داود پرهیزکار در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درباره چشم‌انداز گرمایش جهانی و اثرات آن بر پهنه‌های‌ سکونتگاهی ایران گفت: قرارگیری ایران در منطقه با بیشترین حساسیت و تبعات ناشی از تغییرات اقلیمی خواهد بود. بر اساس نتایج شبیه‌سازی‌های انجام‌شده در زمینه تغییرات متغیرهای آب و هوایی تا سال ۲۰۳۹ میلادی (۲۵ سال آتی) نسبت به دوره ۲۰۰۵-۱۹۷۶ (دوره پایه مشاهداتی) توسط IPCC تغییرات اقلیمی در ایران ۴ پیامد کلی را به دنبال خواهد داشت.

معاون وزیر راه و شهرسازی در تشریح پیامدهای تغییرات اقلیمی به افزایش فراوانی بارش‌های سنگین و سیل آسا تا ۴۰ درصد اشاره کرد و ادامه داد: افزایش فراوانی روزهای داغ با دمای بیش از ۳۰ درجه سلسیوس در اکثر نقاط کشور به ویژه در جنوب شرق کشور و در استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان، کاهش فراوانی روزهای یخبندان در اکثر نقاط کشور به ویژه شمال‌غرب کشور و در استان‌های آذربایجان‌شرقی و غربی و اردبیل و افزایش فراوانی روزهای خشک در اکثر نقاط کشور بویژه در مناطق غرب و در استان‌های ایلام، کردستان، لرستان و کرمانشاه و در جنوب شرق و در استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان پیامدهای پیش‌بینی شده در گرمایش زمین است.

رئیس سازمان هواشناسی تاکید کرد: افزایش روزهای خشک موجب وقوع خشکسالی در اکثر نقاط کشور خواهد شد.

این مقام مسئول در سازمان هواشناسی کشور اثرات تغییرات اقلیمی در پهنه‌های زیستی ایران را در ۶ محور منابع آب، جنگل‌ها و مراتع کشور، نواحلی ساحلی، تنوع زیستی، فعالیت‌های کشاورزی و شهرهای بزرگ خلاصه کرد و در تشریح آنها گفت: کاهش سرانه ذخایر آبی کشور تا حدود ۱۳۰۰ متر مکعب که موجب محدودیت در تامین آب شهرها خواهد شد، افزایش رواناب در زمستان و کاهش آن در بهار را در پی دارد که بیشترین کاهش رواناب در استان‌های خوزستان، فارس، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان خواهد بود. همچنین کاهش تولید نیروگاه‌های برقابی کشور در ۲۵ سال آتی، بویژه در حوزه‌های کرخه و کارون که ۹۰ درصد تولید برقابی کشور را تامین می‌کنند از دیگر تغیرات اقلیمی بر منابع آب کشور است.

رئیس سازمان هواشناسی کشور همچنین کاهش پوشش گیاهی مراتع کشور بر اثر کاهش بارش و بارش‌های سیل آسا در آنها، افزایش فرسایش خاک و تشدید فقر پوشش گیاهی مراتع که مستقیما بر معیشت ساکنان این مناطق تاثیر خواهد داشت را از تغییرات اقلیمی بر جنگل‌ها و مراتع کشور بر شمرد.

پرهیزکار درباره وضعیت تغییرات اقلیمی بر نواحلی ساحلی کشور به سه منطقه دریای خزر (نواحی ساحلی شمال کشور)، خلیج فارس و دریای عمان (نواحی ساحلی جنوب کشور) اشاره کرد و ادامه داد: ایران دارای ۲۷۰۰ کیلومتر خط ساحلی است و ۱۰ میلیون نفر در مناطق ساحلی کشور زندگی می‌کنند که فعالیت اقتصادی اصلی ساکنان نواحی شمال کشور کشاورزی، ماهیگیری و گردشگری است و در نواحی ساحلی جنوب کشور ماهیگیری، کشتیرانی و صنعت فعالیت‌های اصلی هستند که با گرمایش زمین احتمال اخلال در فعالیت اقتصادی ساکنان نواحی ساحلی کشور پیش بینی می‌شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین با اشاره به اینکه ایران دارای ۱۰۰ تالاب بزرگ و ۳ هزار و ۴۵۰ رودخانه دائمی و فصلی است که محل زیست طبیعی انواع گونه‌های جانوری و گیاهی هستند گفت: تغییرات اقلیمی بر تنوع‌زیستی در مناطق مختلف اثرات قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت که نهایتا بر چرخه حیاط‌وحش، زندگی و معیشت ساکنان تاثیر خواهد گذاشت.

این مقام مسئول اخلال در فعالیت‌های کشاورزی را از دیگر تبعات منفی گرمایش زمین برشمرد و ادامه داد: با توجه به وابستگی شدید فعالیت‌های کشاورزی در ایران به شرایط جوی و بویژه میزان بارش، تغییرات اقلیمی آثار شدید و تعیین‌کننده‌ای بر بخش کشاورزی و الگوی زندگی و معیشت مردم در اینگونه نواحی خواهد داشت.

پرهیزکار عوامل مهم موثر بر ایجاد شرایط نامطلوب در شهرهای بزرگ را تشریح کرد و گفت: سیستم‌های گرمایش ساختمان‌ها، آلودگی‌های مختلف هوا، افزایش تردد وسایل نقلیه شخصی، افزایش تراکم ساختمانی به ویژه در معابری که ظرفیت محدودی دارند، استفاده از مصالح نامناسب مانند آسفالت که جاذب نور خورشید است، ایجاد اثر جزایر گرمایی در شهرهای بزرگ و تغییر الگوی شهرسازی و به ویژه مکان‌یابی نادرست ساختمان‌های بلند، تبعاتی است که در شهرهای بزرگ رخ خواهند داد.

معاون وزیر راه و شهرسازی درباره راهکارهای کاهش اثرات نامطلوب گرمایش زمین ۷ پیشنهاد عمده را عنوان کرد و پیشنهاد داد: بازنگری و تکمیل اسناد، طرح‌ها و برنامه‌های فرادست با درنظر داشتن اثرات تغییر اقلیم بر منابع و جابجایی جمعیت با در نظر گرفتن پیامدهای تغییر اقلیم در برنامه‌های آمایش‌سرزمین و سیاست‌های کلان کشور در بخش مسکن، طراحی و برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، تحقیق در راه‌های ارتباط مباحث مقررات ملی ساختمان با معماری سنتی و اقلیم مناطق مختلف کشور، تحقیقی در آثار کلان تغییرات اقلیمی بر منابع طبیعی و غذایی کشور و تدوین ضوابط و قوانین لازم جهت پیشگیری از آثار مخرب تغییر اقلیم در تمامی زمینه‌های نامبرده شده بخشی از اقداماتی است که در محور بارنگری و تکمیل اسناد، طرح‌ها و برنامه‌های فرادست می‌توان به کار گرفت.

پرهیزکار همچنین انجام و تکمیل پژوهش‌های کاربردی برای بکارگرفتن فناوری‌های نوین ساختمان را دومین راهکار برشمرد و افزود: شناسایی، بومی‌سازی، آموزش و بکارگیری فناوری‌های و راهکارهای‌نوین در معماری و ساختمان‌سازی جهت مقابله با اثرات منفی تغییرات اقلیم روش دیگری است که باید آن را به جد به کار بست. همچنین گسترش مطالعات و تحقیقات اقلیمی با بروزرسانی و آشکارسازی تغییر اقلیم در سطح کشور به ویژه در سکونتگاه‌ها و ارتقای مدل‌های اقلیمی جهت افزایش دقت پیش آگاهی بلندمدت دهه‌ای، سومین راهکاری است که در گرمایش زمین باید به کار بست.

این مقام مسئول عملیاتی‌کردن قوانین و برنامه‌های مرتبط با مدیریت و صرفه‌جویی در مصرف انرژی و بکارگیری انرژی‌های نو و پاک را چهارمین روش مقابله با گرمایش‌زمین در کشور برشمرد و ادامه داد: عملیاتی‌کردن و بومی‌سازی قوانین و سامانه‌های مرتبط با بازرسی و رده‌بندی ساختمان در راستای کنترل کمیت و کیفیت مصرف انرژی، پتانسیل‌سنجی جهت شناسایی انرژی‌های تجدیدپذیر در سطح کشور و ساماندهی استفاده از آن‌ها در مقیاس مناسب از نظر اقتصادی (سوخت‌های‌زیستی، انرژی خورشیدی، انرژی زمین‌گرمایی، سوخت‌های غیرفسیلی و...)، گسترش مطالعات در نحوه استفاده از انرژی‌های نو در ساختمان و چگونگی استفاده از آن با توجه به اقلیم‌های مختلف و تبیین نقش مهندسان طراح، ناظر و مجری اعم از معماری، عمران، تاسیسات (مکانیک و برق) در جهت بهره‌گیری هرچه بیشتر از شرایط اقلیمی منطقه در جهت طراحی و اجرای بهینه ساختمان و کاهش مصرف انرژی اقدام‌هایی است که در عملیاتی‌کردن قوانین و برنامه‌های مرتبط با مدیریت و صرفه‌جویی در مصرف انرژی پیشنهاد می‌شود.

وی انجام پژوهش‌های لازم به منظور تبیین، بومی‌سازی و بکارگیری اصول معماری و شهرسازی پایدار را پنجمین راهکار عنوان کرد و گفت: توجه و بکارگیری سامانه‌های مدیریت بنا و آشنایی با صرفه‌جویی و تکنولوژی‌های نوین در بهینه‌سازی انرژی، تحقیق در عوامل معماری و شهرسازی موثر بر آلودگی هوای شهرها و چگونگی تشدید آثار تغییرات اقلیمی در این مناطق، ارائه ضوابط و دستورالعمل‌های لازم برای جلوگیری از ادامه این روند و کاهش آثار سوء، تحلیل اقلیمی معماری و شهرسازی سنتی ایران بر اساس مفاهیم علمی معارض و بررسی عوامل تاثیرگذار در عدم تداوم معماری و شهرسازی اقلیمی در ایران، شناخت شهرسازی نوین در ارتباط با صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش آلایندگی و تهیه و ارایه الگوهایی برای محله و واحد مسکونی پایدار، ارتقای جایگاه صنعت سبز در مسکن و شهرسازی و ارائه تسهیلات برای گسترش آن، بررسی نقش سیمای شهری در بهینه‌سازی مصرف انرژی و بررسی نقش مبلمان شهری در بهینه‌سازی مصرف انرژی راهکار پنجم مقابله با گرمایش زمین در ایران است.

پرهیزکار تدوین و گسترش ضوابط و قوانین مرتبط با سامانه‌های تاسیسات مکانیکی و الکتریکی در راستای به کار گرفتن انرژی‌های پاک و افزایش بهره وری این سامانه‌ها را راهکاری دیگر دانست و ادامه داد: گسترش مطالعات برای شبیه‌سازی نیازهای گرمایشی و سرمایشی مناطق مختلف اقلیمی کشور و عملیاتی و بومی‌سازی قوانین و سامانه‌های مرتبط با بازرسی و رده‌بندی تاسیسات مکانیکی و الکتریکی در راستای کنترل کمیت و کیفیت مصرف انرژی از دیگر اقداماتی است که برای مقابله با گرمایش زمین پیشنهاد می‌شود.

وی در پایان تدوین ضوابط و قوانین جدید و اصلاح و بازنگری قوانین موجود در راستای بهره‌گیری مناسب از انرژی‌های نو و پاک برای سامانه‌های تولید مصالح و فرآورده‌های ساختمانی از جمله سیمان در راستای کاهش مصرف انرژی و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای را راهکار پایانی برای مقابله با گرمایش زمین در ایران عنوان کرد. /