ابوالقاسم سلطانی مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درباره اقدامات این اداره‌کل در حوزه مسکن و شهرسازی اظهار کرد: یکی از موضوعات اساسی که وزیر راه و شهرسازی برای استان آذربایجان شرقی تاکید دارد توجه به موضوع بازآفرینی شهری بود که جمعیت کل استان در حدود چهار میلیون است و شهر تبریز دارای ۳ هزار و ۸۰۰ هکتار بافت ناکارآمد شهری است. 

فعالیت‌های حوزه بازآفرینی

وی تصریح کرد: در حوزه بازآفرینی نیز زحمات عمده بر عهده شهرداری‌ها بوده که از زمانی که ستاد بازآفرینی تشکیل شده در استان آذربایجان شرقی ۴۸ محله برنامه بازآفرینی شهری دارند که یکی از نقاط ضعف نظام استقرار ایران برای وجود حاشیهنشینی‌ها و کالبدی‌های ناکارآمد شهری است که موجب نگرانی برای مردم و مسئولین می‌شود.

مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی درباره مشکلات مسکن در استان بیان کرد: عدم کنترل قیمت زمین و جلوگیری از افزایش شدید آن در بازه‌های کوتاه مدت، عدم کنترل در صرف تسهیلات برای تقاضاهای واقعی بخش مسکن، عدم نظارت در تسهیلات جذب شده در سفته بازی در بازار مسکن، افزایش سهم اجاره بها از درآمد خانوارها و کاهش درآمد نیروی کار شاغل 

وی با بیان اینکه در حوزه بازآفرینی برای ۴۸ محله برنامه بازآفرینی شهری تعریف شده، تصریح کرد: برای سال ۹۷، ۴ محله در شهر تبریز و ۱۷ محله در هشت شهرستان استان برای بازآفرینی در نظر گرفته شده است که یکی از نقاط ضعف نظام استقرار شهری در کشور وجود حاشیه نشین‌ها و کالبدی‌های ناکارآمد شهری است که خوشبخانه دولت به این مساله ورود کرده است. 

سلطانی افزود: امیدواریم بافت‌های ناکارآمد شهری ظرف ۵ تا ۶ سال آینده برنامه‌های اجتماعی، ایجاد مکان‌های تفریحی، مقاوم سازی و توانمندسازی این مناطق است. 

وی گفت: مجموع مساحت بافت‌های ناکارآمد شهری استان (بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی) ۹ هزار و ۳۶۴ هکتار معادل ۱۵ درصد از بافت‌های ناکارآمد شهری کشور و با جمعیتی بالغ بر یک و نیم میلیون است که از این مقدار سهم سکونتگاه‌های غیررسمی حدود سه هزار و ۵۶۴ هکتار معادل ۷ درصد از سکونتگاه‌های غیررسمی شناسایی شده کشور و با جمعیتی بالغ بر یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر و سهم بافت‌های فرسوده حدود ۵ هزار و ۸۰۰ هکتار معادل ۸ درصد بافت‌های فرسوده کشور با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر است. 

مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی با بیان اینکه در حدود ۵۱۰ هزار نفر در سکونتگاه‌های غیررسمی استان شناسایی شدند، تصریح کرد: سهم شهر تبریز از مساحت اسکان غیررسمی شناسایی شده استان ۲ هزار هکتار است که سهم این شهر از جمعیت ساکن در سکونتگاه‌های غیررسمی شناسایی شده ۴۰۰ هزار نفر است. 

بافت فرسوده

وی با اشاره به شناسایی ۵ هزار و ۸۰۰ هکتار بافت فرسوده در استان آذربایجان شرقی گفت: این میزان معادل ۸ درصد بافت‌های فرسوده کشور است که بیش از یک میلیون نفر در بافت‌های فرسوده استان ساکن هستند.  

سلطانی افزود: شهر تبریز ۲ هزار و ۵۲۲ هکتار از مساحت بافت‌های فرسوده استان را شامل می‌شود که ۵۰۰ هزار نفر در این بخش‌ها زندگی می‌کنند. تعداد محلات هدف بازآفرینی در استان اذربایجان شرقی تا پایان سال ۱۴۰۰، ۴۸ محله است که در شهرهای تبریز، مراغه، مرند، میانه، اهر، بناب، سراب و ملکان قرار دارند. 

وی با اشاره به معرفی هزار و ۲۱۸ واحد برای دریافت تسهیلات بیان کرد: در شرکت بازآفرینی شهری ایران برای امسال ۱۶۱ میلیارد و ۴۲۳ میلیون ریال اعتبار مصوب شده که اعتبار اختصاصی به استان از محل هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برابر ۵۳ میلیارد تومان است که تاکنون قطعی نشده است. 

مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی اظهار کرد: در استان آذربایجان شرقی از ابتدای سال ۹۴ تا پایان نیمه اول سال ۹۷، ۹۲ جلسه ستاد بازآفرینی شهری پایدار در استان و شهرستان‌های آن تشکیل شده 

وی در خصوص ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی گفت: تعداد سه هزار خانوار در برنامه جابجایی قرار دارند و مساحت اراضی تخصیص یافته برای ساخت مساکن ۶ هکتار بوده که تعداد ۱۷۱ واحد تحویل داده شده و ۶۰۰ واحد نیز در دست ساخت است. 

سلطانی افزود: از جمله پروژه‌های مهم الگوسازی شرکت بازآفرینی شهری ایران در نوسازی بافت‌های فرسوده شهر تبریز، میدان شهید بهشتی، ساماندهی پیرامون مسجد کبود و احیاء مجموعه صاحب الامر بوده است. 

وی درباره پروژه‌های سال ۹۷ در حوزه بازآفرینی شهری بیان کرد: محلات هدف در سال ۹۷ شامل مسجد جامع هشترود، چوستدوزان و آخونی، طرح بازآفرینی شهر تبریز، احیای مجموعه تاریخی صاحب آباد تبریز، بهسازی و نوسازی محدوده‌ها و محلات هدف شهر بناب، محله ملازینال تبریز، محله انزاب مراغه، محله پاسگاه بناب، احداث مدرسه، بهسازی و آسفالت شبکه معابر و احداث و توسعه شبکه فاضلاب محله شهرک ولیعصر میانه، بهسازی و آسفالت معابر محله مین آخور مرند، بهسازی و آسفالت معابر محله پهرآباد مراغه، احداث خانه محله و کتابخانه محله دیزج جنوبی بناب، احداث درمانگاه، ساختمان اورژانس و مدرسه ابتدایی دخترانه در محله علی آباد مرند هستند. 

مسکن مهر

مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی درباره مشکلات مساکن استان آذربایجان شرقی بیان کرد: عدم امکان فروش واحدهای نوساز و کاهش سرمایه گذاری در ساخت و ساز مسکن، ورود و خروج برخی از مؤسسات اعتباری و حتی غیراعتباری به بخش مسکن به دلیل تعیین دستوری نرخ بهره و سرکوب مالی، عدم کنترل قیمت زمین و جلوگیری از افزایش شدید آن در بازه‌های کوتاه مدت، عدم کنترل در صرف تسهیلات برای تقاضاهای واقعی بخش مسکن، عدم نظارت در تسهیلات جذب شده در سفته بازی در بازار مسکن، افزایش سهم اجاره بها از درآمد خانوارها و کاهش درآمد نیروی کار شاغل از جمله این مشکلات است. 

وی درباره پروژه‌های مسکن مهر استان بیان کرد: عدم پرداخت به موقع آورده نقدی متقاضیان و در نتیجه عدم تزریق نقدینگی مناسب به پروژه‌ها بخشی از این مشکلات است. 

سلطانی در خصوص پروژه‌های به اتمام رسیده عمده مشکلاتی که بعد از اتمام پروژه عیان می‌شوند،گفت: افزایش میزان اقساط ماهیانه به دلیل افزایش میزان تسهیلات از یک طرف و کاهش مدت زمان بازپرداخت اقساط از طرف دیگر، عدم فروش اقساطی برخی از پروژه‌ها به دلیل تحویل واحد به متقاضیان و نیز تصرف واحدها توسط آنها، عدم فک رهن از اسناد عرصه دولتی بعد از فروش اقساطی پروژه به صورت تدریجی با ارائه ضامن و سفته، عدم تمایل برخی از متقاضیان برای تقسیط یا تحویل واحدها به دلیل نقصان موجود در تاسیسات روبنایی، ارائه خدمات شهری از جمله این مشکلات است. 

وی درباره مأموریت‌های سازمان ملی زمین و مسکن در استان آذربایجان شرقی بیان کرد: در حدود ۶۰ هزار هکتار از اراضی سازمان ملی زمین و مسکن در استان توسط اداره کل راه و شهرسازی نگهداری می‌شود که به ارگان‌هایی که نیاز دارند براساس طرح‌های توسعه عمران شهری زمین داده می‌شود.

مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی افزود: یکی از مأموریت‌های اصلی حفاظت از اراضی ملی در داخل حریم و محدوده شهرها است که در حدود ۵۸ تا ۶۰ هزار هکتار است که ۴ تا ۵ ماه است آنها را به محیط GIS انتقال دادیم و در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد برای شناسایی اراضی پیشرفت داشتیم تا در بستر GIS این  تا اتفاقاتی که در گذشته روی داده اتفاق نیفتد. 

وی تصریح کرد: ۱۰۰ تا ۱۲۰ موضوع اطلاعاتی وارد بستر GIS می‌شوند که از این اراضی ملی نزدیک به ۱۰۰ هکتار اراضی حفاظت از اراضی انجام شده که در اختیار وزارت بهداشت برای ساخت بیمارستان‌ها و مراکز درمانی قرار داده شده است. شهرداران نیز در صورت نیاز به زمین برای فضای سبز زمین داده می‌شود 

سلطانی به چند پروژه سازمان مجری شامل احداث زندان، بیمارستان ۱۶۰ تختخوابی مراغه و مجتمع فرهنگی در استان آذربایجان شرقی اشاره کرد.

وی درباره بازنگری طرح جامع شهری تبریز گفت: جلسه‌ای بین شهردار و وزیر راه و شهرسازی برگزار شد که بر اساس آن کمیته فنی برای بررسی و رفع مشکلات تشکیل شد که ۱۰ دستگاه شتاب نگار توسط مرکز تحقیقات در استان نصب شده، همچنین ساخت و ساز بلندمرتبه بر روی گسل‌ها ممنوع شده است.