به گزارش پایگاه خبری وزارت راه، مسکن و شهرسازی نشست تخصصی مسکن اجتماعی در حاشیه شانزدهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران با حضور جواد حق‌شناس، معاون مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، عزیزالله مهدیان، معاون روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، ژاک لوک پوادون، محقق مسکن اجتماعی کشور فرانسه، پارسا ارباب، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، ماکان رفعت‌جو، محقق مسکن اجتماعی از فرانسه و به ریاست محسن حبیبی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران برگزار شد.

حبیبی در ابتدای این نشست تخصصی اظهار کرد: مفهوم مسکن اجتماعی به سال های ۲۵ـ ۱۳۲۴ برمی‌گردد؛ زمانی‌که اولین مسکن‌های اجتماعی در محلی که به عنوان «چهارصد دستگاه» شناخته می‌شود ساخته شد و امروز جز خاطره‌ای از آن باقی نمانده است.

این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: در آن زمان معماران و مهندسانی که در بانک ساختمان بودند، با آگاهی کامل این قضیه را مطرح کردند که چگونه می‌توان مسکن ارزان‌قیمت را در اختیار دهک‌های پایین اقتصادی قرار داد و در این امر موفق بود؛ در این راستا مسکن‌هایی در نارمک برای دهک‌های میانی ساختند و بعد از آن برای کارگران آپارتمان‌هایی در هزار دستگاه ساختند جزو اولین آپارتمان‌هاست که در دهه ۳۰ ساخته و الگویی برای دیگر آپارتمان‌سازی‌ها شد.

حبیبی گفت: این داستان ادامه پیدا کرد و هر بار با یک معنا و مفهومی بروز کرد؛ روزگاری به عنوان «مسکن حداقلی»، روزگاری با عنوان «مسکن پاک»، روزگاری به عنوان «مسکن مهر» و روزگاری به عنوان مسکن اجتماعی شناخته می‌شود.

رئیس نشست تخصصی مسکن اجتماعی گفت: اینکه چگونه مسکن به عنوان یک ضرورت اجتماعی در اختیار همگان، به خصوص کسانی که در دهک‌های اقتصادی پایین‌تر قرار بگیرد، امر مهمی است که باید بررسی شود.

در ادامه، ژاک لوک پوادون که ریاست کارگاه های شهری را در فرانسه بر عهده دارد، در رابطه با مؤسسه ای که در آن فعالیت می‌کند، اظهار کرد: این مؤسسه یک شرکت خصوصی است که ۷ هزار نفر کارمند دارد، در بورس دارای سهام است و در زمینه ساخت مسکن برای عموم مردم فعالیت می‌کند.

وی افزود: ما وابسته به هیچ مؤسسه‌ای نیستیم و مستقل عمل می‌‌کنیم و مسئولان و کارمندان این مؤسسه همگی سهام‌دار هستند.

لوک پوادون در مورد ویژگی‌های این مؤسسه اظهار کرد: از جمله ویژگی‌های این شرکت می‌توان به این مورد اشاره کرد که شغل‌های مختلف را با یکدیگر ترکیب کرده و توانسته در حوزه شهرسازی و سامان‌دهی شهری به عنوان پیشرو در زمینه ساخت مسکن فعالیت کند.

وی با بیان اینکه این مؤسسه توانسته یک میلیون مسکن تهیه کند، گفت: ۱۴ میلیون متر مربع دفتر داریم که آنها را اداره می‌کنیم و همچنین مالک ۱۵۰۰ دفتر ساختمانی هستیم و به عنوان شرکت تجاری‌سازی فعالیت می‌کنیم.

لوک پوادون زمین را اولویت اصلی این مؤسسه عنوان کرد و افزود: شرایط مسکن در فرانسه همانطور که شنیدم به پیچیدگی و سختی مسکن در ایران است چرا که با مجموعه‌ای از مسکن‌های فرسوده در فرانسه مواجه هستیم و به دلیل بالابودن هزینه‌ها نمی‌توانیم به اندازه کافی  مسکن جدید بسازیم.

وی اظهار کرد: در فرانسه برای ۶۵ میلیون نفر ۳۰۰ هزار مسکن در سال تولید می‌شود که این مسکن‌ها به روشی که توضیح خواهم داد طبقه‌بندی می‌شود؛ ۱۰۰ هزار مسکن اجتماعی، ۱۰۰ هزار مسکن شخصی و ۱۰۰ هزار مسکن آزاد؛ با این حال گفته می‌شود در فرانسه کمبود یک میلیون مسکن مشهود است و با توجه به شرایطی که گفته شد به نظر می‌رسد نیاز به فرصتی ۱۰ ساله برای تأمین این خلاء داریم.

لوک پوادون با بیان اینکه در ساخت مسکن‌های اجتماعی به افراد کمکی نمی‌شود، گفت: ما به افراد به صورت مستقیم کمک نمی‌کنیم بلکه به مؤسساتی که در ساخت این مسکن‌ها دخلیل هستند کمک می‌کنیم.

وی خاطرنشان کرد: مسئله اساسی که در رابطه با مسکن در فرانسه باید مورد توجه قرار گیرد این است که یک روز به مسکن اجتماعی نیاز است و روز دیگر به مسکن آزاد و عمومی نیاز به وجود می‌آید؛ بنابراین هر روز نوع نیاز به مسکن در فرانسه تغییر می‌کند با این حال ما سعی می‌کنیم به رویکردهای متفاوتی که وجود دارد بپردازیم اما نتوانستیم در این زمینه موفق باشیم و این روند به کندی پیش می‌رود.

لوک پوادون اظهار کرد: در زمینه مسکن اجتماعی مؤسساتی مجوز ساخت و اجاره را دارند و سرمایه‌گذاری‌های ویژه‌ای در این زمینه انجام می‌دهند که بودجه مربوط به آن از صندق پس‌انداز تأمین می‌شود؛ پشت این مؤسسات یک بانک دولتی قرار دارد که مسکن اجتماعی را با هزینه های پایین در اختیار مردم قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه افراد برای بهره‌مندی از مسکن اجتماعی باید درآمدهای حداقلی داشته باشند، گفت: در فرانسه یک میزانی را برای سنجش درآمدها تعیین کرده‌اند و بر همین اساس مسکن اجتماعی متعلق به دهک‌های پایین است.

لوک پوادون گفت: نوع دیگری از مسکن در فرانسه وجود دارد اما در ایران نیست، مسکن اجتماعی اجاره‌ای برای افرادی است؛ به این دلیل که برخی افراد دسترسی به مسکن اجتماعی ندارند، نظام واسطه‌ای مسکن به وجود آمد تا این جای خالی را پر کند.

وی ادامه داد: بر این اساس ارگان‌های دولتی می‌توانند مسکن‌هایی را در اختیار مردم قرار دهند که قیمت پایین‌تری نسبت به بازار مسکن دارد؛ این مسکن‌ها حدود ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت بازار و به صورت محدود عرضه می‌شود.

لوک پوادون در مورد مسکن اجاره‌ای شخصی نیز گفت: حدود ۲۰ سال پیش سرمایه‌گذارانی مثل شرکت بیمه در این زمینه سرمایه‌گذاری کردند و حدود ۲۰ درصد از بازار مسکن را تأمین کردند که شامل یک درصد از این بازار می‌شد اما بعد از مدتی علاقه به سرمایه‌گذاری به این نوع از مسکن دیگر وجود نداشت برای همین ترجیح دادند سرمایه‌های خود را در زمینه‌های دیگری هزینه کنند.

وی همچنین گفت: در کنار این موارد، مسکنی وجود دارد که افراد می‌توانند با امتیازات زیادی آن را تهیه کنند؛ این نوع از مسکن ویژگی‌هایی دارد که افراد می‌توانند آن را به افرادی که درآمد پایین‌تری دارند، اجاره بدهند و از امتیازات مالیاتی برخوردار شوند.

نوع دیگری از مسکن در فرانسه مربوط به نهادهای خصوصی است که لوک پوادون در این رابطه گفت: این نوع از مسکن در فرانسه به علت مالیات بر ارزش افزوده و هزینه‌های بالای ساخت مسکن بسیار گران است.

وی با بیان اینکه مالیات این نوع از مسکن ۳۲ درصد قیمت خانه است، اظهار کرد: لازم است در مورد سیاست‌های مربوط به مسکن تصمیمات جدی گرفته شده و تغییراتی در آن ایجاد شود چرا که در حالت عادی مسکن گران است و علاوه بر آن هزینه‌های بیشتری به افرادی که از معلولیت‌های خاصی رنج می‌برند و یا ویژگی‌های خاصی دارند تحمیل می‌شود.

لوک پوادون خاطرنشان کرد: برای کم‌توانان جسمی و حرکتی مسکن در هر متر مربع ۲۰ درصد بیشتر در نظر گرفته می‌شود که این مسئله قیمت مسکن را برای این افراد بالا می‌برد.

وی گفت: به همین دلیل در برخی شهرها متولیان حوزه مسکن تصمیم گرفتند توافق‌نامه‌ای را امضا کنند که بر اساس آن هزینه خرید مسکن از حد خاصی بالاتر به فروش نرسد.

لوک پوادون با اشاره به هزینه‌های طاقت‌فرسای ساخت و تهیه مسکن اظهار کرد: قوانینی که در این زمینه اتخاذ می‌شود پاسخگوی نیازها نیست و سیاست‌گذارانی که در این زمینه به بحث و بررسی پرداخته‌اند نتوانستند به راه حل مناسبی برسند.

وی گفت: وضعیت مسکن در فرانسه در گذر سال‌ها سطح پایین‌تری دارند به طوری که در شهری مانند پاریس اکثریت مردم این امکان را ندارند که در شهر زندگی کنند و ترجیح می‌دهند که به جای زندگی در شهرها به حومه‌ها بروند چرا که در حومه مسکن ۵۰ درصد قیمت مناسبت‌تری نسب به شهرها دارد.