علی بیت‌اللهی رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی، جزئیات زلزله قلعه فاضی استان هرمزگان به بزرگی ۵.۴ که روز گذشته رخ داد را تشریح کرد و گفت: زلزله در ۲۵ کیلومتری جنوب‌شرقی قلعه‌قاضی از توابع شهرستان بندرعباس رخ داد.
به گفته رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، قلعه‌قاضی دارای ۵۲۸۶ نفر جمعیت و ۱۴۴۰ خانوار در ۱۳۶۶ واحد مسکونی است که در ۱۱۰۱ واحد بنایی و ۲۶۵ واحد اسکلت‌دار سکونت دارند.
بیت‌اللهی با اشاره به اینکه دو منزل مسکونی تخریب و ۳ نفر در اثر زلزله مجروح شده‌اند، خاطرنشان کرد: تاکنون ۹ پس‌لرزه با بزرگی ۲.۶ تا ۴.۳ در ادامه زلزله اصلی رخ داده است که بررسی‌ها نشان می‌دهد، امتدادیافتگی جنوب- شمال پس‌لرزه‌ها با امتداد گسله‌های زاگرس، همخوانی ندارد.
عضو هیات‌علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن وشهرسازی توضیح داد: رومرکز زلزله در امتداد گسل پیش‌ژرفای زاگرش ZFF واقع شده و احتمالا جنبائی این عارضه تکتونیکی موجب رخداد زلزله قلعه قاضی شده است. نقطه رومرکز زلزله در بالاترین حد کمانش خط ساحلی خلیج‌فارس و تنگه‌هرمز رخ داده که مسلما در پدیداری آن تکتونیسم منطقه نقش اصلی را داشته است. در شرق رومرکز در فاصله بین ۳۰ تا ۵۰ کیلومتری، تغییر امتداد گسله‌های ایالت زاگرس به امتداد تقریبی جنوبی – شمالی و نیز امتداد سامانه گسلی زندان – میناب قابل مشاهده است.
ضرورت مقاوم‌سازی زیرساخت‌های مهم در مناطق زلزله‌زده هرمزگان
بیت‌اللهی اعلام کرد: در محدوده اطراف رومرکز، آزادراه و راه‌آهن وجود ندارد و خط آهن بندر عباس نزدیکترین خط ریلی به محدوده رومرکز است که در فاصله تقریبی ۴۵ کیلومتری آن در شهر بندرعباس واقع شده است. همچنین، نزدیکترین فرودگاه، فرودگاه بندرعباس است که در فاصله ۳۰ کیلومتری غربی رومرکز قرار دارد و در شمال رومرکز، بزرگراه بندرعباس – چابهار در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری آن گسترده شده است.
وی ادامه داد: در شرق رومرکز و در فاصله ۴۱ کیلومتری سد میناب و در شمال و غرب رومرکز نیز سدهای دیگری واقع شده است. مورفولوژی همواری در ناحیه پهناوری از اطراف رومرکز را فرا گرفته است. براساس اطلاعات هواشناسی، تغییرات دما در ۷ روز آتی بین ۱۲ تا حدود ۲۲ درجه بالای صفر پیش بینی شده است. هوا اغلب آفتابی و روز هفتم بعد از زلزله ابری خواهد بود.
بیت اللهی با اشاره به اینکه کل محدوده اطراف قلعه قاضی لرزه خیزی بالایی دارد، گفت: ۱۶۴۷ زلزله بالای ۲.۵ در مدت ۱۳ سال اخیر در شعاع ۱۰۰ کیلومتری اطراف رومرکز زلزله قلعه قاضی رخ داده که از آن میان ۱۷۳ زلزله ۴ بالای آن، ۲۲ زلزله با بزرگی ۵ و بالاتر از آن و ۱ زمین لرزه با بزرگی ۶ بوده است.
۵ شهر و ۱۷۵ آبادی متاثر از زلزله
بیت‌اللهی ادامه داد: پنج شهر قلعه‌قاضی، تخت، تیرور، هرمز و میناب توابع استان هرمزگان در محدوده شدت ۵ زلزله، قرار گرفته‌اند.
به گفته عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، کل جمعیت شهری تحت تاثیر زلزله در محدوده اطراف زلزله با بزرگی ۵.۴ در قلعه قاضی ۹۲۳۰۰ نفر است. این تعداد جمعیت در ۲۲۹۵۸ واحد مسکونی سکنی گزیده‌اند. تعداد ۵۷۹۹ واحد مسکونی شهری دارای اسکلت و ۱۷۱۵۹ واحد مسکونی فاقد اسکلت هستند. نسبت واحدهای اسکلت دار به فاقد اسکلت در ۵ شهر تحت تاثیر زلزله ۳۴ درصد است که شاخص کیفی ساختمانی بسیار نازلی نسبت به متوسط کشوری در حوزه‌های شهری است.
رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات افزود: در محدوده شدت ۵، زمین لرزه کلمه، ۱۷۵ پارچه آبادی مستقر هستند که جمعیت کل آن‌ها بر اساس سرشماری سال 1395، ۱۳۴۴۰۱ نفر است. تعداد کل واحدهای مسکونی این آبادی‌ها، ۳۴۶۲۰ واحد است که از این میان ۲۸۲۹۹ واحد فاقد اسکلت و ۶۳۲۱ واحد اسکلت دار هستند. حدود ۵۷۴۳ واحد اسکلت دار از نوع بتنی است که درصد بالائی از واحدهای اسکلت دار منطقه نیز از نوع بتنی است که معرف ریسک بالای سازه ای زلزله در منطقه است و باید نسبت به تغییر وضع موجود اقدام عاجل به عمل آید.
بیت اللهی پیشنهادات مرکز را برای کاهش مخاطرات زلزله در این منطقه اعلام کرد و گفت: نسبت واحدهای مسکونی اسکلت‌دار به فاقد اسکلت به مراتب پائین است. این نسبت در مقایسه با نسبت کشوری واحدهای اسکلت دار به فاقد اسکلت که ۱.۳ بوده که شاخص کیفی سازه‌ای بسیار نامطلوبی را نشان می‌دهد. مهمترین و ساده ترین کار، بهسازی واحدهای مسکونی شهری و به ویژه روستائی در منطقه اطراف رومرکز زلزله است.
وی تصریح کرد: آموزش‌های عمومی رفتار صحیح در برابر زلزله برای عموم مردم، امری ضروری است.