جواد هدایتی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درباره آمار قابل توجه عابران پیاده و موتورسواران در تلفات سوانح رانندگی گفت: ۱۸ درصد تلفات در راه‌های برون‌شهری و روستایی مربوط به موتورسواران و ۱۲.۵ درصد مربوط به عابران پیاده است که سرجمع این دو آمار ۳۰.۵ درصد را نشان می‌دهد به عبارت دیگر یک سوم تلفات رانندگی برون‌شهری طبق آمار پزشکی قانونی برای دو فاکتور یادشده است.

وی افزود: کاهش تلفات مربوط به تردد عرضی عابران و موتورسواران فقط با ایمنی‌سازی فیزیکی ممکن نیست موتورسواران در حومه شهرها عمدتا بدون رعایت موارد ایمنی و اصل دیدن و دیده شدن تردد می‌کنند مثلا ساکنان روستاها یا مناطق مسکونی حومه شهرها برای رفتن سر مزرعه یا محل کار با موتور صبح زود یا غروب آفتاب تردد می‌کنند که یا چراغ وسیله نقلیه آنها خراب است یا کلاه ایمنی بر سر ندارند.

مدیرکل آمار٬ ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای یادآور شد: بحث دیگر لزوم اصلاح ساختار صنعت تولید موتور است چون موتورهایی که در کشور تولید می‌شوند اساساَ ریسک بالایی دارند چون غیر از آلودگی هوا و تک زمانه بودن این وسیله نقلیه٬ اساس تکنولوژی تولید موتور در کشور یک بحث جدی است.

وی افزود: از معضلات اساسی درباره کاهش تلفات عابران در جاده‌های برون‌شهری مسئله توسعه بی‌رویه شهرها در کنار جاده‌هاست که اگر جلوی آن گرفته نشود و روند حاشیه‌نشینی اطراف شهرها ادامه پیدا کند به تبع تردد عرضی عابران و موتورسواران و احتمال تصادفاتی از این نوع افزایش می‌یابد به عبارت دیگر موضوع خیلی عمیق‌تر و ریشه‌ای تر از نصب تابلو هشدار٬ احداث پل یا نرده‌کشی در کنار جاده‌ها است؛ بارها پل عابر در چنین مناطقی احداث شده اما عابران عموما بدون توجه به مسائل ایمنی از زیر پل به سوی مقابل جاده تردد می‌کنند.

هدایتی توضیح داد: ۳۰ درصد تصادفات جرحی و فوتی در ۱۰ کیلومتری ورودی شهرها اتفاق می‌افتد این آمار پیام روشن و واضحی دارد یعنی بالاخره برای ساماندهی مناطق مسکونی باید برنامه‌ای تدوین کرد تا با شبکه راه‌های برون‌شهری تداخل نکنند چون گسترش مناطق مسکونی حاشیه جاده‌ها معادل افزایش رفت و آمد عرضی و افزایش احتمال و ریسک برخورد عابران و موتورسواران با خودروها است.

وی ادامه داد: برای ایمنی سازی نقاط پرحادثه باید دید به علت متأثر از چیست اساسا حل معضل ایمنی در هر نقطه ای با توجه به شرایط اقلیمی٬ جغرافیایی و وضعیت جزئیات منطقه‌ای انجام می‌شود یعنی باید شناختی از الگوی جلوگیری از تصادفات در هر منطقه داشت.

مدیرکل آمار٬ ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تأکید کرد: اگر راجع به ساماندهی مناطق مسکونی حاشیه شهرها اتفاقی نیفتد هیچ‌گاه آمار تلفات رانندگی برون‌شهری به زیر ۱۳ هزار نفر در سال کاهش نمی‌یابد چون برای توفیق در کاهش آمار تلفات سوانح رانندگی باید مسائل به شکل زیربنایی و ریشه‌ای درست شود.

وی افزود: شهرداری‌ها در حریم شهرها مجوز ساخت و ساز می‌دهند و براساس برنامه‌ریزی خود توسعه شهری را دنبال می‌کنند طبیعتا وقتی در کنار جاده‌ها امکاناتی ایجاد شد به تبع جاذبه اقامتی هم ایجاد می‌شود. از چند سال گذشته در حاشیه جاده‌های شمال شاهد ساخت فروشگاه‌های بزرگ هستیم این مجوزهای ساخت صادر می‌شود تا زمین‌های اطراف جاده‌ها ارزش تجاری پیدا کنند.

هدایتی یادآور شد: وقتی فروشگاه‌های بزرگ در حاشیه جاده‌های ایجاد می‌شوند به تبع مسافر نیز برای خرید از آنها توقف می‌کند این مسئله ورود و خروج مجاز و غیرمجاز را به جاده‌ها و تداخل با ترافیک جاری در مسیر و افزایش احتمال برخورد را در پی دارد.

وی افزود: در ایران مدیریت حمل و نقل و کاربری زمین به دو وزارتخانه جداگانه سپرده شده است شهرها را شهرداری‌ها زیر نظر وزارت کشور مدیریت می‌کنند حال آنکه توسعه راه‌ها و شبکه جاده‌ای برون‌شهری با وزارت راه و شهرسازی است که معمولاَ این دو با هم خیلی هماهنگ نیستند. این مدیریت دوگانه موجب تداخلی شدید در محدوده ورودی شهرها می‌شود.

مدیرکل آمار٬ ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای بیان کرد: محدوده ۳۰ کیلومتری شهرها عدد تصادفات فوتی به بیش از ۶۰ درصد می‌رسد و در ۱۰ کیلومتری ورودی شهرها این آمار بیش از ۳۰ درصد است./