به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، جبارعلی ذاکری مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، گفت: هزینه‌های نگهداشت ناوگان ریلی در کشورمان نسبت به میانگین جهانی بالاتر است. ناوگان ریلی بسیار فرسوده و عمر لکوموتیوها بالاست. ضمن اینکه موضوع تحریم ها و ظرفیت پایین تولید ناوگان در کشور نیز وجود دارد و این موضوع موجب شده با نگهداری و تعمیر و بازسازی ناوگان فرسوده، خدمات راه آهن ادامه پیدا کند.
ذاکری افزود: به‌طور کلی در حوزه حمل و نقل، اعم از ریلی، جاده ای و هوایی، مشکلاتی وجود دارد که اغلب از نرخ‌گذاری دولتی شروع شده و سقف ارائه خدمت برای فعالان این حوزه مطرح می شود. راه آهن نیز قیمت تمام شده خدمات خود را نمی تواند از مشتری دریافت کند، به همین دلیل گاهی اوقات کمکی در قالب یارانه از دولت ارائه می شود.
به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، یکی از بخش‌هایی که باید به طور جدی در حوزه زیربنایی، خط و ناوگان ریلی مدنظر قرار گیرد، کاهش هزینه‌های تولید یا خدمات ارائه شده است و این موضوع نیازمند بازنگری فرآیندها است. همچنین توانمندسازی مشاوران فعال داخلی، ارتقای سامانه های مدیریتی و تبیین اثربخشی آنها از جمله مواردی است که برای کاهش هزینه های نگهداشت ناوگان ریلی می‌توان از آنها بهره جست.
لزوم استفاده از ظرفیت بخش خصوصی
با وجود همه موارد یاد شده و پیشرفت‌هایی که در صنعت ریلی کشور حادث شده، اما کارشناسان معتقدند باید از ظرفیت تشکل‌های بخش خصوصی برای ایجاد راهکارهای رسیدن به اهداف برنامه هفتم توسعه در حوزه ریلی استفاده کنیم.
در حالی که برخی از کشورها صفر تا ۱۰۰ حوزه ریلی را به بخش خصوصی واگذار کرده اند و الگوی دیگر، برون‌سپاری ماموریت هاست، اما کشور ما در حالتی بینابینی قرار دارد و به‌طور قطع نیازمند تصمیمات جدی در مراجع بالاتر و اسناد بالادستی برای تحقق کاهش تصدی‌گری راه‌آهن هستیم.
همچنین، سرمایه‌گذاری در راه‌آهن موضوع دیگری است که نمی‌توان با اتکا به درآمدهای دولتی آن را محقق کرد و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری ریلی باید به صورت جدی‌تر در نظر گرفته شود.
آن‌طور که مسئولان راه آهن عنوان‌کرده‌اند، در طول چهار سال آینده، ۴۰۰ دستگاه از لکوموتیوهای آسیب دیده و همچنین لکوموتیوهای تولیدشده در داخل کشور به چرخه فعالیت حمل‌ونقل ریلی اضافه می‌شود.
همچنین مقرر است تا در طول برنامه هفتم توسعه، ۵۵۰ دستگاه لکوموتیو وارد ناوگان ریلی کشور شود که بخشی از آن از طریق ساخت داخل تامین می‌شود.
جبارعلی ذاکری مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران، افزود: برنامه‌ای که در دولت چهاردهم دنبال شده «قطار کامل» به معنای «لکوموتیو، واگن و خدمات حمل و نقل» و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در این راستا است.
معاون وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان‌کرد: این مهم تکلیف برنامه هفتم و مصوبه مجلس شورای اسلامی نیز هست و در این زمینه اقدامات خوبی هم انجام شده و الزاماتی که باید در موضوع قطار کامل دیده شود، در دستور کار است و امیدواریم به زودی در هیات وزیران به تصویب برسد.
زمین‌گیر بودن ۴۰ درصد لکوموتیوهای کشور
ذاکری خاطرنشان کرد: بیش از ۴۰ درصد از یک‌هزار و ۲۰ لکوموتیو موجود در کشور زمین گیر است، این ناوگان دارای متوسط عمر ۳۳ سال بوده و ۷۴ درصد آنها دولتی و ۲۶ درصد خصوصی است.
وی اظهار داشت: در گام نخست پیش‌بینی شده که بین ۵۰ تا ۱۰۰ لکوموتیو با هزینه کم قابل بازگشت به شبکه خواهد بود و در نظر داریم آنها را از طریق مزایده به بخش خصوصی واگذار کنیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: برخی از این لکوموتیوها هفت دوره به مزایده رفته اما خریداری نداشته است، بر این اساس به دنبال بازنگری در مزایده‌ها هستیم و تاکنون هفت دستگاه از آنها توسط شرکت‌ها خریداری شده است.
وی اضافه کرد: در گام بعدی ۱۵ دستگاه لکوموتیو دیگر را برای مزایده آماده خواهیم کرد.
تهاتر نفت برای افزایش ظرفیت حمل و نقل ریلی
مدیرعامل راه آهن تصریح کرد: برای افزایش ظرفیت حمل و نقل ریلی در حوزه ناوگان و افزایش آماده به‌کاری لکوموتیوهای موجود اعتبار خوبی از محل تهاتر نفت واریز شده است و امیدواریم در سال جاری بین ۲۰ تا ۲۲ لوکوموتیو در گردش ما افزایش یابد.
وی خاطرشان کرد: از شهریور ماه ۱۴۰۳ که کار را تحویل گرفتیم ۴۸۹ لکوموتیو آماده به کار بود که اکنون به ۵۵۵ لکوموتیو رسیده است.
ذاکری در خصوص تهاتر نفت برای افزایش ظرفیت حمل و نقل ریلی، اظهار داشت: بخشی از پروژه‌های توسعه ناوگان در سال ۱۴۰۳ و تزریق مالی برای افزایش آماده‌به‌کاری لکوموتیوها از همین محل بوده است.
وی با بیان اینکه اکنون هر هفته شاهد اضافه‌شدن یک لکوموتیو آماده به کار به شبکه حمل و نقل ریلی هستیم، گفت: در ۶ ماهه اخیر تعداد لکوموتیوهای در گردش و آماده به‌کار از ۴۸۹ دستگاه به متوسط ۵۵۵ لکوموتیو و در برخی روزها تا ۵۷۱ لکوموتیو نیز رسیده است. امیدواریم این روند افزایشی تداوم یابد و سال آینده شاهد کاهش مشکلات ناوگان ریلی باشیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه‌داد: برای تکمیل پروژه دو خطه کردن محور بافق – سنگان که تاکنون چهار بلاک آن اجرایی شده، نیز حدود یک‌هزار میلیارد تومان تزریق منابع مالی از محل تهاتر نفت انجام شد.
وی خاطرنشان‌کرد: در این راستا به دنبال شناسایی گلوگاه‌های راه‌آهن هستیم که به طور قطع آثار مثبت آنها در کوتاه‌مدت در حمل و نقل ریلی ظاهر می شود.
توسعه اجتماعی با «انتقال بار از جاده به ریل»
مدیرعامل راه‌آهن اظهار داشت: سالیانه به طور متوسط ۲۰ هزار فوتی و بیش از ۳۶۰ هزار مصدومیت ناشی از حوادث و تصادفات جاده‌ای در کشور ثبت می‌شود که بخشی از آن به دلیل تراکم خودرو در جاده‌هاست و به طور قطع توسعه حمل و نقل ریلی می‌تواند از این حوادث ناگوار بکاهد.
ذاکری افزود: با توسعه ناوگان ریلی و انتقال بار از جاده به ریل، توسعه اجتماعی بیش از توسعه اقتصادی در مناطق مختلف کشور را متصور هستیم.
وی بیان داشت: کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف سوخت، اشتغال مستقیم و غیرمستقیم و … از جمله منافعی است که با توسعه ریلی در مناطق مختلف کشور به‌ویژه مناطق کمتر توسعه یافته انتظار می‌رود.
معاون وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان‌کرد: بر مبنای مصوبه‌ای که از همین محل در شورای اقتصاد اخذ شده، ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر مصوب شد که بر اساس آن، برای شرکت‌هایی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند، تسهیلاتی در نظر گرفته خواهد شد.
وی ادامه‌داد: از محل صرفه‌جویی‌هایی که از حمل و نقل ریلی حاصل می‌شود، تسهیلات به سرمایه‌گذاران داده خواهد شد؛ هرچند دولت به این طریق تسهیلات می‌دهد اما منافعی که به دولت برمی‌گردد بیشتر از این مبالغ خواهد بود.
ذاکری در گفت‌وگو با ایرنا تاکید کرد: نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در زیرساخت‌های ریلی هستیم و امیدواریم با برنامه‌هایی که در این حوزه اجرایی می‌شود، بتوانیم پاسخگوی نیازهای جامعه باشیم.