با شروع دور جدید شورای شهر و مدیریت شهری انتخاب یک شهردار کارآمد، اصلیترین چالش شورای شهر تهران بود. پس از انصراف دکتر محمدعلی نجفی از شهرداری، اکنون نزدیک به یک سال از دور جدید مدیریت شهری و فعالیت شورای اصلاحطلب دور پنجم میگذرد و این شرایط نیازمند انتخاب تصمیم هوشمندانه از طرف این شورا است. حال که پنج گزینه برای انتخاب شهردار آینده باقی مانده است، بهتر است شورای شهر چند نکته کلیدی را درنظر داشته باشد تا در مدت باقیمانده از فعالیت خود (سه سال) بتواند از آزمون انتخاب مردم سربلند بیرون آید.
نخستین مسئله سیاسیبودن موقعیت مدیریت شهری تهران (شورا+ شهردار) است و این مسئله مدام در رسانهها و از سوی متخصصان موردتوجه قرار گرفته است؛ اما نباید فراموش کرد مدیریت شهری فقط شهردار نیست و با وجود شورایی سیاسی که تعاملات خوبی با نهادهای ملی و دولت دارد، اهمیت تأکید بر سیاسیبودن خود شهردار معنای چندانی ندارد. نباید از شهردار انتظار داشت بهمثابه یک سیاستمدار بهتنهایی مسائل سیاسی را حل کند.
بهتر است این وظیفه مهم و تعاملات سیاسی مدیریت شهری برعهده شورای شهر باشد؛ بنابراین انتخاب سیاسیترین شخص از بین کاندیداها منطقی به نظر نمیآید و انتخاب یک متخصص باتجربه در کنار شورایی کاملا سیاسی و با قدرت تعامل بالا میتواند یک مجموعه قدرتمند مدیریت شهری را شکل دهد. مسئله دوم در انتخاب شهردار، مدتزمان باقیمانده برای دور جدید شورا و مدیریت شهری است. بر کسی پوشیده نیست قرارگیری در یک پست جدید و تفاوت پست شهرداری با ماهیت فعالیت و سوابق دیگر، میتواند چالش اصلی پیشروی کاندیداهایی باشد که چنین سوابقی دارند و اغلب هیچ سابقهای در مدیریت شهری نداشتهاند.
شکی نیست همسویی این افراد و وفقپذیری با پست جدید نیازمند دستکم یک سال زمان و حتی بیشتر است؛ بنابراین با انتخاب این گزینهها عملا نیمی از عمر مدیریت شهری جدید میگذرد و در مدتزمان باقیمانده (دو سال) انجام اقدامات و اصلاحات جدی بسیار دشوار به نظر میرسد. سومین مسئله ماهیت مسائل کنونی مدیریت شهری و انتخاب شخصی است که مدیریت مسائل مالی و بدهیهای شهرداری را بتواند با تخصص و سابقه اجرائی خود حل کند.
بر همگان آشکار است که درحالحاضر بدهیهای شهرداری و مسائل مالی مهمترین مسائل شهرداری است که حل بسیاری دیگر از مسائل شهری ازجمله آلودگی هوا و حملونقل ناکارآمد و نابرابری خدماترسانی در سطح شهر در گرو حل آن است. بنابراین انتخاب افرادی که دانش و تخصصی در زمینه مسائل مالی ندارند، در کنار مدتزمان اندک باقیمانده در دور جدید مدیریت شهری امکان موفقیت شهردار را به حداقل میرساند. مسئله چهارم، برنامه سوم توسعه شهر تهران و اهمیت این برنامه در موفقیت شهرداری و مدیریت شهری جدید است. هر شهرداری انتخاب شود، تدوین و اجرای برنامه سوم مهمترین امر پیشروی او خواهد بود.
فرایند تدوین برنامه سوم از سوی معاونت برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورا شروع شده و شکی نیست شهردار جدید این برنامه را باید در اولویت اصلی خود قرار دهد. با انتخاب گزینههایی که تاکنون کمترین مشارکت را در تهیه برنامه داشته و با رویکردها و فرایند این برنامه کمتر آشنایی دارند، امکان همسویی علمی و تجربی شهردار جدید با رویکردهای تهیه این برنامه به حداقل رسیده و امکان موفقیت را کاهش میدهد. امید است شورای شهر با نگاه به این مسائل در کنار ملاکهای رایجی مانند سابقه سیاسی، سن و تخصص بتواند یک شهردار کارآمد انتخاب کند و در فاصله سه سال باقیمانده به کاهش مشکلات کلانشهر تهران کمک کند.
طاها ربانی - دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری از دانشگاه تربیت مدرس
نظر شما