به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دهمین نشست از سلسله نشست‌های ایران‌شهر عصر دیروز سه‌شنبه ۱۸ اسفندماه با حضور مظفر صرافی استاد برجسته شهرسازی٬ محمد سعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی٬ منا عرفانیان مشاور وزیر در امور بانوان و مدیرکل دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت عمران و بهسازی شهری٬ محمدحسین شریف‌زادگان رییس دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی و سایر اساتید و کارشناسان حوزه شهرسازی در خانه گفتمان شهری و معماری (خانه وارطان) برگزار شد.

صرافی در این نشست به عنوان سخنران اصلی این جلسه درخصوص موضوعاتی نظیر واکاوی مفهوم توسعه٬ تردید در نوید توسعه٬ جستوی توسعه از نوعی دیگر٬ بایستگی دگرگونی بزرگ برای پایداری ایران٬ بازخوانی زیست‌مایه پایداری در اندیشه ایران‌شهری٬ بازتولید توسعه فضایی پایدار و به سوی بازآفرینی شهر ایرانی صحبت کرد و به بیان دیدگاه خود در این بخش پرداخت.

وی در ابتدای سخنان خود ازدیاد بزرگراه، افزایش طبقات ساختمان، پارک‌های تنهایی و پل طبیعت‌نما را راه‌حل‌های مناسبی برای بهتر شدن فضای زندگی در شهر ندانست و ادامه داد: این اقدامات نه تنها باعث بهتر شدن این فضا نشده بلکه باعث افزایش نگرانی‌های ما در این بخش بیش از پیش شده است.

صرافی در این خصوص بیان کرد: با نگاهی به تاریخ می‌بینیم که درگذشته وقتی قومی بر قوم دیگر پیروز می‌شد، مردم شکست‌خورده به هیچ وجه قوم سلطه‌گرا را برتر از خود ندیده و به هر روشی حتی با نوع زندگی خود در برابر آن مقاومت می‌کردند، مسئله‌ای که امروز دیگر شاهد آن نیستیم. درحال حاضر می‌بینیم که به محض ایجاد چنین صحنه‌ای قوم شکست خورده تمام زندگی و فرهنگ خود را تبدیل به  سلطه‌گراها می‌کند. در حقیقت باور به برتری شیوه زندگی سلطه‌گرایان غربی در اثر تداوم و گسترش سلطه ایشان در قرون اخیر بوده که تحول بزرگی در زندگی و فضای اجتماعی به وجود آورده است چراکه باورها به دگرگونی سازمان اجتماعی منطقه تغییر یافته و آن را دلیل شکست اعلام می‌کند.

این استاد دانشگاه معنی توسعه را مسیری برای پیشرفت در همان راهی که در آن هستیم اعلام کرد و گفت: ما در این مسیر باید راه خود را با داده‌هایی از بیرون و عناصر مدرن سرعت بخشیم و تجدد و مدرنیته را نیز همراه آن کنیم. نکته قابل توجه این است که اگر قرار است ما به توسعه‌یافتگان برسیم باید عناصر مدرنیته را از آنها گرفته و استفاده کنیم.

صرافی درباره دلایل به وجود ‌آمدن تردید در مفهوم توسعه اظهار کرد: با توجه به ۲۰۰ برابر شدن بلایای طبیعی در سطح جهان متوجه می‌شویم که الگوهای انسانی یا به تعبیری دیگر توسعه بدون شک در این بخش تأثیر گذار هستند. پس به این نتیجه می‌رسیم که این الگوی توسعه و رشد بدون محدودیت نه می‌تواند برای همه و نه برای همیشه باشد. درحال حاضر باید بگوییم که تردیدها همچنان ادامه داشته و روز به روز بیشتر می‌شود.

سخنران دهمین نشست از سلسله نشست‌های ایران‌شهر در این زمان جستجوی توسعه در نوعی دیگر را یکی از لازمه‌های زمان فعلی قلمداد کرد و افزود: کارشناسان برای جستجوی راه‌های متفاوت تا مدتی به دنبال تهدیدهای محیط زیستی و تردیدها بودند، درحالی که این مورد صرفا مشکل ناپایداری را حل نکرده و فقط آن را به تعویق خواهد انداخت. در صورتی که باید ریشه آن را پیدا کرده و برای آن راه‌حلی ایجاد کنیم.

صرافی با تأکید براینکه اندیشه ایران‌شهری می‌تواند باعث توسعه پایدار در بخش وسیعی از جهان شود گفت: باید در بحث توسعه پایدار به ابعاد اکولوژیک و اقتصادی نیز توجه شود. تحول به نوعی دیگر تحول از درون است نه تغییر در بیرون. ما نباید مدرنیته شدن را دوطبقه کردن بزرگراه‌ها یا افزایش طبقات ساختمان بدانیم چراکه این موضوع پایداری به وجود نمی‌آورد.

شهرساز برجسته کشور با بیان این‌که طرح و ورود فرآورده راه‌حل اصلی خروج از این مسئله نیست تأکید کرد: پایداری باید در یک فرآیند دیده شود و برای اینکه این فرآیند نیز دارای نتایج خوبی باشد بدون شک باید از حکمروایی خوبی برخوردار شود که این تنها با مشارکت تمامی کنش‌های توسعه امکان‌پذیر خواهد بود.

وی پس از بازخوانی برخی از اندیشه‌های موجود در حوزه ایران‌شهر و بیان دیدگاه‌های گوناگون اضافه کرد: اندیشه ایران‌شهری در فضای بازتولید کشف شده و بین مردم ترویج می‌یابد. ایران‌شهر در مقیاس‌های کوچک با شبکه‌های فراگیر ایجاد و از همین دگرگونی‌های کوچک به دگرگونی‌های بزرگ تبدیل می‌شود.

صرافی لزوم آغاز تمامی تغییرات را از کلانشهرها دانست و گفت: به عقیده من بازآفرینی به معنای بازگشایی شهرها برای سرمایه جهانی نیست، بازآفرینی از نظر من سلول بنیادی اندیشه ایران‌شهری است و باید راهی باشد برای توسعه به نوعی دیگر. ما پیشبرد اندیشه ایران‌شهری را در یک عقلانیت ارتباطی می‌بینیم در یک عقلانیت ماوراء طبیعی.

وی در پایان تأکید کرد که راز و قاعده پایداری در این حوزه بدون شک بازگشت به اجتماع محلی و توجه به آن خواهد بود./