به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، مهندسی همواره به علوم جدید وابسته است و با پیشرفت علم، متحول می‌شود. از همین رو می‌توان گفت که آموزش نقشی مهم و اساسی در پیشرفت و توسعه مهندسی دارد. آموزشی فراگیر که شامل جنبه‌های تخصصی، اقتصادی، حقوقی و اخلاقی مهندسی باشد، نیاز امروز مهندسی ایران است و وزیر راه و شهرسازی نیز بارها بر این نکته تاکید کرده است.
به همین دلیل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان شیوه‌نامه‌ای جدید را تدوین کرده که بناست آموزش مهندسی در ایران را متحول کند. این شیوه‌نامه با همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان تدوین شده و پس از جلسه نهایی با شورای مرکزی این سازمان آماده ابلاغ خواهد بود. با حامد مانی‌فر، مدیرکل این دفتر به گفت‌وگو نشسته ایم تا جزییات این شیوه نامه جدید را بازگو کند.
دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان شیوه نامه جدیدی را برای آموزش مهندسی تدوین کرده است. چرا این دفتر قصد تجدید نظر در شیوه‌نامه‌های آموزشی را دارد؟
موضوع آموزش یکی از ارکان توسعه مهندسی است و اساسا هیچ توسعه‌ای نمی‌تواند بدون پرداختن به آموزش و برنامه‌ریزی برای آن اتفاق بیافتد. در بحث مهندسی، این دانش دائما در حال تکمیل شدن است و تمام دنیا در این حوزه فعالیت می‌کنند. صنعت ساختمان مشخصا و مکررا از این توسعه دانش بهره‌مند می‌شود. ما نیز باید شرایطی را فراهم کنیم که این به عنوان یک الزام در فرایند توسعه مهندسی اتفاق بیافتد.
واقعیت این است که آموزش باید برای کسانی که می‌خواهند از آن استفاده کنند جذاب باشد. این جذابیت وابسته به آن است که چقدر مطالب جدید وارد آموزش می‌شوند، چقدر مطالب جدیدی که وارد می‌کنیم کاربردی است و این مطالب با چه شیوه های ارائه می‌شوند. هر سه رکن بسیار مهم است.
لذا باید تلاش کنیم که در این سه بخش تحولاتی را ایجاد کنیم. به همین جهت شیوه‌نامه صدور پروانه و ارتقا و تمدید آن را مورد بازنگری قرار دادیم.
در شیوه نامه جدید چه تغییراتی نسبت به شیوه نامه پیشین اعمال می‌شود؟
در این شیوه‌نامه تغییراتی نسبت به گذشته اعمال می‌شود. از جمله اینکه شورایی در دفتر تحت عنوان شورای آموزش و ترویج که از تعدادی از صاحب‌نظران در حوزه آموزش و نخبگان تشکیل شده است، ایجاد خواهیم کرد. این نخبگان به ما برای اتخاذ بهترین تصمیمات در بحث آموزش کمک خواهند کرد.
مسیری باز شده برای انکه پیشنهادات جدید در مورد ضرورت‌های آموزشی به ما برسد. هم از نظام مهندسی استان ها، هم از شورای مرکزی، هم از ادارات استان‌ها و سایر مراجعی که در حوزه آموزش صاحب نظر و ذی‌ربط هستند.
آموزش مجازی به عنوان یکی از ابزارهای کارآمد در حوزه آموزش در این شیوه نامه مورد توجه قرار گرفته است. این امکان فراهم شده که این نوع آموزش‌ها به رسمیت شناخته شده و بتوانیم از فناوری روز استفاده کنیم.
یکی از تغیرات مهم دیگر، تنوع بخشی به مدرسان است. در حال حاضر آموزش را فقط کسانی انجام می‌دهند که دارای پروانه اشتغال به کار آموزش در نظام مهندسی باشند. به دنبال آن هستیم که بتوانیم در صورت ضرورت و به نحو مناسب از دانش سایر اشخاص که فاقد پروانه هستند اما در حوزه های مختلف مهندسی تخصص دارند و این تخصص احراز شده و جامعه حرفه‌ای آن ها را به عنوان اندیشمند می‌شناسد، استفاده کنیم. بنابراین در شرایط خاص ممکن است از خدمات افرادی که فاقد پروانه اشتغال به کار آموزش هستند، استفاده شود که این خود تحول بزرگی را در نظام آموزشی ما ایجاد خواهد کرد.
آیا در این شیوه نامه آموزش مستمر مهندسان پیش‌بینی شده است؟
تا به امروز ضرورت نداشت که مهندسانی که قصد تمدید پروانه اشتغال داشتند، که دوره های آموزشی را طی کنند، و این دوره‌ها برای ارتقای پروانه اشتغال الزامی بود. اما در شیوه‌نامه جدید برای تمدید هم پیش‌بینی دوره‌های آموزشی و سمینارها را کرده‌ایم. کسانی که می‌خواهند پروانه اشتغال خود را تمدید کنند هم باید در این دوره‌ها شرکت کنند.
به هر حال مباحث مقررات ملی که مورد تجدید نظر قرار می‌گیرند و ویرایش های جدید آن‌ها توسط شورای تدوین تصویب و ابلاغ می‌شود، جزو دوره های آموزشی اجباری قرار می‌گیرند و مهندسان حتما باید دوره‌های تطبیقی را بگذرانند.
بر اساس شیوه‌نامه جدید نقش سازمان های نظام مهندسی در آموزش چه خواهد بود؟
نقش سازمان های نظام مهندسی نسبت به دوره های قبل در بحث آموزش و آزمون پررنگ‌تر خواهد بود. این سازمان‌ها در برگزاری دوره های آموزشی و آزمون‌ها اختیارات بیشتری خواهند داشت.
با شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی فصل جدید از همکاری را شروع کرده و ارتباط نزدیک‌تری را با این شورا ایجاد خواهیم کرد. برای تدوین همین شیوه‌نامه جلسات متعددی را با کمیسون آموزش شورای مرکزی این سازمان، هم در محل شورای مرکزی و هم در محل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان داشته ایم. این شیوه نامه با ارتباط نزدیک با شورای مرکزی تدوین شده و پس از جلسه نهایی با این شورا نهایی و ابلاغ خواهد شد.
چه اقداماتی برای تهیه منابع آموزشی جدید صورت گرفته است؟
تهیه محتوای آموزشی و منابع آموزشی هم در دستور کار است. در حال حاضر برای دوره بازآفرینی شهری این منابع تهیه شده و در دست چاپ است. برای دوره اموزشی ایمنی سرفصل‌های جدیدی پیش‌بینی شده و سه دوره آموزشی در سطوح مختلف برای ایمنی پیش‌بینی شده است. یک دوره ۱۲ ساعته و دو دوره ۲۴ ساعته. سرفصل‌ها استخراج شده است. محتوی آموزشی هم آماده شده، فقط باید جمع‌بندی شده و به چاپ برسد.
به این ترتیب دنبال آن هستیم که بتوانیم منابع آموزشی را تثبیت کنیم و مهندسان بتوانند حداقل‌هایی را به عنوان منابع آموزشی در اختیار داشته باشند.
یکی از دغدغه‌های وزیر راه و شهرسازی جای خالی آموزش اقتصاد و حقوق مهندسی در آموزش‌های رسمی مهندسان بوده است. آیا برای رفع این مشکل راه‌حلی پیش‌بینی شده است؟
شیوه نامه‌های جدید اساسا به کلیت آموزش می‌پردازد. اینکه چه چیزی آموزش داده شود، در اجزای این شیوه نامه، مانند شورای آموزش مطرح می‌شود.
اتفاقا نهادی مانند شورای آموزش کمک می‌کند زوایای پنهانی که تا امروز به آن توجه نمیشده، دیده شوند.
موضوع مهندسی، به خصوص در حوزه ساختمان دیگر موضوع صرفا فنی نیست. در مهندسی ساختمان علاوه بر معیارها وضوابط فنی، موضوعات اجتماعی، موضوعات اقتصادی و حتی حقوقی هم دارای اهمیت ویژهای هستند.
ساختمان هم باید مقاوم و ایمن باشد، هم صرفه اقتصادی داشته باشد، هم حقوق مجاورین و ذی‌ربطان را رعایت کند. بنابراین سازنده ساختمان باید همه این‌ها را بداند و بتواند بر این مبنا کاری را انجام دهد.
نقش موضوع «اخلاق مهندسی» در آموزش‌های مهندسی چیست؟
اتفاقا موضوع اخلاق حرفه‌ای یا اخلاق مهندسی نیز در حوزه اقتصاد مهندسی نمایان می‌شود. اگر در طراحی ساختمان جنبه های اقتصادی منظور نشود، آیا این اخلاقی است؟ آیا افزایش وزن ساختمان به بهانه تامین ایمنی اخلاقی است؟ اکنون اخلاق مهندسی از بخش‌های گمشده است و مهندسان در این زمینه نیز آموزش ندیده اند.
بسیاری از سوالاتی که در بخش ساختمان وجود دارد، در چهارچوب نظریات اخلاقی پاسخ داده می‌شوند. به عنوان مثال اگر مدت نظارت یک مهندس تمام شده اما پروژه طول کشیده، آیا این اخلاقی است که مهندس مجددا حق الزحمه مطالبه کند؟ این سوالات را الگوهای اخلاق مهندسی پاسخ می‌گویند.
بنابراین معتقدیم که باید در آموزش‌های مهندسی هم اخلاق، هم اقتصاد و هم حقوق و هم حقوق شهروندی وارد شود.
نظر شما