به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، گزارش آسیب‌شناسی نظام فنی و مهندسی صنعت ساختمان کشور به همت معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در ۱۱ فصل و به قلم محمدجواد عرفانیان‌جم مشاور فناوری و تشکل‌های حرفه‌ای معاونت مسکن و ساختمان وزرات راه و شهرسازی در حالی به نگارش در آمده است که در مقدمه آن به ۱۹ اثر منفی منطبق نبودن نظامات فنی و مهندسی با استاندارهای بین‌المللی پرداخته شد. همچنین در بخش دوم که دربرگیرنده فصل‌های اول تا سوم بود تحلیل وضعیت موجود صنعت ساختمان و ویژگی‌های جهانی شدن آن مورد بحث قرار گرفت.  در بخش سوم که شامل فصل چهارم پژوهش بود بازنگری قوانین موجود با هدف حل مشکلات ناشی از عدم کارکرد قوانین موجود در حوزه ساختمان تشریح شد. در بخش چهارم این سلسله گزارش‌ها که به فصل ششم این پژوهش اختصاص داشت جزئیات ۶ قانونِ پیشنهادی جایگزین قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان فعلی با عناوین قانون مقررات ایمنی ساختمان، قانون کنترل ساختمان، قانون نظام‌ معماران، قانون نظام‌مهندسان، قانون بهداست و ایمنی ساکنان و نهایتا قانون حفظ حقوق مصرف‌کننده تشریح شد.

آسیب‌شناسی نظام فنی و مهندسی صنعت ساختمان کشور-۱:

آسیب‌شناسی نظام فنی و مهندسی صنعت ساختمان کشور-۲:

آسیب‌شناسی نظام فنی و مهندسی صنعت ساختمان کشور-۳:

آسیب‌شناسی نظام فنی و مهندسی صنعت ساختمان کشور-۴:

در فصل ششم این پژوهش، نویسنده تحت‌عنوان ارتقای کیفیت‌های فنی بر مبنای علم ساختمان با مقدمه‌ای به موضوع پرداخته و آورده است: عمر متوسط ساختمان‌های مسکونی در ایران به لحاظ فنی ۲۵-۲۰ سال است که حدود ۱۰۰ سال کمتر از عمر مفید آن در کشورهای امریکای شمالی و اروپا است. افزایش عمر مفید ساختمان و بهره برداری بلندمدت از آن تنها در سایه برخورداری علمی با این صنعت (از تولید مصالح تا بهره‌برداری) آن محقق می‌شود. در این میان استفاده از مبانی علم ساختمان (Building Science) با تمرکز بر اصول طرح و اجرای جداره‌های خارجی ساختمان (Building Envelope) از ضروری‌ترین مباحث اجرایی این علم خواهد بود.

مشاور معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در ادامه افزود: موضوع علم ساختمان تبیین"اصول طراحی و اجرای فنی" ساختمان‌هایی است که از طریق آن بتوان به یک سرمایه‌گذاری بلندمدت، اقتصادی با عمر زیاد و کیفیت دست یافت.

در واقع، علم ساختمان به مجموعه‌ای از اطلاعات علمی و تجربی گفته می‌شود که بر آنالیز اثرات فیزیکی پدیده‌ها بر ساختمان تمرکز دارد. این علم در جستجوی استفاده از تکنولوژی‌های خاص و پیچیده نیست؛ بلکه به تبیین مبانی فنی می‌پردازد که با رعایت آن بتواند با استفاده از ترکیب انواع مصالح و تکنیک‌های اجرایی و به صورت عام و ارزان قیمت به اهداف خود نائل شود.

عرفانیان‌جم در ادامه مطلب خود آورده است: بحث Building Envelope  از مهمترین مباحث علم ساختمان است که بر اصول طرح، اجرا و مشخصات فنی پوسته خارجی بنا تمرکز دارد. این بخش از علم ساختمان بر عملکرد جدا کننده فیزیکی فضای کنترل شده داخلی و محیط بیرونی تمرکز دارد و اصولا شامل جداکننده‌های حرارتی، رطوبتی و هوایی می‌شود. تفاوت این مباحث با مقررات ملی ساختمان (Building Code) این است که این کدها بر حفظ سلامتی، ایمنی و صحت افراد تکیه دارد در حالیکه علم ساختمان بر تکنیک‌ها و اصول فنی طراحی و اجرای ساختمان به منظور افزایش عمر ساختمان‌ها، پایداری، کاهش مصرف انرژی، اقتصادی بودن و افزایش کیفیت‌های فنی آن متمرکز است. قطعا این دو مقوله تاثیرگذاری مستقیمی بر روی هم دارند، لیکن توسط دو متولی مختلف مدیریت و هدایت می‌شوند.

وی درباره ارتقای کیفیت‌های فنی بر مبنای علم ساختمان ۷ هدف را برشمرده و آورده است: افزایش طول عمر ساختمان‌های مسکونی به بیش از ۱۳۰ سال، ایجاد توان بازسازی ساختمان‌ها بجای تخریب و دوباره‌سازی آن، ارتقاء کیفیت‌های فنی ساختمان‌ها و در نتیجه حفظ منابع معدنی و محیط‌زیستی، کاهش هزینه ساخت، تعمیر و نگهداری ساختمان‌ها در چرخه زندگی آنها (Building Life Cycle)، کاهش چشمگیر مصرف انرژی، صنعتی‌شدن فرایند ساخت پروژه‌های ساختمانی و همگامی با فرهنگ بین‌المللی فنی و مهندسی در جهان معاصر اهدافی است که در صورت ارتقای کیفیت‌های فنی می‌توان به آن دست یافت.

نویسنده کمبود دانش علمی و عملی در بخش‌های عمده‌ای از "علم ساختمان" در مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی کشور، عدم انعکاس نتایج اجرایی آن در صنعت ساختمان، به روز نبودن اطلاعات فنی موجود در این حوزه و فاصله زیاد اطلاعات موجود با استانداردهای روز آن در دنیا را، به عنوان مشکلات وضعیت فعلی عنوان کرده و در بیان راهکارها گفته است: تمرکز جدی بر آموزش مباحث علم ساختمان و بخصوص مبحث “Building Envelope”، تمرکز جدی بر موضوع  "علم ساختمان" در مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی کشور، به‌روز رسانی اطلاعات فنی در این حوزه مطابقت با استانداردهای بین‌المللی و انعکاس نتایج عملی این علم به صورت ضوابط لازم الاجرای ساختمانی، از الزامات گسترش این حوزه دانست.

وی معتقد است پیاده‌سازی راهکاری‌های ذکر شده به ۹ نتیجه مهم منتج می‌شود که شامل تحقق بحث توسعه پایدار، جلوگیری از هدر رفتن سالانه میلیاردها دلار سرمایه کشور، جلوگیری از ایجاد صدمات غیرقابل جبران زیست‌محیطی ناشی از تخریب زود هنگام ساختمان‌ها و تولید ضایعات ساختمانی، کاهش چشمگیر مصرف انرژی، بالا رفتن کیفیت فنی ساختمان‌ها، افزایش طول عمر ساختمان‌ها به بیش از ۱۳۰ سال، کاهش چشمگیر هزینه‌های نگهداری و بهره‌برداری ساختمان‌ها، کاهش هزینه‌های ساخت و حفظ محیط‌زیست و جلوگیری از تولید گازهای گلخانه‌ای است.

عرفانیان جم در پایان در توضیح روش اقدام گفت: استفاده شکلی و محتوایی از ساختار علم ساختمان و توابع آن از  توسعه یافته به عنوان الگوهای معتبر جهانی، ارتباط برقرار کردن با موسسات و شرکت‌های تحقیقاتی جهت تدوین و انتقال دانش و فن‌آوری‌های مربوطه به کشور، اعزام نیروهای حرفه ای برای آموزش مباحث فوق، شکل‌دهی رشته‌های دانشگاهی با تمرکز بر مباحث فوق، تخصصی‌کردن ارائه خدمات حرفه ای در این رشته‌های، تنظیم مقرارت و قوانین فنی اجباری به عنوان بخشی از مقررات ملی در طرح و اجرای ساختمان‌ها و در نهایت طراحی و اجرای ساختمان‌های الگو با استفاده از اصول و مبانی علم ساختمان و Building Envelope روش هایی هستند که برای ارتقای کیفیت فنی می‌توان به آن دست یافت. /