شکل نگهداری گشتند. حتی برخی قطعات ساخت بوش در ۱۸۷۳ نیز در ایستگاه قدرت این کارخانه مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

ضوابط :

تعداد زیادی از تکنولوژی‌های مهمی که در تولید آهن‌ها به کار گرفته می‌شد برای اولین‌بار یا برای اولین‌بار در مقیاس صنعتی در کارخانه ریخته‌گری فولکلینگن مورد استفاده قرار گرفتند و پس از آن در سرتاسر جهان متداول شدند.

کارخانه فولکلینگن مثال خیره‌کننده‌ای است از تولید آهن ریخته‌گری و گونه خط تولید آن، که سیطره‌اش را بر صنعت قرون ۱۹ و اوایل ۲۰ تثبیت کرده بود.

ویژگی معماری :

کارگاه آهنگری فولکلینگن یک بنای تاریخی منحصر به فرد چدنی در تاریخ فن آوری و فرهنگ صنعتی است و نماد موفقیت انسان در طول تاریخ است. اول و دوم انقلاب صنعتی؛ آن را به یک "کلیسای جامع" از عصر صنعتی می‌دانستند. تمام مراحل کار با آهن را به عنوان پارک موزه نشان می‌دهد.

روند شکل‌گیری کارخانه :

مرحله اول : شکل گیری چهار کوره بین سال‌های ۱۸۸۵ تا ۱۸۹۳

مرحله دوم : شکل گیری کارخانه کک‌سازی در سال ۱۸۹۷

مرحله سوم : شکل‌گیری موتورهای دمیدن گاز در سال ۱۸۹۸ و در طی آن به ۹ تا افزایش یافت. (بازسازی برج زغال سنگ در این سال)

مرحله چهارم : شکل گیری ششمین انفجار کوره در سال ۱۹۰۳

مرحله پنجم : شکل گیری پلتفرم شارژی در سال ۱۹۱۱ (برای هدایت سیستم نقاله به حالت تعلیق و هدایت الکتریکی برای کک و سنگ استفاد می‌شود)

مرحله ششم : نصب یک سیستم تسمه در ابعاد بزرگ بین سال‌های ۱۹۲۸ تا ۱۹۳۰

مرحله هفتم : بازسازی و بزرگ شدن کارخانه ککسازی در سال ۱۹۳۵

مرحله هشتم : از پایان جنگ جهانی دوم تا سال ۱۹۸۶ نوسازی متوقف و به مرمت و نگه داری صورت گرفت.

اصالت :

خصوصیات کارخانه ریخته‌گری وُلکینگن تا حد زیادی حفظ شده و ساختمان نیز به طور کامل دارای اصالت است. تنها اضافات آینه‌کاری شده جای خودشان را به عناصر دیگر داده‌اند که آن‌هم به خاطر توقف تولید کارخانه در ۱۹۸۶ است.

مطالعات علمی

  • مدیریت کنترل ریسک، مطالعات مربوط به ارزش سایت، پایش اقدامات صورت گرفته، تاثیر میراث جهانی بر طراحی و بازدیدکنندگان.
  • مطالعات مورد استفاده برای سن و ارزش اجزا و تمام اندازه‌گیری‌های حفاظتی.
  • استخراج نقاط آسیب‌دیده و رساندن آنان به شرایطی که بتواند به عنوان یک سایت ایده آل ایفای نقش کند و امنیت بازدیدکنندگان را نیز حفظ کند. در محدوده سایت به عهده بگیرد.

حفاظت و نیازهای مدیریتی :

قوانین و محدودیت‌های دولت فدران آلمان و استانداری سارالند لوگزامبورگ حفاظت مداوم از این کارخانه را تضمین کرده است. این یک یادمان فرهنگی است که از سال ۱۹۸۷ تحت حمایت قوانین حفاظت از یادمان‌ها و آثار تاریخی قرار گرفته است.

پس از انتقال شرکت از Dilinger-Hutte به دولت محلی سارالند، این استانداری کارخانه را به شکل مطلوبی اداره و نگه‌داری کرده است. از زمان انتقال کارخانه به این مالک جدید، برنامه‌های حفاظتی و مراقبت از بنا به شکل صحیحی طرح‌ریزی و اجرا شده که مجموعا یک سال زمان به خود اختصاص داده است. به خاطر شباهت‌های ساختاری آن به کلبه‌های سنگی متصل به کاتدرال‌ها، این مجموعه در ابتدا Huttenbauhutte نامیده شده است.

  • بر روی این پروژه تیمی از  Gesellschaftfür Beschäftigung und Qualifikation GmbH (GBQ)در کنار مقامات محلی استان سار و دفتر حفاظت تاریخی دولتی، مشغول به فعالیت شدند و به تمام مراحل حفاظت، از جمله تغییر کاربری نظارت کردند.

کار این تیم توسط کاربری‌های جدید (موزه، رویداد‌های فرهنگی، نمایشگاه‌ها) مجموعه تعیین  شد، آن‌هم از طریقی که نیازهایش برآورده شود. با این حال مشکلات غیرمعمولی نیز در خلال این فرآیند تغییر کاربری به وجود آمد. حفاظت از مجموعه کارخانه همین‌طور شامل بازرسی و ارزیابی‌های متداول سایت تولیدی هم می‌شد که پاسخی هم باری حصول اطمینان از امنیت و حفاظت یادمان می‌بود. توسعه سایت این کارخانه با این رویکرد صورت گرفت که آن را به عنوان یک یادمان صنعتی مد نظر قرار دهد و تلاش کند آن را در کنار سایر رویدادهای فرهنگی به عنوان یک هنر اروپایی سازمان‌دهی نماید. پلان مدیریتی سیستم مدیریتی را توصیف می‌کند، همین‌طور نیازهای مدیریتی را و مدیریت بازدیدکنندگانی که وارد سایت می‌شوند.

 

تشکیل سایت موزه :

از آنجا در سال ۱۹۸۶کارخانه بسته می‌شود تورهایی برای بازدید از آثار تشکیل می‌شود. 

ژوئن ۱۹۹۲ شورای وزیران زارلاند تصمیم گرفت که از تمام بخش‌های فولکلینگن به کار گیرند و طرح‌های جدیدی برای حفاظت و مراقبت از این سایت به عمل آوردند. به عنوان یک آزمایشی پروژه یک واحد حفاظت از کارگاه آهنگری ایجاد شود از لحاظ ساختاری این واحد شامل غرفه‌های شبیه به سنگ تراش است.

کلیساهای آماده سازی یک موزه صنعتی در سایت، و جذب کمک‌های مالی و بازرسی مداوم از کل که توسط یک تیم ساخت و ساز در محل انجام شده است در برنامه‌ریزی برای حفاظت و مدیریت سایت توسط یک متخصص به نام اموال مارس که در سال ۱۹۹۴ از سایت بازدید کرد ارائه شد.

پلان مدیریتی

- پلان مدیریتی مورد اجرا قرار گرفته است.

- شروع پلان مدیریتی: ژانویه ۱۹۹۹

- پلان مدیریتی متعهد می‌شود که یک خروجی برای حفاظت و توسعه سایت تهیه کند. مفهوم این طرح سیستم سود افزایشی است که اعتبار پروژه را به عنوان سایت مدریریت فرهنگی با مجموعه‌ای از نمایشگاه‌ها و برنامه‌های بازدیدی تایید می‌کند، آن هم بر پایه‌های ملی و بین‌المللی.

- مسئولیت کنترل و بازرسی برنامه مدیریتی و پایش اثربخشی‌اش بر عهده شرکت Weltkulturbe Volkinger Hutte است.

ساختمان تحصیلات، اطلاعات و آگاهی

  • تعداد کافی از نشانه‌هایی که به سایت میراث جهانی اشاره می‌کنند.
  • اطلاعات کافی از میراث جهانی در بین بازدیدکنندگان، جامعه‌های محلی، تجارت‌ها و قوانین محلی.
  • رویدادهای خاص، دو نمایشگاه در هر سال که به سایت میراث جهانی تقدیم می‌شود. کنسرت‌ها، نمایش‌ها و پرفورمانس‌ها.

فرصت‌ها و تهدیدهای سایت

  • فشارهای محیطی، بخشی از سایت به خاطر تاسیسات نامناسب نگهداری جغرافی‌زدایی شده است.

مشکلات مخصوص اگر مورد توجه قرار بگیرد: نه تمام سایت میراث جهانی در مالکیت دولت است. ایستگاه انرژی شماره ۱ و نیمی از مرکز تصفیه گاز شماره ۳ کماکان تحت مالکیت شرکت AG می‌مانند.

عنوان: کارخانه در سال ۱۹۹۴

نتیجه‌گیری و فعالیت‌های توصیه‌شده

  • فایده اصلی شرایط حفظ تحت قوانین میراث جهانی: محافظت، اقتصاد و مدیریت.
  • ضعف مدیریتی: سایت به روند خود برای اقدامات حفاظتی بیشتر ادامه خواهد داد.

مثال کارخانه فولکلینگن نشان داد که انجام کارهای حفاظتی و علمی چنان‌چه با برنامه‌ریزی و رعایت اصول همراه باشد می‌تواند به نتایج قابل اعتنایی منجر شود. استفاده از تجربیات سازمان‌های مرمتی و حفاظت جهانی و کار در چارچوب مقررات آن‌ها باعث می‌شود که مسئولین سایت درک صحیحی از روال کاری خود داشته باشند و بتوانند مشکلات و چالش‌های پیش رو را با همکاری این نهادهای بین‌الملی از بین ببرند.

حفظ میراث‌های صنعتی به عنوان راهکاری مهم در قرن بیست و یکم مورد توجه کشورها و سازمان‌های حفاظتی جهانی بوده است چرا که می‌تواند پتانسیل‌های پنهان بسیاری از سایت‌های تاریخی را فعال سازد و موجب برهم کنش جریان‌های سرمایه و فرهنگی را فراهم آورد. مثال فولکلینگن نشان داد که این سایت می‌تواند در صورت به کارگیری روش‌های استاندارد و همخوان با استانداردهای سازمان حفاظت جهانی، ظرفیت‌های فرهنگی را فعال کند. در واقع با تبدیل این منطقه تاریخی-صنعتی به سایتی به‌روز که به مردم منطقه و گردشگران خدمات ارائه می‌کند امکان دست‌یابی به مزیت‌های مالی در کنار حفظ تاسیسات فعلی فراهم آمده است. این میراث به عنوان یادگار و سمبلی از فعالیت‌های این منطقه در دو دهه گذشته باید به طریقی حفظ و به نسل‌های بعدی منتقل می‌شد که این مهم با تبدیل آن به کاربری مرکز فناوری‌های آهن که فرصت‌های نمایشگاهی و آموزشی قابل توجهی را ارائه می‌کند به بهترین شکل به دست آمده است. استفاده از تجربیات میراث جهانی در این سایت باعث شده تا بسیاری از اشتباه‌های صورت‌گرفته که به دلیل ناآگاهی موجب آسیب‌رسانی به تاسیسات و بدنه‌های ارزشمند می‌شود را منتفی و با اتخاذ سیاست‌های همگرایانه میان مسئولین محلی و سازمان‌های جهانی زمینه توسعه و گسترش آن را فراهم کند.

تهیه گزارش: سحر خانجانی فرد، سید موسی الرضا طبسی

نظر شما