غزال راهب رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به تشریح ویژگیها و نقاط قوت مسکن استیجار به عنوان یکی از راهبردهای وزارتخانه در تامین مسکن دهکهای پایین درآمدی پرداخت.
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه مسکن استیجار یکی از راهبردهای دولت برای تامین مسکن دهکهای پایین درآمدی است، گفت: کمک به تامین مسکن اقشار مختلف جامعه، صرفاً به معنای مالکیت نیست. تجربه چند دهه گذشته نشان داده است، بسیاری از گروههای کمدرآمد با توجه به اینکه معیشت پایداری ندارند، حتی زمانی که صاحب مسکن میشوند آن را تبدیل به الگوی درآمدی میکنند و دوباره به صف بیمسکنها میپیوندند.
یارانه دولت برای تامین مسکن استیجار
راهب افزود: بر اساس مطالعات انجام شده، مجتمعهای مسکونی دولتی با حمایت و یارانههای دولتی برای مسکن استیجار آماده میشود و با معرفی افراد واجد شرایط توسط بخشهای دولتی، این مجتمعها با مدیریت بخش خصوصی فعالیت میکند.
به گفته این مقام مسئول، افراد واجد شرایط بر اساس میزانی که توان پرداخت اجارهبها دارند مورد حمایت قرار میگیرند. در خصوص گروههایی نیز دولت بخشی و یا تمام اجارهبهای این افراد را تقبل میکند. معمولاً، گروههای رفاهی و مددکاری، کمدرآمدها را شناسایی میکنند و به آنها فرصت میدهند تا زمانی که شغل پیدا کنند و وارد مسکن قابل استطاعت شوند.
راهب در ادامه به تجربه دنیا در این مورد اشاره کرد و افزود: در برخی کشورها که شاخصهای رفاه بالاتری دارند همه گروههای درآمدی این امکان را دارند از این موقعیت استفاده کنند. در برخی کشورها نیز با سطح درآمدی خاص و اقشار آسیبپذیر جامعه از معلولان و ناتوانان حسی و حرکتی، گروههای سرپرست خانوار و کمدرآمد این امکان را خواهند یافت.
شکلگیری واحدهای استیجار در کنار دیگر مجتمعهای مسکونی
وی توضیح داد: معمولاً الگوی استاندارد اینگونه است که این ساختمانها به طور کامل به کمدرآمدها اختصاص نیابد. معمولاً نیمی از آن به افراد عادی جامعه و نیمی به افراد کم درآمد در قالب استیجار تخصیص مییابد. به این دلیل که تولید فقر متداول نشود و گروهها در کنار هم بتوانند زمینههای رشد فرهنگی و اجتماعی داشته باشند.
ممانعت از شکاف طبقاتی در مسکن استیجار
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: در برنامهریزیها بسیاری از اوقات، چند واحد از مجموعه واحدهایی که بخش خصوصی میسازد توسط نهادهای حکمروایی خریداری میشود و به تناوب در اختیار گروههای کمدرآمد قرار میگیرد و این واحدها در شهرها توزیع میشوند تا شکاف طبقاتی و اجتماعی ایجاد نشود. برنامهای که وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم نیز در برنامه قرار داده است.
وی اثرگذاری اجرای این طرح را با عدم تمرکز فقر در یک منطقه عنوان کرد و گفت: این مدیریت باید به نحوی باشد تا این واحدها در سطح شهر توزیع شوند و جداییگزینی ایجاد نشود.
بهرهمندی از اجارهداری حرفهای در نگهداری واحدهای استیجار
راهب در بخش دیگری از گفتگوی خود به نگهداری واحدهای استیجار اشاره کرد و افزود: ضرورت دارد از تجربیات جهانی در خصوص اجارهداری حرفهای بهره گرفته شود. سیستمهای اجارهداری حرفهای نگهداری این بناها و ممانعت از فرسودگی را برنامهریزی میکند و دولت نیز در این موضوع مشارکت دارد. در عین حال بخش توانمند جامعه که در کنار گروههای کم درآمد در این واحدها استقرار دارند به نگهداری و بازسازی این واحدها به طور مداوم کمک خواهند کرد.
اجرای تعمیرات دورهای و ممانعت از فرسودگی واحدهای استیجار
وی هشدار داد: یکی از مشکلات و چالشهایی که مسکن استیجار را تهدید میکند، فرسودگی واحدهاست. بنابراین ضرورت دارد تا در کنار تامین و تخصیص این واحدها، برنامه ریزی برای جلوگیری از فرسودگی واحدها و بهسازی و تعمیرات دورهای برای این واحدها مدنظر قرار بگیرد.
به گفته وی، با توجه به اینکه گروههای کم درآمدی عمدتاً توان اصلاح را ندارند این موضوع باید در برنامهریزیها مدنظر باشد.