به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، حامد مظاهریان معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، در اولین کنفرانس بین المللی مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ضمن تشکر از دست اندرکاران و اساتید برای برگزاری این دوره به ارائه نکاتی پرداخت. 

وی با تاکید بر اینکه سهم خود را در بخش دولتی با دانشگاهیان و صاحب نظران در میان می‌گذارد، گفت: به منظور کیفیت بخشیدن به امر ساخت و ساز و سیاستگذاری در این باره نیازمندیم تا بدانیم کجا قرار داریم و نقشه راه ٖآینده باید چه باشد که در همه این موارد هم اندیشی‌ها با صاحب نظران و دانشگاهیان موثر خواهد بود. 

معاون مسکن و ساختمان با یادآووری اینکه در حال حاضر در انقلاب چهارم صنعتی به سر می‌بریم، ادامه داد: سرعت تحولات در حال حاضر قابل ملاحظه است، ذکر شد که ۶۵ درصد نوجوانان ما در آینده و زمانی که به بلوغ کاری برسند در پست‌هایی کار می‌کنند که هنوز ایجاد نشده اند که قابل تامل است و باید در مورد آن بحث و بررسی کنیم. 

وی تصریح کرد: وضعیت ما در صنعت ساختمان نشان می‌دهد که با استاندارد‌های روز دنیا فاصله داریم به همین دلیل BIM به عنوان مدلسازی اطلاعات ساختمان کمک می‌کند تا با نگاهی جامع نگر راه حل‌های یکپارچه و کارآمد ارائه دهیم. 

مظاهریان ادامه داد: اینکه مساله چیست و پاسخ به مساله شامل چه مواردی است در دهه‌های مختلف متفاوت بوده زمانی پاسخ به مساله این بود که چیزی ساخته شود که تراز باشد در زمانی نیز مطرح می‌شد که مهندس هم داریم و هم اکنون نیز که ۲۰ سال از تصویب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان می‌گذرد، برآورد شده که نزدیک به ۵۰۰ هزار مهندس عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان داریم و هنوز هم مساله به قوت خود باقیست.

معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی همچنین یادآور شد: در مقطعی بحث این بود که اگر صنعتی سازی محقق شود به عنوان معجونی می تواند بخش عمده ای از مشکلات ساخت و ساز را حل کند. در حالیکه صنعتی سازی، نیازمند زمینه های مختلفی بود و تجربه کشور در دو تجربه ای که یکی پیش از انقلاب و دیگری پس از انقلاب در طرح مسکن مهر رخ داد، نشان دادند که صنعتی سازی نیز راهکار برون رفت از مشکلات صنعت ساخت و ساز نیستند.

وی گفت: یک بار قبل از انقلاب بود که کارخانه های متعدد تولید مصالح پیش ساخته احداث شد ولی نتیجه این سرمایه گذاری عظیم رشد حدودا دو درصدی ساخت و ساز به سبک صنعتی بود. بیشتر ساختمان ها در آن زمان از شوروی سابق وارد کشور می شد.

مظاهریان ادامه داد: در طرح مسکن مهر، دولت تصمیم گرفت ۲۰ درصد ساختمان‌هایی را که در مسکن مهر احداث می‌شوند اجبار کند تا از فناوری‌های نوین در ساخت استفاده کنند و این یکی از اقدامات دولت بود و بیشتر از این نیز امکان دخالت در ساخت و ساز وجود نداشت که البته نتیجه اش نیز موردقبول و انتظار نبود. به همین دلیل نیز در صنعتی سازی و حتی در تعاریف، مساله به قوت خود باقی است.

وی تصریح کرد: برای وزارت راه و شهرسازی در دولت یازدهم و دوازدهم، BIM به این دلیل اهمیت دارد که هیچکدام از راه‌حل‌هایی که پیش‌تر مورد استفاده و تاکید بودند نتوانستند انتظارات را برآورده کنند. زیرا نگاه و دید کل‌نگرانه به همه جوانب ساختمان را نداشتند اما BIM این خصوصیت را دارد و می‌تواند بخش عمده‌ای از مسائل را در صنعت ساخت و ساز حل کند.

این مقام مسئول با تشریح وضعیت موجود برای آنکه بتوان نقشه راه آینده را تدوین کرد، ارایه داد و در توضیح چرخه BIM، گفت: وقتی ساختمان با BIM ساخته می شود، دقیقا می دانیم که چه مراحلی در حال رخ دادن است و اگر احیانا مشکل و چالشی هم وجود دارد در جریان این چرخه مربوط به کدام بخش است و به همین دلیل راهکاری کارآمد و به روز است.

مظاهریان ادامه داد: در BIM وقتی مدیریت پروژه را مستقر کردید هم اجرای ساخت و ساز در جای درست خود قرار می گیرند و هم در بماحثی از جمله بحث نگهداری ساختمان و حتی از بین بردن و نوسازی ساختمان نیز BIM راهکار دارد و این موارد نیز در چرخه BIMتعریف شده اند.

وی تاکید کرد: بخش تکنیکال BIM بخش مهمی است که در این بخش موضوعات اجتماعی و فرهنگی نیز باید موردتوجه قرار بگیرند.

 مظاهریان با بیان اینکه هیچ یک از راه حل هایی که تاکنون برای نجات صنعت ساختمان مطرح شده به اندازه الگوسازی اطلاعات صنعت ساختمان (BIM) موفق نبوده است، اظهار داشت: در این طرح از ابتدایی ترین مرحله ساخت و ساز شامل برنامه ریزی و پروگرامینگ تا مستندسازی فعالیت های ساخت و ساز، تحلیل و آنالیز ساختمان ها، مدیریت پروژه، تعمیر و نگهداری ساختمان و حتی تخریب و نوسازی سازه در پروژه BIM دیده شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی چندین کشور پیشرو را در امر BIMمثال زد و با اشاره به اینکه ایران هم اکنون در حوزه BIM در فاصله قابل جبرانی با کشورهای پیشرو قرار دارد، گفت: در آمریکا پیاده سازی طرح BIM از سال ۲۰۰۳ شروع شد. در کشورهایی همچون فنلاند، سنگاپور و بریتانیا نیز الگوهای خوبی وجود دارد که باید ایران از آنها درس آموزی لازم را داشته باشند تا بتواند فاصله خود را در این امر با دنیا به حداقل برساند.

مظاهریان افزود: در انگلستان از سال ۲۰۱۶ استفاده از BIM در ساختمانهای دولتی اجبار شد. ایران نیز باید این فاصله کم را با دنیا جبران کند تا در آینده مشکلات را کمتر کنیم.

وی تصریح کرد: اگر این فاصله با دنیا را در امر BIM کوتاه نکنیم حتی مصالح ساختمان ما و سایر صنایعی که در امر ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند در دنیا دیده نمی شوند و با این وضعیت حتی اگر بهترین در و پنجره و سایر محصولات ساختمانی ساخته شوند بازاری در دنیا نخواهند داشت. به این معنا حتی سیمان و سایر مصالح ساختمانی نیز از قرار گرفتن در بازار بین المللی برای فروش باز می مانند.

معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی گفت: ورود به چرخه BIM فرصت بی نظیری است که ایران باید از ا» استفاده کند.

مظاهریان ۶ محوری را که ایران باید با اصلاح آنها خود را به استاندارد BIM برساند برشمرد و گفت: در قوانین و آیین‌نامه‌ها و نظامات اجرایی، عقب‌ماندگی وجود دارد که باید تلاش کنیم در این مورد اصلاحات لازم را در اسرع وقت انجام دهیم. در حال حاضر دو سیستم و فرآیند متفاوت در ارزیابی کار مهندسی وجود دارد که گام‌های اولیه به همت وزارت راه و شهرسازی در دولت و مجلس برای آن برداشته شده است که امیدواریم به سرانجام برسند.

وی ادامه داد: نبود پروتکل های دیجیتالی، گنگی در حوزه رفتارهای نقش آفرینان صنعت ساختمان، عدم کارایی مناقصات در دستیابی به اهداف کارفرمایان، عدم یکپارچگی و عدم شفافیت از مواردی است که باید اصلاح شوند و با اصلاح آنها وارد چرخه BIM  شویم.

معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی افزود: در حال حاضر هنوز سندی به آموزش عالی ارایه نشده تا سرفصل های BIM در دروس دانشگاهی گنجانده شود اما پیگیری هایی را در این رابطه انجام داده ایم که تلاش می کنیم به نیتجه برسد.

وی با اشاره به این مطلب که هم‌اکنون در نهضت ترجمه قرار داریم، خاطرنشان کرد: البته نشانه هایی وجود دارد که نشان می‌دهند جدای از ترجمه نیز پژوهش های قابل ملاحظه ای صورت گرفته است که می تواند موضوع BIMرا تبیین کند و چراع راه آینده باشد.

مظاهریان توجه به مباحث فرهنگی و اجتماعی را در BIM قابل‌توجه خواند و گفت: در حال حاضر در وزارت راه و شهرسازی در حال طراحی سند استراتژیک BIM هستیم که به زودی برای تصویب به دولت و رئیس‌جمهوری ارایه می‌شود و نظام‌ها و سازمان‌های مرتبط با اینکار تشکیل می‌شوند.

وی ضمن اظهار تاسف از این مساله که در ایران، نزدیک به ۵۰ درصد با BIM آشنایی ندارند، گفت: در زمینه مدارک معتبر نیز مشکلاتی وجود دارد و امیدواریم با نهادینه شدن BIM در کشور زمینه اشتغال بیش از ۴۵۰ هزار نفر مهندسی که هم‌اکنون عضو سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان کشور هستند، ایجاد شود.

معاون مسکن و ساختمان خاطرنشان کرد: یقین بدانید که اگر BIMنداشته باشیم نمی‌توانیم در کشورهای دیگر فعالیت مهندسی و صدور خدمات مهندسی داشته باشیم و به همین دلیل نیز تدوین این سند و پیگیری آن و نهادینه شدن آن درجامعه برای ما اهمیت دارد.

مظاهریان گفت: متاسفانه هنوز مقررات ملی و کنترل ساختمان ایران هنوز ترجمه نشده است و ارزیابی جهانی در این مورد وجود ندارد. با این حال باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که زمانی مقررات ملی و کنترل ساختمان معنا داشتند اما درحال حاضر تمامی کشورها به استفاده از قانون بین‌المللی در این زمینه توجه نشان می‌دهند.

وی ادامه داد: در مقطعی تمامی کشورهای اروپایی مقررات ملی ساختمان داشتند اما در حال حاضر کشورهای اروپایی یوروکد دارند و آمریکا نیز که سه کد داشت به یک کد تبدیل کرد و پیش بینی می شود که تا اروپا و آمریکا نیز دارای قوانین واحد و یکپارچه ای در این زمینه شوند.

معاون مسکن و ساختمان تاکید کرد: وقتی برای خود در زمینه های تخصصی دیوار می کشیم به حل مساله ساختمان جواب نمی دهیم. در حالیکه باید در موارد تخصصی تلاش کنیم تا موانع را برطرف کنیم و به سمت جهانی شدن پیش برویم.

مظاهریان بخشی از مشکلات موجود صنعت ساختمان را برشمرد و گفت: عدم وجود مرجع حمایت کننده و متولی در زمینه اشاعه BIM، پیچیدگی‌های مسئولیت‌های حقوقی و نبود فضای یکپارچه بخشی از مشکلات است که باید برای آنها راهکار داشته باشیم.

وی افزود: هم اکنون بیش از ۷۹ درصد شرکت های ساختمانی اصلا به  BIMتوجهی ندارند که مایه تاسف است و باید برای آن راهکاری اندیشید و الزامات لازم را در این زمینه ایجاد کرد.

معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی بیمه ها را نیز از الزامات صنعت ساخت و ساز و نظام مسئولیت عنوان کرد و گفت: به نظر می رسد بیمه ها یکی از حلقه های مفقوده صنعت ساخت و ساز است که باید بر روی این موضوع، اقدامات لازمی انجام گیرد.

وی تصریح کرد: به دلیل اهمیت بیمه و کیفیت بخشیدن به ساخت و ساز، وزارت راه و شهرسازی نیز در اصلاح آیین نامه و اصلاح قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان آن را مورد توجه ویژه قرار داده است.

مظاهریان گفت: توافق بر روی سند استراتژیک BIM که دوره ای ۱۰ ساله دارد راهگشا است و باید این موضوع را موردتوجه قرار دهیم که بدون BIM نمی توان ادامه مسیر داد و این موضوع نیز باید موردتوجه باشد که تدوین این سند رایی برای کسی نمی آورد بلکه ارتقای کیفیت ساخت و ساز و مهندسی ساختمان را به دنبال خواهد داشت.

وی تاکید کرد: دولت در مقام سیاستگذار باید موانع را اصلاح و رفع کند و اجازه بدهد تا BIMپیش برود و راه خود را در جامعه باز کند.