به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی عباس پورسلان مدیرکل اداره راه و شهرسازی استان خوزستان  در چهل و یکمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار که با حضور عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان برگزار شد در ارائه گزارش دبیرخانه ستاد بازآفرینی پایدار محدوده‌ها و محله‌های هدف این استان بیان کرد: استان خوزستان  با جمعیتی بالغ بر ۴.۷ میلیون نفر و مساحتی برابر با ۶۴۰۱۹ کیلومتر مربع به عنوان پنجمین استان به لحاظ جمعیتی و دهمین از لحاظ مساحت شناخته شده و همچنین در مجموع دارای ۱۳۵۲ کیلومتر مرز مشترک بصورت خشکی، آبی و دریایی با کشورهای همسایه نیز است.

پورسلان در خصوص وضعیت شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی در استان نیز بیان کرد: خوزستان از لحاظ نرخ رشد جمعیت در فاصله زمان سال‌های ۹۰ تا ۹۵ دارای شاخص ۱.۱۷ درصدی، نرخ شهرنشینی ۷۵.۵ درصدی، نرخ روستانشینی ۲۴.۵ درصدی، نرخ باسوادی ۸۵.۴ درصدی و نرخ بیکاری ۱۴.۳ درصدی گزارش شده است.

وی همچنین با بیان اینکه این استان از نظر وسعت سکونتگاه‌های غیررسمی دارای رتبه دوم در کشور است گفت: طبق مطالعات انجام گرفته خوزستان در بخش سرانه اموزشی دارای رتبه ۲۰، سرانه فضای سبز عمومی شهر رتبه ۱۲، سرانه درمانی و تعداد بیمارستان رتبه ۵، سرانه کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان رتبه ۴، سرانه اماکن ورزشی رتبه ۴، سرانه فرهنگی و تعداد کتابخانه‌های عمومی رتبه ۳، مسکن ناپایدار (اسکلت نا ایمن) رتبه ۷ و نرخ هدر رفت فیزیکی آب شرب شهری دارای رتبه دوم در کل کشور است.

این مقام مسئول درخصوص ظرفیت‌ها و چالش‌های طبیعی در سه بخش کشاورزی، واحدهای کشت و صنعت در خوزستان نیز بیان کرد: احداث واحدهای کشت و صنعت نیشکر گرچه سبب افزایش سطوح زیر کشت در سطح استان خوزستان شده‌اند، اما از سویی دیگر باید بگوییم که طی دو دهه اخیر بخش قابل توجهی از اراضی شمال و جنوب شهرستان اهواز با مساحتی بالغ بر ۱۰۰ هزار هکتار به طرح‌های توسعه نیشکر اختصاص یافته است، این در حالی است که بخش قابل توجهی از اراضی مذکور مورد استفاده اهالی بومی ساکن منطقه بوده و بعد از تملک اراضی آنها توسط سازمان‌های مربوطه، این افراد ناچار به مهاجرت شده‌اند.

پورسلان با اشاره به این نکته که عدم وجود برنامه مشخص جهت سکونت مجدد این بخش از جمعیت، مشکلاتی را برای سایر نقاط شهری پیرامون به دنبال داشته است گفت: با وجود آنکه بیش از یک سوم آب‌های جاری کشور در خوزستان جریان داشته و اجرای طرح‌های صنعتی بزرگ مقیاس را در سطح استان ممکن کرده است ولی متأسفانه کیفیت آب شرب و مصرفی مردم در وضعیت نامناسبی به سر برده و سواحل این رودخانه ها در محدوده بافت‌های فرسوده شهری عموما به دلیل مسائل حقوقی بین شهردای‌ها و وزارت نیرو بلاتکلیف مانده و اقدامات بهسازی و عمرانی روی آنها انجام نشده است.

مدیرکل اداره راه و شهرسازی خوزستان ضمن بیان این مطلب که بخش قابل توجهی از استخراج نفت و گاز کشور در استان خوزستان اتفاق می‌افتد گفت: رها کردن شهرهای نفتخیز به حال خود با پایان یافتن بهره برداری از ذخایر زیرزمینی سبب شده است تا شهرهای مذکور (نظیر آغاجاری، هفتگل، مسجدسلیمان) با خلاء عملکرد اقتصادی روبه‌رو شوند و به مرور زمان به سمت میرایی حرکت نمایند، همچنین گفتنی است که جمعیت این شهرها با مهاجرت از شهر، بخشی از ساکنین سکونتگاه‌های غیررسمی  بویژه در شهرهای بزرگ را تشکیل می دهند.

به گفته وی بخش قابل توجهی از عرصه‌های شهری به حرایم قانونی تاسیسات و خطوط انتقال اختصاص یافته که کمتر مورد حفاظت قرار می‌گیرد از اینرو بستر مناسبی را برای رشد سکونتگاه‌های غیر رسمی فراهم کرده است.

این مقام مسئول در ادامه سخنان خود از سکونت ۴۰ درصد از جمعیت شهری خوزستان در سکونتگاه‌های غیر رسمی خبر داد و گفت: از مساحت کل استان نزدیک به ۱۳ هزار و ۴۱۷ هکتار نیازمند بازآفرینی بوده که بیشترین حجم آن نیز مربوط به شهر اهواز خواهد بود.

پورسلان همچنین با تأکید براینکه ۹ شهر اهواز، مسجدسلیمان، ماهشهر، آبادان، ایذه، شوش، شوشتر، سوسنگرد و بهبهان بیش از ۸۰ درصد بافت‌های نابسامان میانی استان خوزستان را به خود اختصاص داده‌اند خاطرنشان کرد: گفتنی است سکونت ۸۵۰ هزار نفر از جمعیت استان در سکونتگاه‌های غیر رسمی شناسایی شده در حالی رخ داده که جمعیت مذکور بیشتر از جمعیت ۵ استان ایلام، خراسان شمالی و جنوبی، سمنان و کهکیلویه و بویر احمد در خوزستان به شمار می‌روند.

مدیرکل اداره راه و شهرسازی استان خوزستان در اشاره به فعالیت‌های انجام گرفته از سوی ستاد بازآفرینی شهری در استان بیان کرد: تاکنون فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه امور ترویجی، اجتماعی و فرهنگی، عمرانی، امور اقتصادی و اشتغال انجام گرفته که لیست همگی، موجود و قابل مشاهده خواهد بود.

این مقام مسئول درخصوص ارائه درخواست‌ها و پیشنهادات استان در زمینه بازآفرینی شهری نیز بیان کرد: شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با هماهنگی ستاد بازآفرینی استان نسبت به اجرای برنامه‌های مصوب بازآفرینی برای شهرهای اهواز، مسجدسلیمان، آغاجاری، هفتگل و شهرهای دشت آزادگان اقدام کرده و اداره کل راه و شهرسازی به عنوان دبیر ستاد موظف به تهیه برنامه بازآفرینی شهرهای فوق به قید فوریت باشد.

وی ادامه داد: شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در چارچوب یک فرآیند مشارکتی با اداره کل راه و شهرسازی استان نسبت به واگذاری اراضی تحت مالکیت خود که در حال حاضر به صورت سکونتگاه‌های غیررسمی هستند مستند به ماده ۱۰ قانون زمین شهری به  اداره کل راه و شهرسازی اقدام کرده و اداره کل راه و شهرسازی در اجرای مصوبه سیاست‌های حمایتی و شرایط کلی واگذاری عرصه ساختمان‌های احداثی در اراضی تصرفی، ضمن واگذاری اراضی فوق به ساکنین، عواید حاصل از فروش املاک فوق را جهت جا به جایی آن بخش از سکونتگاه‌های غیررسمی استان که در حرائم پرخطر شرکت نفت واقع شد و ضرورت جا به جایی آن توسط شرکت مشخص می‌شود هزینه نماید.

وی در ادامه با تأکید براینکه وزارت راه و شهرسازی موظف است نسبت به تهیه طرح اسکان مجدد ساکنین پهنه‌های پرخطر سکونتگاه‌های غیررسمی واقع در اراضی تحت مالکیت شرکت نفت با قید فوریت اقدام نماید گفت : به منظور تسریع در فرآیند تصمیم گیری در خصوص پهنه‌های نیازمند بازآفرینی به ویژه، آن بخش از تصمیمات اتخاذ شده در چهارچوب تهیه طرح‌های تفصیلی ویژه، طرح‌های موضوعی و موضعی و پروژه‌های محرک توسعه که دارای مغایرات اساسی با  طرح جامع تشخیص داده می‌شود، اختیارات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران پس از تصویب طرح در ستاد بازآفرینی شهری استان به کارگروه شورای برنامه ریزی و توسعه استان تفویض شود.

پورسلان همچنین با بیان اینکه تملک، مرمت، بهسازی سالانه حداقل ۲ اثر تاریخی در استان به منظور حفظ هویت شهری، جذب گردشگر و ارتقاء حس تعلق به محلات هدف توسط شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی ایران انجام شود گفت: بروزرسانی و تهیه طرح بازآفرینی برای محدوده بافت ناکارآمد شهری ۲۹ شهر استان و تهیه سند بازآفرینی  برای ۴۷ شهر باقی مانده که محدوده آنها تعیین نشده است، با مشارکت وزارتخانه‌های  کشور و راه و شهرسازی انجام شود.

مدیرکل راه و شهرسازی خوزستان در ادامه نیز به تشریح بیشتر این درخواست‌ها پرداخت که راه اندازی حداقل ۱۰ دفتر توسعه محله ای و اجرای ۱۰ پروژه محرک توسعه در محلات هدف بازآفرینی شهری استان، اجرای فوری شبکه ریلی شهرهای جدید رامین و شیرین­شهر، از طریق توسعه راه آهن، تهیه برنامه پیش­نگری و پیش­گیری از گسترش سکونتگاه­های غیررسمی استان، اجرای برنامه های مصوب بازآفرینی برای شهر ماهشهر در چارچوب طرح باز آفرینی، اجرای برنامه های مصوب بازآفرینی برای شهرهای ایذه، باغملک و دهدز و شوشتر از جمله آن‌ها به شمار می‌رود./