به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی اداره‌کل راه و شهرسازی مازندران، شهرستان ساری با دارا بودن حدود یک ششم بافت ناکارآمد استان از این نظر در رأس هرم قرار گرفته است. بالاترین تراکم بافت ناکارآمد ساری در نقطه مرکزی این شهرستان و در فاصله‌ای نزدیک با ساختمان استانداری واقع شده است. این منطقه دارای خانه‌هایی متراکم و کوچه‌هایی باریک است که دربیشتر آنها امکان حرکت با خودرو وجود ندارد. هنوز خانه‌هایی گلی با سقف‌های سفالی کهنگی را در این نقطه از شهر حفظ کرده است. کهنگی که در عین زیبایی از آن به‌عنوان یک تهدید جدی یاد می‌شود. خطر اینکه اگر حادثه‌ای طبیعی چون زلزله یا آتش‌سوزی رخ دهد، امدادگران چگونه می‌توانند خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به آنجا برسانند. ساری بیش از ۶۰۰ هکتار از ۵ هزار هکتار بافت ناکارآمد را در دل خود جای داده است. به همین دلیل است که میان ۵۸ شهر رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

آسیب‌پذیری بافت‌های ناکارآمد

این درحالی است که بنا بر اظهارات «سعید میرزاپور» رئیس اداره بهسازی و عمران شهری مازندران ناکارآمد بودن واحدهای مسکونی، آسیب‌پذیری آنها در برابر زلزله، نداشتن معابرعمومی مناسب و سخت‌شدن خدمات‌رسانی به این مناطق به‌دلیل داشتن معابر عمومی باریک به‌ دغدغه بزرگ امنیت مردم مرکز استان تبدیل شده است.

در کنار ساری، شهرهای بزرگ همجوار مرکز استان نیز با این معضل دست به گریبان هستند و در حالی که سامانه ثبت‌نام برای بهسازی و نوسازی بافت‌های ناکارآمد از مدت‌ها قبل ایجاد شده، تاکنون رغبت زیادی از سوی ساکنان این شهرها برای تخریب بنا و ساخت ساختمانی مهندسی‌ساز در این نقطه دیده نشده است. به همراه این ابر شهرها بسیاری از شهرهای تازه‌تأسیس مازندران که در سال‌های اخیر از روستا به شهر تبدیل شده‌اند نیز با این مشکل مواجه‌اند. بافت قدیمی روستایی موجب شده که این شهرهای تازه ‌تأسیس همچنان سیمای روستایی داشته باشند. هر چند که بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم اقدام‌های زیادی برای رفع این نگرانی از دفترچه خاطرات مردم مازندران انجام گرفته، اما هنوز تا رسیدن به وضعیت ایده آل راه زیادی در پیش است. اعطای وام‌هایی تا سقف ۵۰۰میلیون تومان با سود ۸ درصدی در دولت یازدهم اتفاق مثبتی در این‌باره بود، اما دست اندازهای موجود در این راستا باعث تردید افرادی شده که رغبتی برای همراه شدن با این سیاست ندارند. در شهرهای بزرگی چون ساری، قائمشهر، آمل، بابل و تنکابن می‌توان محله‌های قدیمی و ناکارآمد‌ای را دید که به خاطر قدمت بناها و معابر، وضعیت مناسبی در دریافت خدمات شهری ندارند. برخی از این محله‌ها در مرکز شهرها واقع شده‌اند.

ارائه تسهیلات

بر اساس اعلام میرزاپور تاکنون ۴هزار نفر برای دریافت وام در سامانه بافت ناکارآمد ثبت‌نام و بیش از یک هزار و ۱۰۰ نفر از متقاضیان نیز تسهیلات مورد نیاز خود را دریافت کردند. اما این تعداد در برابر سهمیه ۴ هزار نفری مازندران در فاز نخست، اندک است و حکایت از آن دارد که بانک مسکن به‌عنوان بانک عامل اعطای تسهیلات، تاکنون سیاست انقباضی را در این باره در پیش گرفته است. مازندران فقط در بهسازی بافت ناکارآمد باید هزاران میلیارد تومان اعتبار در نظر داشته باشد که به گفته «فرهاد عسگری» مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری مازندران بخشی از این اعتبار در هر شهر باید با تلاش خود شهرداری‌ها تأمین شود، اما تاکنون کمتر شهرداری به خاطر چالش‌های تأمین هزینه‌اش حاضر به ورود به این حوزه شده است. این درحالی است که بنا بر اظهارات مدیرکل دفترامور شهری وشوراهای استانداری مازندران ربیع‌فلاح استاندارمازندران نیز تأکید دارد که شهرداران برای حل این موضوع جدیت بیشتری داشته باشند. بنا بر آمارهای اعلام شده در سال‌های اخیر بیش از ۲۲ هزار واحد مسکونی مستقر در بافت‌های ناکارآمد مازندران برای نوسازی به بانک‌ها معرفی‌شده‌اند و درمجموع ۱۵ درصد از مساحت بافت‌های ناکارآمد استان بهسازی شده است.

سکونت جمعیت قابل‌توجهی در بافت‌های ناکارآمد

«علی‌اصغر احمدی» مدیرکل مدیریت بحران مازندران نیز بر این باور است که در بافت‌های ناکارآمد شهری، جمعیت قابل‌ توجهی سکونت دارند و می‌طلبد تا نگاه ویژه و اساسی به این محدوده‌ها شود. شهرداری‌ها و نهادهای مرتبط دراین‌باره می‌توانند با همدلی و تعامل با دستگاه‌های اجرایی چون راه و شهرسازی و شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری نقش ارزنده‌ای برای تقویت و نوسازی این محدوده‌ها داشته باشند.بالابودن ارزش زمین، راغب نبودن مالکان برای بهسازی واحدهای ناکارآمد، همکاری‌نکردن بانک‌ها و نداشتن سند مالکیت از عمده مسائلی است که نوسازی بافت‌های ناکارآمد شهری مازندران را با چالش روبه‌رو کرده است./