دریای خزر، بزرگترین پهنه آبی محصور در خشکی است. طول این دریا، حدود هزار و ۳۰ تا هزار و ۲۰۰ کیلومتر و عرض آن بین ۱۹۶ تا ۴۳۵ کیلومتر است. به گفته کارشناسان ۵۰۰ گونه گیاهی و ۸۵۰ گونه جانوری در این دریا زندگی می‌کند اما این روزها خبرهای خوشی از حال و روز این دریا به گوش نمی‌رسد. 

بهزاد لایقی، مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در تقویم کشور روز ۲۱ مردادماه به نام روز ملی خزر نام‌گذاری شده است، گفت: دریای خزر از لحاظ حمل‌و‌نقل دریایی، تجارت، مسائل شیلاتی، زیست‌محیطی، جوامع شهری حاشیه دریا و مسائل دیگری مثل گردشگری دریایی، برای کشور حائز اهمیت است.

او در ادامه به نوسانات تراز آب دریای خزر اشاره کرد و افزود: بررسی سال گذشته حاکی از کاهش تراز آب این دریا است و این نوسانات اثرات مهمی را بر سواحل و سازه‌های دریایی می‌گذارد. بخش دیگری از این اثرات، مرتبط با تالاب‌ها و گونه‌های زیستی است و تالاب‌هایی نظیر انزلی، میانکاله و خلیج گرگان تحت تاثیر شدید نوسانات تراز آب دریای خزر قرار گرفته‌اند.

لایقی ادامه داد: نوسانات تراز آب دریای خزر همچنین بر روی گونه‌های زیستی-دریایی اثر می‌گذارد. گونه‌های زیستی دریای خزر شامل، منابع شیلاتی و غیرشیلاتی هستند و کاهش آب دریا این گونه‌ها را تحت تاثیر مواردی مانند، فشار دمایی، تغییرات شوری و PH آب قرار می دهد و موجب کاهش جمعیت آن‌ها می‌شود.

او  آسیب سازه‌های ساحلی را از دیگر زیان‌های ناشی از کاهش تراز آب خزر خواند و خاطرنشان کرد: با کاهش تراز آب، سازه‌هایی که در کنار ساحل قرار دارند دچار تخریب می‌شوند. همچنین در بحث گردشگری دریایی محدوده‌های مورد استفاده با کاهش تراز آب دچار مشکلاتی خواهند شد.

مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی کشور گفت: بنادر و اسکله‌های مورد استفاده در حمل و نقل تجاری و شیلاتی نیز در پی کاهش تراز آب با مشکلاتی مواجه می‌شوند.

او در پاسخ به این سوال که پیش‌بینی تراز آب دریای خزر در بلندمدت چه چیزی را نشان می‌دهد، عنوان کرد: پیش‌بینی‌ها حاکی از تداوم روند کاهشی در ۲۰ سال آینده است و تراز آب در این مدت بین ۳۰ تا ۵۰ سانت و در بدبینانه‌ترین حالت حتی تا یک متر کاهش خواهد یافت.

لایقی، عمده اثر کاهش تراز آب دریای خزر را ناشی از تغییر اقلیم و کاهش بارش در حوزه آبریز خزر دانست و گفت: باید به دنبال آن باشیم که اثرات مخرب این کاهش تراز آب را شناسایی و راهکارهایی را برای مقابله یا تطابق با آن پیش‌بینی کنیم. به این منظور، استفاده از تمام ظرفیت‌های کشور برای پیش‌بینی و علل کاهش تراز آب دریای خزر را در دستور کار قرار داده‌ایم،  و برای استفاده از هر ظرفیتی در این بخش اعلام آمادگی می‌کنیم.