به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی با حضور در شبکه خبر با موضوع افتتاح راه آهن خواف- هرات حلقه مفقوده کریدور ترانزیتی شرق و غرب، گفت: راه‌آهن خواف- هرات به طول ۲۲۲ كیلومتر شامل چهار قطعه است كه بخش واقع در ایران (قطعه یك و دو) جمعاً به طول ۶۷ كیلومتر از خواف تا مرز شمتیغ در استان خراسان رضوی واقع شده است. در ادامه قطعات سوم و چهارم در كشور افغانستان واقع هستند كه قطعه سوم آن به طول ۷۲ كیلومتر از مرز شمتیغ تا ایستگاه روزنك ادامه یافته و قطعه ۴ آن نیز از ایستگاه روزنك تا شهر هرات به طول ۷۶ كیلومتر است. بخش واقع در ایران به همراه پایانه مرزی شمتیغ توسط ایران تكمیل شده و همچنین فضای لازم برای گمرك و سازمان های ذیربط مرزی در طرح پایانه مزبور پیش بینی شده است. راه آهن خواف – هرات مركز ثقل اتصال كریدور جاده ابریشم و كریدورهای منطقه اكو و كریدور تراسیكا است.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: هم‌اکنون از اینچه برون و سرخس ارتباط ریلی مان برقرار است. راه نزدیک تر از مسیر افغانستان است که به ازبکستان و بعد به چین متصل می‌شود. راه آهن ازبکستان از مرز حیرتان افغانستان داخل مرز افغانستان حدود ۶۰ کیلومتر در مرز ترمه به حیرتان و به مزار شریف آمده است. اتصال این خط راه آهن یکی از کریدورهای مهم آسیا و این منطقه از کشور ما خواهد بود.
عضو کابینه دولت دوازدهم با اشاره به اینکه ایران به تعهد خود برای احداث خط ریل خواف- هرات عمل کرده است، افزود: تکمیل این مسیر با این هدف بوده تا بتوان در فرآیند توسعه زیرساخت ها در افغانستان، تحرک ایجاد شود. زیرا این مسیر ریلی در عین حالی که برای کشور افغانستان ضروری است. در عین حال، کشور افغانستان همواره به دنبال آن بوده تا آن مسیر را متحول کند به ویژه که معادن سنگ آهن بسیار گسترده و غنی در افغانستان موجود است است و آنها نیاز دارند به شبکه ریلی و حمل و نقلی متصل شوند تا بتوانند از ظرفیت عظیم معادنی که دارند بتوانند بهره ببرند و آن را بتوانند به شمال و جنوب کشور ایران انتقال دهند و بدین ترتیب اقتصاد خود را شکوفا کنند.
عضو دولت تدبیر و امید با اشاره به اینکه راه آهن خواف- هرات، توسط جمهوری اسلامی ایران و بر اساس معاهده سه جانبه بین ایران، افغانستان و هندوستان انجام شده است، توضیح داد: معاهدات منطقه ای که تاکنون اجرایی شد همه از طریق استفاده از جاده و حول محور چابهار بود. در عین حال، یکی از کشورهای موفق در زمینه استفاده از ظرفیت‌های چابهار و گسترش تبادلات، کشور افغانستان بوده که بسیار روان و باسهولت تبادلات تجاری بین دو کشور برقرار شد.
اسلامی خاطرنشان کرد: همواره از کشور و مردم افغانستان سپاسگزار بودیم که در موضوع تبادلات تجاری و رفت و آمدهای بازرگانی بین بازرگانان و تجار دو کشور حتی در شرایط کنونی، نسبت به کاهش رفت و آمدها تغییرات کاهشی ایجاد نکردند.
وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: اجرای این طرح در اجلاس کمک به افغانستان در سال ۸۵ بین روسای جمهور دو کشور ایران و افغانستان، امضا شد که عملیات اجرایی این پروژه نیز از سال ۸۶ آغاز شد. در بازه زمانی ۶- ۷ ساله به دلیل مسائل امنیتی و شرایطی که در منطقه پیش آمد این پروژه با وقفه مواجه شد. اما از دو سال گذشته به شکل کاملا جدی با اراده قاطعی به دنبال آن رفتیم تا این پروژه را تکمیل و به بهره برداری برسانیم که خوشبختانه به سرانجام رسید. امروز شاهد هستیم که هم ایستگاه های ساخته شدند و هم خط آماده بهره برداری است.
به گفته اسلامی، هفته گذشته قطار باری و مسافری از سوی ایران به افغانستان اعزام شد و این خط روز پنجشنبه با حضور روسای جمهور دو کشور افتتاح می شود.
عضو کابینه دولت دوازدهم گفت: هم اکنون در این مسیر ریلی هم در بخش بار و هم مسافر، تقاضا وجود دارد و اولین سرویس قطاری که عبور می‌کند با فرمان روسای جمهور دو کشور بار از دو سو جابه جا، می‌شود.
برگزاری جشن خودکفایی احداث واگن‌های باری
اسلامی با اشاره که ۱۸ آذرماه جشن خودکفایی واگن های باری برگزار شد، گفت: در دو سال گذشته با اهتمام ویژه به دنبال آن رفتیم تا از ظرفیت‌های ملی استفاده حداکثری کنیم. به زودی برای سایر اقلام راه‌آهن جشن خودکفایی اعلام می‌کنیم.
به گفته وی، امروزه وزارت راه و شهرسازی با بکارگیری همه ظرفیت‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان دستورکارهای مفصلی را تعریف کرده و در مرحله اجرا قرار داده است. به نحوی که هیچیک از اقلامی که برای روسازی راه‌آهن مورد استفاده قرار می گیرد و هیچکدام از آیتم هایی که برای لوکوموتیو، واگن‌های باری و مسافربری و انواع و اقسام مورد بهره‌برداری قرار گرفت، به خارج از کشور وابستگی ندارد.
وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران درصنعت ریلی به خودکفایی رسیده است، افزود: یک نهضت قدرتمند و مومنانه ای در شرکت راه آهن به وجود آمده و در مرکز جهادی پیشرفت در راه آهن ترکیبی از نخبگی و خبرگی متعهدانه به دنبال پیشبرد برنامه ها هستند.
وی در خصوص قطعه ای که تعهد دولت افغانستان است، گفت: آن مسیر نیز باید با مسیری که هم اکنون ایران تکمیل کرده است، افتتاح می‌شد. امیدوار هستیم با تمهیداتی که انجام شده بخش تعهد دولت افغانستان نیز تکمیل شود.
اعلام آمادگی ایران برای تکمیل مسیر ریل روزنک به هرات و هرات به مزار شریف
اسلامی ادامه داد: در خصوص تکمیل بخشی که تعهد افغانستان است، مذاکرات مقدماتی انجام شد تا بتوانیم توسط شرکت‌های ایرانی مسیر در تعهد دولت افغانستان را در قالب تهاتر با اقلام معدنی افغانستان، تکمیل کنیم که شرکت‌های ایران این پیشنهاد را ارایه کرده اند. مذاکرات مقدماتی نیز انجام شده است تا بتوان راه آهن را از ایستگاه روزنک به هرات و از هرات به مزار شریف متصل کنیم تا خط ریلی ابریشم از این مسیر نیز بتواند احداث شود و بتواند نقش شکوفاکننده و رونق اقتصادی اجتماعی افغانستان را به دنبال داشته باشد و ایران نیز از آن بهره مند شود.
وزیر راه و شهرسازی افزود: این مسیر به ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و چین می رود و از این طریق به کشورهای آسیای میانه متصل می شویم.
به گفته وی، مسیر ایران به هند از مسیر چابهار است که خط کشتیرانی پیوسته و برنامه ریزی شده ما برای هند و چابهار برقرار است و بازرگانان ایرانی از این خط نهایت استفاده را می برند و بازرگانان افغانستان نیز حداکثر استفاده را از این فرصت انجام می دهد و مرتب بارهای صادراتی افغانستان به هندوستان از این مسیر می آید.
اسلامی افزود: ایران معاهده ای را با روسیه تفاهم کرده است. زیرا سالانه حداقل ۹۰ میلیون تن بار حداقلی بین روسیه و هندوستان جابه جا می شود که برای ایران سهم ارزشمندی را تعیین می کند. امیدوار هستیم از این ظرفیت هم بهره مند شویم و بتوانیم بخشی از بار ترانزیتی را که هم اکنون بار دریاها را طی می کند، از طریق مرز ریلی در شمال کشور به هندوستان انتقال دهیم.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: ایران در تلاش است تا سهم ترانزیت خود را به حداقل سالانه ۵۰ میلیون تن برساند.
اسلامی در خصوص اینکه این مسیر ریلی در مناسبات ایران و افغانستان تا چه اندازه تاثیرگذار است، گفت: تراکم سنگین کامیون در مرز میلک و در مرز دوغارون وجود دارد. این مسیر ریل کمک می کند تا حجمی از بارها در مسیر ریل جابه جا شود و کاهش تراکم کامیون‌ها را در مرزهای اعلام شده شاهد باشیم. از لحاظ هزینه و قیمت تمام شده، راه‌آهن ارزان‌تر است و می‌تواند مقیاس بزرگتر بار را در زمان کوتاه و ارزان تر منتقل کند و مورد استقبال تجار است. هم اکنون، تمایل و اعلام آمادگی تجار برای انتقال بار از طریق ریل، دریافت شده است.
وزیر راه و شهرسازی در خصوص اینکه این مسیر ریلی تا چه اندازه به ایران مزیت رقابت می دهد، توضیح داد: رقابت اساسا اگر نباشد جامعه بشری دچار بحران می شود. ایران باید مزیت رقابتی ایجاد کند و بتواند با حداکثر جاذبه ای که ایجاد می کند سهم بالاتری را به دست آورد.
اسلامی تاکید کرد: چنانچه می‌خواهیم اقتصادمان را شکوفا کنیم باید اقتصادمان را از جغرافیای سرزمینی گسترش دهیم و سهم بازار بیشتری را دریافت کنیم. راهکار این است که بتوانیم با تفاهم‌نامه های مشترک و با تعرفه های ارزان تر و با جذابیتی که از نظر خدمات ارایه می دهیم و آن جذابیت هایی که در قیمت تمام شده و کیفیت نگهداشت و جابه جایی فراهم می کنیم، سهم خود را در بکارگیری فرصت های تجاری در منطقه افزایش دهیم.
تلاش برای ایجاد صنایع در پس‌کرانه‌های بنادر کشور
وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: به کشورهای آسیای میانه که به آب دسترسی ندارند پیشنهاد ارایه زمین و جا در بنادر ایران داده‌‌ایم. مذاکره کرده‌ایم تا هر کشور بتواند نقطه‌ای را در بنادر ایران داشته باشند، انبار ایجاد و ظرفیت‌سازی کند. همچنین با تعرفه ها و شرایطی که برای آنها ایجاد مزیت می‌کند در تلاش هستیم تادر پس‌کرانه‌های بنادر ایران صنایعی به وجود بیاید تا کشورها ترغیب به سرمایه‌گذاری شوند. زیرا تمامی آنها منطقه ویژه و منطقه آزاد می شوند. تولید محصول نهایی و نیمه نهایی داشته باشند و از آن طریق کالاهای خود را به بازار مصرف برسانند و یا کالای موردنیاز خود را از این مسیر به کشورهای خود حمل کنند.
اسلامی گفت: هدف ۵۰ میلیون تن جابه جایی سالانه بار ترانزیتی مستلزم فراهم کردن ساز و کاری است که بار متولد بشود و به خدمت گرفته شود. هم اکنون حداکثر ۱۰ میلیون تن در سال ترانزیت داریم که این مقدار ترانزیت هم شامل ترانزیت جاده ای و هم ریلی است. ۲۲ درصد ترانزیت کشور سهم ریل و در حدود ۷۸ درصد آن سهم جاده است و این در شرایط عادی و نه در شرایط کرونایی است. شرایط کرونایی به طور طبیعی سهم تبادلات و رفت و آمدها را کاهش داده است. برای ایران حائز اهمیت است که از ظرفیت بنادر استفاده کند و شرایط تبادلات را بین ایران و سایر کشورها ایجاد کند تا بتوان تبادلات را انجام داد.
پیش‌بینی تزانزیت ۳ میلیون تن بار در مسیر ریلی خواف- هرات
عضو کابینه دولت دوازدهم افزود: پیش بینی ما این است که در مسیر ریلی خواف-هرات ۳ میلیون تن بار جابه جا شود. این نقطه ششمین نقطه اتصال ریلی به خارج از کشور است. دو نقطه دیگر اتصال ریلی داریم که ریل کشور همسایه به ایران رسیده اما ریل متصل نیست. امیداست با هماهنگی که اخیرا وزارت امورخارجه با دولت عراق انجام داده، بتوانیم راه آهن شلمچه را به بصره متصل کنیم. اتصال ما شرایطی را فراهم می کند که دولت عراق بتواند کالاهای خود را به آسیای میانه و شمال دریای خزر از این طریق ارسال کند. در ارتباط با موضوع عراق، راه آهن مان را به مرز شلمچه رسانده ایم و این تجربه را ایجاد کردیم که بار را با ریل تا مرز عراق ببریم. ماه گذشته اولین محموله صادراتی را با قطار تا مرز شلمچه جابه جا کردیم.
تلاش برای اتصال راه آهن شلمچه به بصره
اسلامی ادامه داد: پیمانکار و سرمایه گذار را انتخاب کردیم و کاملا آماده هستیم تا عملیات اجرایی را شروع کنیم. این مسیر ۳۵ کیلومتر است و جزو موارد بسیار پرجاذبه هم برای ایران و هم برای عراق است. اما در عین حال موانعی در عراق وجود دارد. امیدواریم هماهنگی های اخیر تاثیر حداکثری را داشته باشد و بتوانیم به زودی عملیات اجرایی را آغاز کنیم که این مسیر هفتیمن مسیر می شود.
وی افزود: هشتمین مسیر ریلی نیز اتصال به آستارا از طریق رشت است که عملیات اجرایی آن در دست انجام است. اگرچه سرعت کار مطلوب نیست و باید منابع مالی این طرح به گونه ای فراهم شود. در عین حال، با تکنولوژی های جدید طراحی در تلاش هستیم تا با ایجاد پل‌ها و ارتفاع بلند از جنگل ها، کشتزارها و ذخایر طبیعی عبور کنیم تا کمترین آسیب به عرصه طبیعی وارد شود. امیدوایم که مردم به زودی از این مسیر بهره مند شوند.
اسلامی یادآور شد: مراسم افتتاح راه آهن خواف- هرات از ایستگاه خواف شروع می شود و دو رییس جمهور با فرمان خود این مسیر را افتتاح می‌کنند. از افغانستان قطار باری از روزنک به سمت ایران و از سمت ایران قطار باری از خواف به روزنک در افغانستان می‌رود.