شناسهٔ خبر: 28576 - سرویس مسکن و شهرسازی
نسخه قابل چاپ

آشنایی با عمارت خسروآباد سنندج

عمارت خسروآباد سنندج عمارت قاجاری خسروآباد در سنندج که با شماره ۱۴۹۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده بنایی واجد ارزش‌های معمارانه است که به دلیل باغ و بنا در کنار هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. گفته می‌شود از سال ۱۳۷۳ عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز شد و تا سال ۷۹ ادامه یافت.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، عمارت خسروآباد در بلوار خسرو آباد «شبلی» سنندج قرار دارد. این عمارت بی نظیر مرکز حکومت خسرو اردلان در زمان قاجار بود. مجموعه عمارت و باغ خسروآباد افزون بر دو بخش اصلی، یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار، باغ خسرو آباد نیز از اهمیت خاصی برخوردار بود.

این باغ که بوسیله ۴ خیابان روبرو و اطراف عمارت خسرو آباد عملاً به ۴ باغ خسرو اباد تبدیل شده بود و اطراف آن بوسیله ۴ خندق در طرفین باغ و کاخ خسرو آباد با انواع درختان مختلف احاطه شده جلوه خاصی را به این مجموعه داده است.

در حال حاضر تنها درختان ۴ باغ و بخش هایی از ۴ خیابان آن باقی‌مانده است. عمارت خسروآباد کتیبه ای دارد که اسم فتحعلی شاه قاجار و والی کردستان امان الله خان و تاریخ ۱۲۲۳ ه. ق بر روی آن حک شده است. عمارت خسروآباد یکی از شاخص‌ترین بناهای استان کردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار می‌گرفت. از سال ۱۳۷۳ عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز گردید اگر چه در سال ۱۳۷۹ بیشترین مرمت و باز سازی این بنا انجام گردید. عمارت خسرو آباد با شماره ۱۴۹۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

این بنای تاریخی به سال ۱۲۲۳ هجری قمری توسط امان الله‌خان اردلان والی، حاکم کردستان در مساحت ۶۰۰۰ متر مربع ساخته شده است. نظریات گوناگونی در خصوص این بنای عظیم و مقر حکومتی کردستان وجود دارد بطوریکه بعضی صاحبنطران قسمت شرقی بنا را که قصر نامیده می‌شود مربوط به دوران زندیه می‌دانند و توسعه و تکمیل آن را توسط امان ا... خان اردلان می‌دانند.

هنگام ساخت و تاسیس کاخ خسرو آباد دژ حکومتی سنه در مرکز شهر همچنان مقر حکومتی سیاسی و نظامی باقی‌ماند و اعتبار خود را از دست نداد. اگر چه بعد از مدتی نیز خسرو آباد بعنوان مقر حکومت مورد استفاده قرار گرفت اما بیشتر به عنوان محل تشریفات و استقبال از شاهان و محل اقامت والیان اردلان مورد استفاده قرار می گرفت.

هنگام ورود ناصرالدین شاه به کردستان در سال ۱۲۷۵ هجری قمری « ۱۲۳۳هجری شمسی » در خسرو آباد برای وی خیمه دایر شد. در سال ۱۳۱۷ قمری « ۱۲۷۵ شمسی » علی‌اکبر  شرف‌الملک اردلان نوه امان الله خان والی و وارث باغ و کاخ خسرو آباد این مجموعه را به میرزا صادق اعزاز الملک فروخت و از آن تاریخ در اختیار خاندان وی « صادق وزیری » قرار گرفت از آن زمان تا حدود ۵۰ سال پیش چندین بنا با سبک‌های مختلف دوره قاجارو پهلوی در این مجموعه ساخته شد که در شمال شرقی و شمال غربی و جنوب شرقی و جنوب غربی واقع شده اند.

تزئینات معماری این بنا شامل گچبری، آجرکاری، اروسی‌های زیبا و حوض چلیپا شکل داخل عمارت است . آنچه که بر اساس وضعیت ظاهری و ترکیب بنای خسروآباد قابل تامل است هم به نوع بودن بافت و ترکیب مصالح و سبک مشترک قصر، آشپزخانه، حمام و اسطبل به انضمام دیوارهای حفاظ شرقی غربی و جنوبی است . گفته می‌شود بعدها، به ضرورت بناهای مختلفی در این مجموعه احداث شد. سبک ارسی‌های موجود در قصر تفاوت قابل توجهی با قسمت شرقی بنای خسروآباد دارد و همچنین تزئینات بخش غربی با آجر و در قسمت شرقی و سر درب بیشتر از گچ بری استفاده شده است حوض بسیار بزرگ صلیبی شکلی نیز در وسط این مجموعه بر زیبایی آن افزوده است که در نوع خود بی نظیر است.

طاق بزرگ سر درب اصلی باغ خسرو اباد تخریب شده است درب اصلی بنا رو به حوض مرمری مربع شکل عمارت واقع گردیده و از ۴ تکه بزرگ تنه درخت گردو به سبک دروازه‌های قلعه‌های حکومتی ساخته شده است نمای شرقی بنا از آجر و گچ بری‌های زیبا تزیین شده است اما دیگر بخش‌ها از آجر و به شکل ساده تری ساخته شده اند. آب این مجموعه جاری و شرب و از مجموعه قنات‌های تعبیه شده در روی کوه آبیدر نشات می گیرد. از دیگر بخش‌های قابل توجه کاخ خسرو آباد وجود حوض و فواره با آب جاری در طبقه سوم قصر است. 

برچسب‌ها:

نظر شما