اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، با اشاره به نشست اخیر شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص تدقیق گسل در کلانشهرها اظهار کرد: موضوع تدقیق گسل در شهرهای بزرگ مانند تهران، کرمان، کرج، مشهد، تبریز و زنجان بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا بسیاری از ساختمانها در این کلانشهرها بر روی گسل احداث شدهاند.
وی گفت: آنچه بسیار حائز اهمیت است، اینکه ما تاکنون تجربه حادثه در کلانشهرها را نداشتهایم و بالاترین حادثهای که طی این مدت در کشور به وقوع پیوسته، مربوط به زلزله سرپل ذهاب است که طی آن جمعیتی حدود ۱۰۰ هزار نفر تحت تأثیر قرار گرفتند.
نجار خاطرنشان کرد: اساس کار در حوادث؛ پیشگیری است. برای پیشگیری نیز لازم است تا در مرحله نخست، اطلاعات لازم در دسترس باشد تا بتوان بر مبنای آن تصمیمات لازم را بر اساس مطالعات انجام شده بر روی گسلها اتخاذ کرد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: آماری که از بناهای احداث شده بر روی گسل ارائه میشود، بسیار هولناک است. تعداد بسیار زیادی از ساختمانهای بلندمرتبه، مراکز مسکونی و مراکز حیاتی در کلانشهرها بر روی گسل ساخته شدهاند.
وی تصریح کرد: فقط در کرج حدود ۵۴ هزار باب ساختمان اداری و مسکونی بر روی گسل ساخته شدهاند که اگر خدایناکرده این گسل فعال شود، حادثه عظیم انسانی را در پیش رو خواهیم داشت.
نجار گفت: از سوی دیگر در بحث ساختوساز، همچنان دقت لازم در اجرای آیین نامه ۲۸۰۰ به عمل نمیآید. اکنون نظارتها دقیق نیستند و اینها مشکلات را اضافه میکنند.
وی افزود: ما همواره تأکید داریم که مردم مخاطرات زلزله را خوب بشناسند و پیامدهایش را بدانند؛ زیرا به این طریق همراهی بیشتری خواهند داشت و این موضوع باعث میشود تا در حوادث شاهد کاهش خسارت جانی باشیم.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور عنوان کرد: همکاری ما با وزارت راه و شهرسازی از جمله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی خوب و بسیار تنگاتنگ است و به دلیل اطلاعاتی که در اختیار ایشان است و مطالعاتی که از گذشته داشتهاند، ما را در پیشبرد اهدافمان کمک میکنند.
نجار ضمن قدردانی از تلاش مجموعه وزارت راه و شهرسازی در خدمت رسانی به مردم در زمان وقوع حوادث، اظهار کرد: مجموعه وزارت راه و شهرسازی به دلیل تجهیزات و امکاناتی که در اختیار دارد، در زمان وقوع حوادث با تمام قدرت و امکانات حضور پیدا میکنند.
گفتنی است که آییننامه ایمنی ساختمانها در برابر زلزله یا استاندارد ۲۸۰۰ مجموعه قوانین سازهای برای طراحی لرزهای سازه در برابر زلزله است.
این مقررات در دهه چهل، که بعدها در فصلی از استاندارد ۵۱۹ ایران قرار گرفت، گامی در مسیر مقاومسازی سازهها در برابر زلزلههای مخرب در ایران بود. تصویب و اجرای اجباری آییننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰) در سال های ۱۳۶۶و ۱۳۶۷ نیز عزم ملی و برنامه دولت ایران را با وجهه علمی، رسمیت قانونی بخشید.
تدوین این آییننامه موجب رونق ضوابط مهندسی در روند ساخت و ساز کشور شد و در عین حال، تلاش برای اجرای فراگیر آن و جلوگیری از تخلفات، در کاهش خسارات ناشی از زلزله، بسیار مؤثر بود.
هیئت دولت، تجدیدنظر در «آییننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله» را بر عهده مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گذاشته است که این مهم هر ۵ سال یکبار انجام پذیرد.
از مهمترین بحثهای سازهای که در این آییننامه بحث میشود، تعیین نیروی زلزله وارد بر ساختمان و کنترل نامنظمیها در سازه است.
لازم به ذکر است که تعداد ساختمانهای احداث شده بر روی گسل در تهران ۱۲ هزار و ۴۷۱ باب، در کرج ۵۴ هزار و ۱۱۳ باب، در تبریز ۱۹ هزار و ۹۰۷ باب، در زنجان یک هزار و ۷۶ باب و در کرمان ۸۰۴ باب است.