به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روزنامه ایران براساس هماهنگی‌های  شرکت هواپیمایی نفت با شرکت امریکایی بوئینگ، روزیکشنبه ٢٨ شهریورماه یک فروند هواپیمای٧٣٧  تحویل این شرکت هوایی شد. نورالله رضایی نیارکی، مدیرعامل شرکت هواپیمایی نفت ایران دراین باره گفت: با ورود یک فروند از چهار فروند هواپیمای بوئینگ ظرفیت ناوگان ایرلاین نفت به منظور جابه‌جایی مسافران ٢٠ درصد افزایش یافت.

وی افزود: پس از برجام و در ماه‌های گذشته، قراردادی با شرکت بوئینگ برای خرید چهار فروند هواپیمای ٧٣٧ امضا شد و یک فروند از هواپیماهای سفارش شده به شرکت هواپیمایی نفت ایران تحویل شد. رضایی نیارکی با بیان اینکه پس از لغو تحریم‌ها این هواپیما نخستین هواپیمایی است که وارد هواپیمایی نفت ایران می‌شود، تصریح کرد: با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا پایان امسال در زمان‌های مشخص و تدریجی سه فروند هواپیمای دیگر ٧٣٧ شرکت بوئینگ به ناوگان هوایی نفت ایران اضافه خواهد شد.

یکی از بزرگترین قراردادهایی که در فضای پسابرجام با کشورهای خارجی منعقد شد، خرید ۲۳۰ فروند هواپیمای مسافربری روز دنیا به ارزش ۵۲ میلیارد دلار بود. براساس توافق‌هایی که پس از لغو تحریم‌ها میان ایران با شرکت‌های ایرباس و بوئینگ انجام شد، تفاهمنامه‌های اولیه خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس به ارزش ۲۷ میلیارد دلار و ۱۰۹ فروند هواپیمای بوئینگ به ارزش ۲۵ میلیارد دلار به سرانجام رسید.
اما با توجه به اینکه فروش هواپیماهایی که بیش از ۱۰ درصد آنها توسط شرکت‌های امریکایی ساخته می‌شود به صدور مجوز این کشور نیاز دارد، فرایند نهایی شدن و تحویل این تعداد هواپیما به تأخیر افتاده و باعث اعتراض مسئولان ایرانی به دولتمردان امریکایی شده است.

اما طی روزهای اخیر سیگنال‌های مثبتی مشاهده می‌شود که این سیگنال‌ها از ورود قریب الوقوع هواپیماهای توافق شده به ناوگان ایران است. چه آنکه روز یکشنبه هفته جاری نخستین هواپیمای خریداری شده شرکت هواپیمایی نفت ایران از بوئینگ امریکا نیز وارد ناوگان این شرکت شد و نخستین پرواز خود را انجام داد تا بتدریج سه فروند هواپیمای بوئینگ دیگر خریداری شده تحویل آن شود.

براساس اعلام مقامات رسمی ایران درکنار صدور مجوزهای رسمی از سوی دولت امریکا تا دو هفته آینده، ایران با یک شرکت لیزینگی خارجی برای تأمین مالی ۱۰ میلیارد دلار از قرارداد خرید هواپیماهای ایرباس به توافق رسیده و بزودی قرارداد نهایی آن امضا می‌شود. قائم مقام وزیر راه و شهرسازی گفت ایران انتظار دارد که وزارت خزانه‌داری امریکا تا پایان این ماه میلادی یعنی کمتر از ۲ هفته دیگر مجوزهای فروش هواپیما به ایران را ضمانت کند، ضمن اینکه توافق برای تأمین مالی ۱۰ میلیارد دلاری از سوی یک شرکت لیزینگی صورت گرفته است. به گزارش بلومبرگ، اصغر فخریه کاشان، افزود: ایران انتظار دارد که وزارت خزانه‌داری امریکا تا پایان این ماه میلادی مجوزهای فروش هواپیما به ایران را ضمانت کند که این اقدام مسیر تکمیل خرید بیش از ۲۰۰ هواپیما از شرکت‌های بوئینگ و ایرباس را هموار خواهد کرد.
ایران تلاش می‌کند تا ناوگان هواپیمایی فرسوده خود را نوسازی کند و در ماه ژوئن توافقی برای خرید ۸۰ هواپیما از بوئینگ و لیزینگ ۲۹ هواپیمای دیگر امضا کرد.

این معامله پس از توافق ۲۷ میلیارد دلاری با ایرباس برای خرید ۱۱۸ هواپیما صورت گرفت. ۱۰ درصد جت‌های ایرباس دارای قطعات امریکایی است از این‌رو نیازمند مجوزهای صادراتی این کشور است. فخریه کاشان ادامه داد: «امریکا باید قبلاً این مجوزها را صادر می‌کرد اما این کار را نکرد.» وی افزود: آنها توسط اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری امریکا ضمانت خواهند شد. وی توضیح داد: ایران با یک شرکت لیزینگ برای تأمین مالی ۱۰ میلیارد دلاری در قرارداد ایرباس توافق کرده است و این قرارداد طی چند روز آینده امضا خواهد شد. وی نام و ملیت این کشور را فاش نکرد. ارزش توافق ایران با بوئینگ هنوز نهایی نشده و مذاکرات ادامه دارد. وی تصریح کرد: «آخرین پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال شمسی (مارس ۲۰۱۷)، ما قطعاً تعدادی از این هواپیماها را خواهیم دید و هم ایرباس و هم بوئینگ وارد ایران می‌شوند.»

دلایل کاهش ۶ فروند از فهرست خرید ایران

یکی دیگر از تحولاتی که اخیراً اتفاق اقتاده موضوع کاهش تعداد ۶ فروند هواپیما از فهرست خرید هواپیماهای ایرباس است که بدین ترتیب به جای خرید ۱۱۸ فروند ۱۱۲ فروند هواپیما خریداری خواهد شد. درحالی که برخی از رسانه‌های غربی دلیل این کاهش را تأخیر امریکا در صدور مجوز‌های فروش اعلام کرده‌اند، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی این تغییرات در فهرست خرید را مرتبط با زمان تحویل هواپیماها می‌داند. قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل دراین باره گفت:علت اصلی انصراف از خرید ۶ هواپیمای ایرباس مطابقت نداشتن نوع هواپیما‌ها با درخواست ماست.

فخریه کاشان نیز در خصوص انصراف از خرید ۶ فروند هواپیمای ایرباس اظهار داشت: این انصراف به دلیل کارشکنی‌های طرف امریکایی نبوده وعلت اصلی آن مطابقت نداشتن نوع هواپیما‌ها از لحاظ فنی با درخواست ماست. وی ادامه داد: این ۶ هواپیما از نوع سنگین و دوربرد هستند که طبق قرارداد برخی از قطعات آنها نظیر صندلی سال ۲۰۱۸ تحویل داده می‌شد که چون ما امسال به آن نیاز داشتیم از خرید انصراف دادیم. وی افزود: بنابراین قراردادی که قرار است در هفته‌های آینده با شرکت ایرباس نهایی شود، به جای ۱۱۸ فروند، ۱۱۲ فروند خواهد بود.

رویترز در گزارشی اعلام کرد ایران و امریکا احتمالاً توافق مشروطی را بر سر قراردادهای خرید هواپیما امضا می‌کنند که به نظر می‌رسد ایران پیش شرط موافقت دولت امریکا برای نهایی شدن قرارداد خرید هواپیما را پذیرفته است.

ایران در روزهای گذشته از دولت امریکا خواست تا موانع موجود بر سر راه نهایی شدن قرارداد خرید هواپیما‌های بوئینگ و ایرباس را با توجه به اجرای برجام و لغو تحریم‌ها بردارد.
یکی دیگر از موانع موجود بر سر راه نهایی شدن این قرارداد، تداوم محدودیت‌های موجود در استفاده ایران از دلار است که در کنار تأثیرات مستقیم، باعث شده است که بانک‌های بزرگ اروپایی از ورود به این قراردادها و تأمین مالی یا تضمین آنها خودداری کنند. اما با توجه به توافق ایران با یک شرکت لیزینگی برای تأمین مالی ۱۰ میلیارد دلاری قرارداد خرید ایرباس به نظر می‌رسد این مانع نیز در حال برداشته شدن است. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، در طول برگزاری کنفرانس هوانوردی کاپا در ایران تأکید کرد که ایران به تعهدات خود پایبند است و برای خرید هواپیما همچنان در حال مذاکره با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی است.

برخی مقامات امریکایی به بهانه احتمال استفاده ایران از این هواپیماهای مسافربری برای انتقال نیرو و تجهیزات برخلاف منافع امریکا و برای مقابله با نیروهای این کشور در منطقه، با فروش هواپیما به ایران مخالف هستند. اما وزیر راه ایران در گفت‌و‌گو با رویترز از پایبندی ایران به تمام توافق‌های در این زمینه خبر داده است. از سوی دیگر منابع ایرانی از مذاکرات ایران با شرکت امبرائر برزیل برای خرید هواپیمای‌های کوچک خبر داده‌اند./