امیرمحمود غفاری، معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درخصوص سفر دو روزه خود به استان سیستان و بلوچستان و بازدید از پروژه‌های جهش تولید این وزارتخانه در بحث ریلی، جاده‌ای و بندری اظهار داشت: مهم‌ترین قسمت این سفر بررسی آخرین وضعیت راه‌آهن چابهار- زاهدان بود، چراكه این طرح برای کشور جنبه راهبردی دارد.
وی افزود: در این راه‌آهن، ما بحث اتصال کریدور شمال- جنوب در شرق را داریم که از چابهار به مشهد می‌رسد و از آنجا هم به بجنورد و گرگان متصل می‌شود؛ ازاین‌رو این طرح از جنبه استراتژیكی، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برای کشور برخوردار است. این پروژه علاوه‌بر جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و امنیتی در ابعاد ملی و بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای در تراتزیت كالا دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: بحث توسعه استان سیستان و بلوچستان یک موضوع بسیار مهم است؛ چراکه این استان بسیار وسیع بوده، به شکلی که از جنوب به شمال این استان شما شاهد یک اختلاف ۳۰ درجه دمایی هستید و از سوی دیگر پراکندگی جمعیت در آن بسیار زیاد است كه این موضوع به بالابودن سرانه هزینه منجر شده وشاهد برخی محرومیت‌ها و عقب‌ماندگی‌ها در این استان هستیم.
راه‌آهن کلیدی‌ترین پروژه راهبردی در سند توسعه زیرساخت‌های حملی و نقل جنوب شرق کشور
غفاری با اشاره به رویکرد وزیر راه و شهرسازی درخصوص توجه ویژه به مناطق و استان‌های محروم به‌عنوان یک اولویت در این دولت، تصریح کرد: در همین زمینه "سند توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل"برای جنوب شرق کشور،به‌خصوص درمناطق سیستان و بلوچستان، هرمزگان و جنوب کرمانتدوین و هم‌اکنون آماده شده است.
وی در ادامه گفت: در این سند توسعه‌ای، کلیدی‌ترین پروژه و راهبردی‌ترین آن، راه‌آهن چابهار- زاهدان است.
سخت‌ترین قطعات اجرایی ریلی کشور در قطعات میانی راه‌آهن چابهار- زاهدان
وی تصریح کرد: همانطور که می‌دانید این راه‌آهن حدود ۷۰۰ کیلومترو در ۹ قطعه تعریف شده است. در این پروژه قطعات میانی یکی از سخت‌ترین قطعات اجرایی خط ریلی در تاریخ کشور است، چنانچه در بعضی قسمت‌ها اگر با هلی‌کوپتر هم از بالا مسیر را نگاه کنید، به دلیل وجود این قسمت‌ها در بین کوه‌های درهم‌تنیده، اصلاً امکان دید وجود ندارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر وجود کار فوق‌العاده سخت در احداث این پروژه ریلی تصریح کرد: اهمیت این پروژه کار را به سمتی برد که مقام معظم رهبری باتوجه به مهم بودن آن موافقت ویژه‌ای داشته باشند تا از محل صندوق ذخیره ارزی مبلغ ۳۰۰ میلیون یورو تسهیلات به شکل خاص برای احداث این خط ریلی درنظر گرفته شود.
مشکلات بوروکراتیک مانع پایان پروژه راه‌آهن چابهار- زاهدان تا پایان این دولت
معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به برخی مشکلات بوروکراتیک در کشور که موجب به تعویق افتادن تکمیل این پروژه در زمان مقرر شد، اظهار داشت: متأسفانه برخی از این مشکلات شروع کار اجرایی این پروژه را ۵ تا ۶ ماه عقب انداخت و اجازه نداد این پروژه که قرار بود حداكثر تا پایان دولت زیرسازی و روسازی آن نهایی شود، در زمان مقرر به سرانجام برسد.
وی ادامه داد: این اتفاق در حالی رخ داد که ما دستور مقام معظم رهبری و تأکید آقای رییس‌جمهور را داشتیم و با همه این موارد کار انجام نگرفت. مجموع این مسائل مؤید نقش معضل بوروکراسی در کشور به‌عنوان یک مانع مهم در پیشرفت بود که درنهایت بعد از جلسات متعدد و مكاتبه با ریاست جمهوری موانع مطرح ازسوی بانک مرکزی برای تبدیل منابع ارزی به ریال برداشته و تزریق به پروژه آغاز شد.
وی با اشاره به اینكه تزریق اعتبار در ابتدا خوب بود، اما در ادامه با تأخیر زیاد و به شکل قطره‌چکانی انجام شد که درنهایت متأسفانه منجربه تعطیلی برخی از کارگاه‌ها شد، افزود: درمجموع این شرایط کار را به سمتی پیش برد که وضعیت به اطلاع ریاست جمهوری رسانده شد که محتمل است کارگاه‌ها با شرایط به‌وجود آمده کلاً تعطیل شود و این‌بار با ورود شخص رییس‌جمهور و متقاعد شدن حوزه ارزی بانک مرکزی از این اتفاق تا حدودی زیادی جلوگیری به‌عمل آمد، اما این تأخیر درنهایت لطمه‌های خودش را به‌‌همراه داشت. چراكه هم‌اكنون در برخی قطعه‌ها همه اقدامات انجام گرفته، اما به واسطه تعطیل شدن کارگاه‌ها باتوجه به این شرایط، کار نهایی نشده است؛ مثلاً در قطعه چابهار به نیکشهر تقریبا ۵۰ تا ۶۰ درصد کار زیرسازی انجام گرفته اما به واسطه نبود منابع کارگاه تعطیل شده است.
آزادسازی ۱۳۰۰ میلیارد تومان از منابع برای راه‌آهن چابهار- زاهدان
معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه بیان داشت: به هر حال خوشبختانه اخیراً این امکان فراهم شد که بخشی از منابع پروژه نزد بانک مرکزی را آزادسازی کنیم و این عدد حدود ۱۳۰۰ میلیارد تومان است که مدیریت آن نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق بود. لذا در این راستا برای تزریق درست منابع این سفر دو روزه به سیستان و بلوچستان برای بازدید از این پروژه برنامه‌ریزی شد.
وی ادامه داد: در بازدیدهایی که از زاهدان تا چابهار انجام گرفت از قطعات مختلف این پروژه ریلی بازدید داشتیم و در هر قطعه تصمیمات لازم به فراخور شرایط آن قطعه گرفته شد. یکی از موارد، بحث تأمین مصالح ازجمله سیمان و میلگردهای خاص برای ریل‌گذاری بود که در همانجا با معاون وزیر صمت صحبت‌هایی انجام و قول همکاری داده شد که بلافاصله پس از بازگشت از این سفر، مکاتبات برای رفع مشکل آغاز شد.
برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از مسیر ریلی زاهدان- خاش در این دولت
غفاری با اشاره به اینکه جمیع شرایط کار را به شکلی پیش برد که برنامه جدید با وضعیت اعتباری موجود داده شود تا کار این پروژه ریلی با سرعت انجام شود در ادامه اظهار داشت: با این اوصاف و علی‌رغم تأخیرهایی که متأسفانه به‌وجود آمد، به دنبال تحقق دو هدف عمده تا پایان دولت دوازدهم هستیم که اولاً قطعه زاهدان- خاش در این دولت به بهره‌برداری برسد و ثانیاً کار زیرسازی و روسازی قطعه چابهار تا نیکشهر به انجام برسد. همچنین؛ یکی دیگر از موارد مهم این است که در هیچ‌کدام از قطعات میانی این پروژه ریلی کارگاه‌ها تعطیل نبوده و کارشان را انجام دهند.
پایان پروژه ریلی چابهار- زاهدان درصورت تزریق به‌موقع تا بهار ۱۴۰۱
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه همزمان با برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای اجرای پروژه ریلی چابهار- زاهدان، کار مطالعاتی مسیر زاهدان به زابل هم آغاز شده است، تصریح کرد: اگر بانک مرکزی پول‌ها را به‌موقع تزریق کند امید داریم مسیر ریلی مهم چابهار- زاهدان تا اواخر سال آینده و یا حداکثر تا بهار ۱۴۰۱ کامل شده و به بهره‌برداری برسد.
وی ادامه داد: یک قطعه دیگر از این کریدور، مسیر بیرجند به یونسی است که دارای مصوبه دولت برای تأمین منابع آن از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی است و سعی ما بر این است که در این دولت کار عملیاتی آن شروع شود. این چشم‌انداز سه الی چهارسال آینده است که با تکمیل قطعات واسط، اتصالات ریلی چابهار تا مشهد برقرار شود. این مسأله مهم است؛ چون با تکمیل این خط ریلی بخش قابل توجهی از بار آسیای میانه ازطریق چابهار عبور کرده و مؤلفه فوق‌العاده‌ای در شکوفایی این منطقه و اقتصاد کشور خواهد بود.
اتمام ۱۰ کیلومتر بزرگراه زاهدان- خاش تا پایان ۱۳۹۹
معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به بررسی مسیرهای جاده‌ای استان سیستان و بلوچستان در این سفر اظهار داشت: همچنین از بزرگراه زاهدان به سمت خاش نیز بازدید به عمل آمد که ۱۰ کیلومتر از قطعه ۱۹ کیلومتری نخست قیرپاشی شده و به‌زودی آسفالت آن انجام می‌شود. دراین‌خصوص با هماهنگی مدیرعامل شركت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل ۵ میلیارد به این پروژه تزریق شد که امیدواریم کار آن پیش از عید به پایان برسد.
غفاری ادامه داد: این ۱۰ کیلومتر یک قطعه بسیار مهم است که با تکمیل آن علاوه‌بر افزایش ایمنی هموطنان، نظارت بر برخی فعالیت‌های غیرمجاز را تقویت می‌کند و امنیت آن منطقه افزایش خواهد یافت.
منطقه آزاد چابهار نیاز به یک فرودگاه درخور برای شکوفایی هرچه بیشتر دارد
معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه به فرودگاه چابهار و اهمیت راه‌اندازی آن اشاره داشت و گفت: در این سفر بازدیدی هم از فرودگاه چابهار داشتیم که موضوعی قابل بحث بوده که احداث آن لازم به نظر می‌رسد. با توجه به موضوع دور بودن و به‌روز نبودن فرودگاه کنارک، احداث فرودگاه بین‌المللی برای منطقه آزاد چابهار منجربه شکوفایی منطقه خواهد شد.
لزوم ایجاد یک هم‌افزایی برای توسعه مسیر چابهار به سمت سیرک
وی با بیان اینكه توسعه منطقه صرفاً با ساخت محورهای جاده‌ای توسط وزارت راه و شهرسازی امکان‌پذیر نیست، گفت: این مساله نیازمند فراهم شدن امکان یک هم‌افزایی بین همه دستگاه‌های ذی‌ربط و ذی‌نفع بوده و باید در کنار وزارت راه و شهرسازی با همكاری وزارت گردشگری و میراث فرهنگی به‌عنوان متولی صنعت توریسم، وزارت ورزش و جوانان برای استفاده از ظرفیت‌های مرتبط موجود و جهاد کشاورزی درخصوص شیلات و همچنین وزارت نفت و دیگر دستگاه‌های مربوطه، یک بسته اجرایی تهیه و یک برنامه کوتاه‌مدت توسعه برای این منطقه اجرایی شود.
وی ادامه داد: این توسعه باید به شکلی باشد که انگیزه کافی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند؛ یعنی مشوق‌هایی داده شود که استفاده از این پتانسیل‌های بالا درنهایت منجربه شکوفایی شود. این مساله را دولت به تنهایی نمی‌تواند انجام دهد، چراکه هزینه آن بالا بوده و از توان دولت خارج است. به همین خاطر باید اعتبارات غیردولتی را به این منطقه سوق داد، به شکلی که اگر یک نفر می‌خواهد در صنعت توریسم اقدام به ساخت هتل کند، امتیازاتی به آن داده شود که برای بخش خصوصی نیز به‌صرفه باشد، مثل دادن زمین و کاربری، تخفیف در عوارض و مالیات و هرکاری که می‌توان برای ترغیب بخش خصوصی جهت سرمایه‌گذاری در این منطقه انجام داد. این تسهیلات حتی می‌تواند برای ورود سرمایه‌گذاری خارجینیز فراهم شود.
لزوم توجه بیشتر به استان سیستان و بلوچستان با داشتن ۲۰ درصد از مساحت کشور
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: یکی دیگر از مسیرهایی که در این سفر مورد بررسی قرار گرفت، احداث بزرگراه بین چابهار و کنارک است که ۴۸ کیلومتر بوده که مسئولیت ساخت ۲۴ کیلومتر آن برعهده منطقه آزاد است. قسمت دوم هم در کمیته واگذاری ستاد وزارتخانه نهایی شده و سرمایه‌گذار آن شناسایی شده است. لذا امیدواریم کار با قدرت پیش رفته تا بتوانیم شاهد بهسازی مؤثر مسیر پرترافیک چابهار- کنارک باشیم.
وی ادامه داد: درست است سیستان و بلوچستان یکی از ۳۱ استان کشور است، اما از نظر مساحت قریب به یک/پنجم کشور یعنی ۲۰ درصد آن را دربرمی‌گیرد. اگر به همین میزان به این استان توجه شود، عقب‌ماندگی سیستان و بلوچستان جبران می‌شود. کار واقعا سخت و دشوار است، اما بدون شک با یک برنامه درست این کار شدنی خواهد بود.
اتصال شبکه شطرنجی جنوب شرق کشور طی ۳ سال با اختصاص کمتر از ۳ درصد از بودجه عمرانی کشور
معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی با اعلام اینکه برنامه مدون تکمیل طرح شبکه شطرنجی جنوب شرق کشوردر این معاونت طراحی و چاپ شده است، اعلام کرد: براساس محاسبات این سند اگر حدود ۱۲ تا ۱۳ هزار میلیارد تومان که برای انجام تکمیل شبکه شطرنجی جنوب شرق کشور نیاز است، طی سه سال از بودجه عمرانی کشور تزریق شود، این شبکه تکمیل و خلاء‌های مواصلاتی پر خواهد شد.
وی ادامه داد: این عدد کمتر از ۳ درصد بودجه عمرانی کشور از سهم ۲۰ درصدی استان سیستان و بلوچستان در این مدت است. لذا کار سختی نیست و تنها نیاز به یک اراده راسخ دارد و امیدواریم با همتی که به‌کار بسته خواهد شد، کار با قدرت پیش برود.