شانزدهمین جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری، روز دوشنبه ۳۰ دی‌ماه در وزارت راه و شهرسازی برگزار شد و سه دستور مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
احمد نیکخواه، مدیرکل دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی، با اشاره به اینکه، دستور اول این جلسه موضوع راهنمای ملی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی بود، گفت: شورای‌عالی شهرسازی و معماری در دو سال گذشته، سندی را تحت‌عنوان، سند توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی (TOD) به تصویب رساند. این سند در واقع تعیین کننده رویکرد جدیدی بود که شورا برای طرح‌های توسعه عمران در کشور وضع کرد. در این سیاست، شورای‌عالی شهرسازی و معماری، مراجع ذی‌مدخل در تهیه طرح‌های توسعه عمران را مخاطب قرار داد و از آنان خواست که در تهیه طرح ها، رویکرد توسعه شهری و فراشهری را بر اساس حمل و نقل همگانی منطبق کنند.
تصویب راهنمای ملی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی
وی افزود: در سال‌های گذشته، یک رویکرد خودرومحوری بر توسعه‌های شهری حاکم بود که نتیجه آن توسعه هرچه بیشتر شبکه معابر در سطح شهر بود. به همین دلیل هم‌‌اکنون در برخی از شهرهای کشور مراکز فعالیتی اصلی شهر به شبکه مناسب از حمل‌و‌نقل همگانی دسترسی ندارند در حالی‌که برای مثال یکی از بخش‌های توسعه مبتنی بر حمل‌و‌نقل همگانی این است که نقاطی را برای مراکز فعالیت شهر در نظر بگیرید که آنجا مراکز حمل و نقل همگانی نیز باشد و شهروندان قادر باشند پس از طی مسیر کوتاه از طریق یک هاب حمل‌و‌نقل عمومی، شامل، انواع خطوط ریلی و اتوبوسی به مراکز خدماتی و فعالیتی شهر دسترسی داشته باشند. لازمه این امر این است که توسعه شهری و زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل عمومی هم‌سو و در انطباق با یکدیگر باشند. ضمن اینکه رویکرد TOD معطوف بر کل طرح توسعه شهری است و به هیچ‌وجه در پروژه‌های منفردی که با همین عنوان در اطراف بعضی از ایستگاه‌ها مترو ایجاد می‌شوند خلاصه نمی‌شود.
نیکخواه عنوان کرد: این سند، به راهنمایی نیاز داشت تا مهندسان مشاور بتوانند بر اساس آن، طرح‌های توسعه و عمران مبنتی بر رویکرد T.O.D تدوین کنند و بدانند چه اقداماتی را در حوزه‌های مختلف انجام دهند تا در نهایت طرحی را که تهیه و تدوین می‌کنند مبتنی بر حمل‌و‌نقل همگانی باشد. این راهنما با عنوان راهنمای ملی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی و با پیشنهاد مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در کمیته فنی شماره پنج شورا بررسی و در جلسه شانزدهم شورای‌عالی شهرسازی و معماری تصویب شد و به‌زودی به جامعه مهندسان و همه ذی‌مدخلانِ تهیه طرح‌های عمران ابلاغ خواهد شد تا بتوانیم با یک جهت‌گیری در آینده نزدیک طرح‌های توسعه و عمران را هر چه بیشتر با اصول TOD هماهنگ کنیم.
تصویب طرح منطقه نمونه گردشگری "سامان" شهرکرد
وی گفت: دستور دوم این جلسه مربوط به طرح منطقه نمونه گردشگری سامان شهرکرد بود. بر اساس مصوبات فرادستی طرح‌های منطقه نمونه گردشگری به دلیل تاثیری که در فضای سرزمینی دارند و بارگذاری که این مناطق در عرصه‌های بکر و طبیعی خواهند داشت باید به تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری برسند. مناطق نمونه گردشگری شاید یکی از کامل‌ترین و بهترین نمونه‌های تاسیسات گردشگری به‌معنی واقعی کلمه باشند که در آنها به مفهوم بهره برداری عمومی از فضاهای گردشگری نزدیک می‌شویم. این مناطق بر اساس مصوبه دولت ایجاد می‌شوند. طرح منطقه نمونه گردشگری سامان نیز پس از اخذ مصوبه دولت و طی کردن مراحل تصویب استانی به شورای‌عالی شهرسازی و معماری آمد. این طرح در کمیته شماره دو شورا که مخصوص مناطق نمونه گردشگری است، بررسی و در جلسه شانزدهم شورای‌عالی شهرسازی و معماری تصویب شد. براساس تصمیم شورا فاز اول این طرح به مساحت ۳۰ هکتار و با سطح اشغال و بارگذاری محدود ساخته خواهد شد. میزان نهایی بارگذاری در این منطقه نمونه گردشگری متناسب با منابع آبی قابل تخصیص به آن خواهد بود.
تدقیق مفاهیم و تعاریف مرتبط با تاسیسات گردشگری
مدیرکل دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری افزود: تدقیق مفاهیم و تعاریف مرتبط با تاسیسات گردشگری تصمیم مهم دیگری بود که در جلسه اخیر شورا گرفته شد.
او افزود ما بعضا در تعریف تاسیسات گردشگری ابهاماتی داریم و این تعاریف دقیق نیست؛ تکلیفی از سوی دولت برعهده وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گذاشته شده است تا این تعاریف را به‌صورت دقیق تبیین کنند. شورای‌عالی شهرسازی و معماری در جلسه اخیر تکلیفی را به عهده دبیرخانه گذاشت تا با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ظرف دو ماه آینده این تعاریف را در اجرای تکلیف دولت دقیق کند تا بتوانیم مجموعه تاسیسات و فضاهای مرتبط با گردشگری در سراسر کشور را به لحاظ فرایند قانونی تصویب و از فرآیندهای مربوط به تخصیص اراضی موردنیاز و سایر ملحقات، ابهام‌زدایی کنیم.
نیکخواه همچنین افزود: دستورکار بعدی شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، آسیب‌شناسی شیوه‌نامه شناسایی محدوده‌های هدف و بافت ناکارآمد شهری بود که در این خصوص شرکت بازآفرینی شهری ایران به ارائه مباحث در رابطه با سابقه موضوع از اوایل دهه 80 و تغییرات شاخص‌های شناسایی بافت‌های فرسوده طی سال‌های گذشته و همچنین بازخوردها از مصوبات قبلی شورای‌عالی در رابطه با این مضوع پرداخت. از جمله محورهای ارائه‌شده درباره این موضوع می‌توان به شناسایی بافت‌های فرسوده در شهرهای، ساوه، کرمان و شهرکرد بر اساس مصوبه سال 1396 شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران اشاره کرد و اینکه چه تبعات و ابهاماتی برای نهادهای مجری و تصویب‌کننده استانی به‌تبع مصوبه سال 1396 شورای‌عالی ایجاد شده است. در پایان این جلسه مقرر شد که شرکت بازآفرینی شهری ایران ضمن بازنگری در شاخص‌های مطرح شده در مصوبه قبلی شورای‌عالی درخصوص شاخص‌های شناسایی بافت‌های فرسوده شهری، به ارائه ضوابط عام برای این بافت‌ها در کل شهرهای کشور پرداخته و سپس بر اساس مطالعات انجام‌شده برای هر شهر، ضوابط خاص جهت نوسازی و بازآفرینی بافت‌های فرسوده ارائه شود.