به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، آیین‌نامه طراحی معابر شهری ایران، پس از گذشت ۲۵ سال در سال ۱۳۹۹ به روز شد. در این به روز رسانی بخش‌های مختلفی همچون معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی، معاونت حملونقل این وزارتخانه، وزارت کشور و دانشگاه تهران دخیل بوده‌اند. اما ضرورت به روز رسانی این آیین‌نامه چه بود و این به‌روزرسانی چه مزایایی به دنبال خواهد داشت؟ برای پیداکردن پاسخ این پرسش‌ها، به سراغ غلامرضا کاظمیان، مدیرکل دفتر طرحریزی و طرحهای توسعه و عمران وزارت راه و شهرسازی رفته‌ایم که به عنوان نماینده نظارتی آیین‌نامه ایفای نقش کرده است. در ادامه مشروح گفت‌وگو با وی را خواهید خواند:
چالش پیش روی بازنگری آیین‌نامه که منجر به بروزرسانی آن بعد از ۲۶سال شد، چیست؟
با توجه به گذر بیش از ۲۰ سال از آیین‌نامه قبلی و مطرح شدن موضوعات جدید در برنامهریزی حملونقل شهری و همچنین برنامهریزی توسعه شهری لزوم بازنگری آن مطرح شد. بر همین اساس هیات وزیران در سال ۱۳۹۴ لزوم به روزرسانی این آیین‌نامه را مطرح کرد که توسط وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور این کار صورت گیرد. بنابراین به روزکردن نسخه اول در دو محور مطرح بود: اول؛ برنامهریزی حملونقل شهری و بهبود ترافیک شهری و دوم؛ هماهنگی بیشتر بین مباحث حملونقل با ملاحظات برنامه ریزی شهری و شهرسازی. مهمترین چالش در اجرای این آیین‌نامه، هماهنگی بین ملاحظات شهرسازی از جمله ملاحظات اقلیمی، بافتهای متفاوت شهری در پهنه سرزمین و هماهنگ شدن کاربری زمین با شبکه است. وقتی طرح پس از تصویب در شورایعالی ترافیک به شورایعالی شهرسازی و معماری ارجاع شد و در دستورکار کمیته فنی ۵شورایعالی شهرسازی قرار گرفت تلاش شد عمدتا با تمرکز بر هماهنگسازی آیین‌نامه با ملاحظات شهرسازی موضوع مورد بررسی قرار گرفته تا هماهنگی حداکثری ایجاد شود. و ضمن اینکه ملاحظات فنی و تخصصی حملونقل و مهندسی ترافیک رعایت میشود، ملاحظات شهرسازانه و شرایط اقلیمی در سند مدنظر قرار گیرد.
یکی دیگر از چالشها که سعی شد در مطالعه جدید لحاظ شود، تقویت قابلیت اجرایی سند و رعایت سند توسط تمام دستاندرکاران است. آیین‌نامه قبلی با وجود کیفیت خوب، نه در سطح تهیه طرح توسط مهندسان مشاور و نه در سطح اجرا توسط شهرداریها مورد توجه چندانی قرار نگرفته بود. به عبارتی ضعف آن، عدم رعایت در جامعه عمومی کارشناسی و حرفهای و مدیریتی بود. بنابراین در بررسیهای کمیته فنی، تحقق این طرحها بیشتر مدنظر قرار گرفت به گونه‌ای که هم برای تهیهکنندگان طرحها (مهندسان مشاور، کارفرمایان) ، مراجع تصویب و بررسیکننده و مجریان نهایی آیین نامه؛ شهرداریها روشنتر و واضحتر شود تا فرایند اجرای آن تحققپذیر شود.
چه برنامه‌ای به منظور بازنگری به موقع آیین‌نامه پیشبینی شده است؟
امکانی برای بازنگری ادواری آیین‌نامه بر حسب اقتضائات و شرایط روز چه در سطح دیدگاه و رویکرد، یا در سطح سیاستها، یا در سطح مباحث فنی و تکنیکی و یا بر مبنای ملاحظات خاص یک شهر و یا منطقه پیشبینی شده است. این امکان در قالب یک کمیته بازنگری در نظر گرفته و مصوب شده است که کمیته منظم و سازماندهی شده درخواستها را بررسی کرده و در صورت لزوم پیشنهادهایی برای اصلاح ارائه میدهد.
خروجی کار را چگونه ارزیابی می کنید؟
طبیعی است اجرای این آیین‌نامه مزایا و پیامدهای مثبت بسیاری برای شهرها ما در هر دو حوزه حملونقل و ترافیک و شهرسازی و برنامه ریزی‌شهری به دنبال خواهد داشت، از طرفی به همین دلیل با بخش‌های متعددی مرتبط است و موفقیت در اجرای آیین‌نامه منوط به بهبود هماهنگی‌های بین بخشی است: مشخصا در وزارت راه و شهرسازی، معاونت معماری و شهرسازی و معاونت حملونقل و از آن سو، از وزارت کشور، سازمان شهرداریها و دهیاریها و در نهایت شهرداریهای کل ایران. البته از آنجایی که شورایعالی ترافیک و شورایعالی شهرسازی و معماری این طرح را تصویب کردند و قبل از آن هم جلسات متعدد هماهنگی مدیریتی و فنی بین وزرات راه و شهرسازی، وزارت کشور و مجری طرح برگزار شده به نظر میرسد زمینه این همکاریها فراهم خواهد بود.