شورای فرهنگ عمومی کشور از سال ۱۳۹۳روز سیزده شهریور را بهعنوان روز مردمشناسی یا همان انسانشناسی(anthropology) تعیین کرده است. علم مردمشناسی، علم گستردهای در خصوص ابعاد وجودی انسان است که حوزه گستردهای از فرهنگ تا تاریخ تکامل انسان را در بر میگیرد و همچون رشته شهرسازی بهنوعی میانرشتهای است؛ ریشههای آن در علوم انسانی، طبیعی و اجتماعی است . البته در نگاهی کلانتر مردمشناسی جزئی از علم بسیار وسیع معرفتالحیات است که به فارسی به جانشناسی برگردانده شده است و با علم به تعلق داشتن مردمشناسی به جانشناسی یادآوری این شعر از شاعر و نویسنده پارسیگوی ایرانی؛ سعدی به جاست:
تن آدمی شریفست به جان آدمیّّت نه همین لباس زیباست نشان آدمیّّت
اگر آدمی به چشم است و دهان و گوش و بینی چه میان نقش دیوار و میان آدمیّّت
مقصود مردمشناسی، معرفت حاصل کردن به کلیه احوال انسان است و جان آدمی که محرک ایجاد سازمانها و بنیانهای کهن فرهنگی جامعه بشری و واقعههای اجتماعی است، نقشی بااهمیت در این میان دارد. تنوع مردمان باعث وابستگی شدید مردمشناسی به قومنگاری شده است و در ایران نیز که تنوع قومی و مسائل فرهنگی در موقعیتهای توسعهای به شدت نیاز به بررسی و تحلیل دارند، دانش این موضوعات یعنی انسانشناسی جایگاهی بسیار باارزش دارد. توسعه شهرها بدون شناخت مردمان آن راه به جایی نمیبرد.
با شناخت آداب و رسوم، عادات و اخلاق و عقاید و احوال مفید و مضری که در هر قوم هست، میتوان آگاه شد تا در معماریها و شهرسازی چه چیز را باید تقویت و چه اموری را باید تضعیف کرد؛ چه قسم سیاست، مناسب حال قوم است و خوشی و سعادت مردم که همانا هدف والای شهرسازی است در چه فرایندی از توسعه شهر حاصل میشود.
ارتقای کیفیت زندگی شهری و سایر اهداف این چنینی که در دهههای گذشته سردمدار رویکردهای توسعه شهری بودند، همگی با هدف کلان ارتقای رضایت زندگی شهری و شهروندان شکل گرفتند که این مهم تنها با شناخت احوال گروههای انسانی و نیازهای آنان همچون ماهیت زندگی جمعی، روابط افراد با گروه و تنگناهای جمعی زندگی معاصر ممکن است . بنابراین امید است فعالیتهای حوزه معماری و شهرسازی و مردمشناسی در تعاملی سازنده و قویتر، منجر به ارتقای رضایت زندگی شهری شده و با این همافزایی، علاوه بر استفاده در بخش شناخت، از توانمندی این علوم در جهت تبیین، پیشبینی و کنترل روابط پایدار جامعه بشری بهره برد.