گروه حمل و نقل- سمانه واحدی راد، صدورمجوز اوفک از سوی وزارت خزانه داری آمریکا برای فروش هواپیماهای ایرباس و بویینگ به ایران، طی هفته گذشته، واکنش زیادی درمحافل بین المللی و داخلی کشور داشت.

ورود ایران به بازار جهانی در این سطح آنقدر اهمیت داشت که انتشار این خبر در گام اول ارزش سهام شرکت بوئینگ را در بازار وال‌استریت بالا برد؛ به گونه‌ای که ارزش سهام این شرکت با ۲/ ۲درصد رشد به ۱۳۰.۵۶دلار رسید. پیش از این آخرین فروش بوئینگ به ایران هواپیماهای «جمبو جت ۷۴۷» بود که در سال ۱۹۷۷ دو سال قبل از وقوع انقلاب در ایران به این کشور تحویل داده شد.

در عین حال، موسسه اعتبارسنجی «مودیز» در گزارشی جدید اعلام کرد اعطای مجوز به شرکت‌های ایرباس و بوئینگ برای فروش هواپیما به ایران یک اتفاق مثبت است.خبری که باعث می شود سرمایه‌گذاران نگاه ویژه‌تری به بازار ایران پیدا کنند و  بازار امن و پر رونق ایران را انتخاب کنند که نخستین حسن آن برای بازار داخلی ایران، کاهش قیمت نهایی خریداری شده هواپیما به دلیل به وجود آمدن جو رقابتی در بین شرکت های هواپیمایی برای تصاحب بازار ایران خواهد بود.

بر اساس برآورد موسسه «مودیز»، ایران قادر به خرید مقادیر قابل توجهی هواپیما از شرکت‌های هواپیماساز خواهد بود و این چشم‌انداز موجب رشد ۳ درصدی میزان تقاضا در این صنعت در یک دهه آینده خواهد شد که به معنی ۴۰۰ تا ۵۰۰ فروند هواپیما برای شرکت‌های ایرانی است. 

علی عابدزاده رییس سازمان هواپیمایی کشوری نیز در اجلاس کاپا به این موضوع اشاره کرد و گفت: بر اساس آنچه قبلا پیش‌بینی می‌شد ادامه مذاکرات پس از توافق نامه هسته‌ای در خصوص توسعه ناوگان هواپیمایی کشور اگر چه ممکن بود مدت زمانی به طول  بینجامد اما بنا به شرایط و جذابیت بازار که همگان در اجلاس هوانوردی و هیات های اعزامی از اروپا، آمریکا و کمپانی‌های سازمان هواپیمایی در ابراز علاقه برای حضور در این عرصه از خود نشان دادند راه ها به تدریج هموار و نه تنها بخش دولتی که امکان مذاکرات مستقیم شرکت‌های خصوصی با کمپانی‌هایی سازنده هواپیما فراهم شود.

در فاز بعد اما، سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا نیز فروش هواپیما به ایران را یک تابوشکنی خواند و دراین باره گفت: فروش هواپیما به ایران توسط ایرباس و بویینگ از تعهدات آمریکا در برجام است و ما آن را یک تابوشکنی می‌دانیم.

 در داخل کشور هم عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی باحضور در برنامه تلویزیونی، با اشاره به خرید هواپیماهای نو از بوئینگ و ایرباس گفت: آمریکا به خواست جامعه جهانی تن داد و لابی قدرتمند صهیونیست‌ها هم نتوانست مانع بزرگ‌ترین خرید صنعت هوانوردی ایران شود.

او این موفقیت را به مردم ایران تبریک گفت و تاکید کرد که خرید هواپیما از بویینگ بعد از ۴۰ سال رخ می دهد و با بیان اینکه اولین سری هواپیماها از هر دو شرکت ایرباس و بوئینگ تحویل ایران‌ایر خواهد شد، این را چراغ سبزی برای تمام ایرلاین‌های ایرانی برای ورود به مذاکره و خرید هواپیما عنوان کرد.

حسن روحانی رییس جمهوری کشورمان نیز چند روز بعد و درمراسم روز جهانی گردشگری، با اشاره تلویحی به انجام قرارداد بویینگ و ایرباس، فعال شدن گردشگری کشورمان را منوط به توسعه زیرساخت‌های هوایی و ریلی خواند و گفت: درمسئله گردشگری باید به موضوع راه، راه‌آهن و صنعت هوایی به عنوان زیرساخت‌های دیگر توجه کرد. او گفت تلاش دولت بر این است تا ناوگان هوایی نوسازی شود تا گردشگر با یک پرواز آن هم با امنیت بیشتر و کاهش هزینه به کشورمان رفت و آمد داشته باشد.

 نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کارشناسان اقتصادی هم موافقت آمریکا را به معنای دیپلماسی موفق دولت ارزیابی کردند و انجام این قرارداد را نشانه هوشمندی مذاکره کنندگان و کارشناسان حوزه حمل و نقل هوایی دانستند.  به اعتقاد نمایندگان مجلس ارزش انجام این قرارداد فراتر از نوسازی ناوگان هوایی بود و با اطمینان دهی به بنگاه‌های بزرگ مالی پیامی را به جهان صادر کرد که ایران پسابرجام برای ورود سرمایه گذاران آماده است.

مهرداد لاهوتی نماینده مردم لنگرود در این باره به پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، گفت: کار مذاکره کنندگان برای خرید هواپیما سخت و پیچیده بود و آنها کشوری را راضی به فروش هواپیما به ایران کردند که سال‌ها حتی حاضر به فروش قطعات هواپیما هم به ما نبود.

موضوعی که از دید کارشناسان اقتصادی داخل کشور نیز مغفول نماند به اعتقاد کارشناسان اقتصادی آمریکا مغلوب ایران و خواست جهانی شد و از طرفی در ادامه نیز دولت ایالات متحده باید در زمینه رفع موانع بانکی و اقتصادی دیگر که فراروی اجرای کامل برجام است، اقدامات لازم را اتخاذ کند.

سعید لیلاز در این باره گفت: صدور مجوز فروش هواپیماهای ایرباس و بوئینگ قطعاً تأثیر روانی زیادی برای ورود سرمایه گذاران و بنگاه‌های بزرگ مالی خواهد داشت. این مسأله بویژه از آن جهت مهم است که امریکا تحت فشار ایران و شرکای اروپایی‌اش مجبور شده است به اجرای برجام تحرک ببخشد.

 لیلاز به نکته ای اشاره می کند که تنها چند روز بعد از صدور مجوز اوفک خود را آشکار می‌سازد؛ هواپیمای ایتالیایی بر فراز آسمان فرودگاه مهرآباد به پرواز درمی‌آید و آشنایی هواپیمای ایتالیایی با فرودگاه‌های کشور آغاز می‌شود.

هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران سه روز بعد از صدور مجوز اوفک خبر داد پس از اجرای برجام و امکان امضای تفاهم‌نامه بین هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "هما" و کمپانی هواپیماسازی ATR ، یک فروند هواپیما از نمونه مدل‌ سفارش داده شده روز۴ و  ۵مهرماه  پرواز نمایشی خود را در چند فرودگاه ایران با شرایط متفاوت عملیاتی و به منظور ارزیابی توانمندی وقابلیت های فنی وعملیاتی این هواپیما توسط تیم متخصصان "هما" انجام خواهد داد.

در کنار حضور جت های این شرکت ایتالیایی، اضغر فخریه کاشان نیز دو روز بعد از صدور این مجوز از آغاز مذاکرات ایران برای خرید جت های منطقه ای برزیلی خبر داد و به پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، گفت: این شرکت که سابقه‌ای نسبتا طولانی درتلاش برای به دست آوردن بازارهای بین‌المللی دارد در طول سال‌های گذشته با متنوع‌کردن ناوگان خود برنامه‌ریزی‌هایی را به منظور از سرگیری رقابت با شرکت بمباردیه کانادا به منظور تبدیل شدن به سومین شرکت بزرگ هواپیماساز جهان پیگیری کرده است.

به نظر می رسد با رقابتی که بین این شرکت برزیلی، با رقبایش یعنی ایتالیا و ژاپن برای کسب بازار هوانوردی ایران وجود دارد، قرارداد نهایی با این جت سازها، به سود ایران تمام شود. چرا که با هوشمندی ایران در انتخاب چندین مدل هواپیما و مذاکره همزمان با چندین شرکت هواپیماساز، حالا هر یک از این کشورها سعی دارند با تخفیف بیشتری گوی سبقت را از رقیب هواپیماساز خود بربایند و با ارائه شرایط مالی بهتر، هواپیماهای خود را وارد بازار ایران کنند.

موضوعی که درنهایت به نفع اقتصاد شرکت های هواییمایی ایران و در کل  ایران اسلامی در دوره ی پسابرجام تمام خواهد شد.