به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی استان قم، محمدرضا فرج به اهمیت جایگاه استان قم در سیستم حمل و نقل کشور اشاره کرد و اظهار داشت: شهر قم با وجود حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران به عنوان دومین مرکز زیارتی کشور شناخته می شود که به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی ویژه و استقرار در مسیر چهار راه مواصلاتی ۱۷ استان کشور نقش کریدور ارتباطی را به خوبی ایفا می کند.
ظرفیت های حمل و نقلی استان
سرپرست اداره هماهنگی امور حمل و نقل اداره کل راه و شهرسازی استان قم افزود: همچنین فاصله نزدیک و مجاورت با بازارهای بزرگ مثل تهران، اصفهان و اراک، مرکز اقتصادی سلفچگان و فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) اهمیت موضوع حمل و نقل در این استان را گوشزد می کند.
فرج در خصوص طول محورهای جاده ای استان ابراز داشت: طول آزاد راه های استان قم ۲۲۹ کیلومتر، بزرگراه ها ۱۹۱ و راه های اصلی و فرعی به ترتیب ۱۷۶ کیلومتر و ۱۵۲ کیلومتر است.
وی افزود: براساس شاخص آزاد راه های کشور (به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر راه برون شهری موجود در کشور)، استان قم بعد از استان تهران بیشترین طول آزاد راه های کشور را در اختیار دارد.
سرپرست اداره هماهنگی امور حمل و نقل اداره کل راه و شهرسازی استان قم به مقایسه آمار تردد و تصادفات چهار ماهه نخست سال ۹۶ و ۹۷ پرداخت و توضیح داد: تردد در محورهای استان در چهار ماهه نخست سال ۱۳۹۷ نسبت به مدت مشابه سال قبل پنج درصد افزایش داشته است. تحلیل تصادفات استان نشان می دهد ۳۳ درصد تخلفات مربوط به سرعت غیرمجاز و ۶۷ درصد تخلفات مربوط به رعایت نکردن فاصله طولی بوده است.
وی با بیان این که در سال جاری شاهد افزایش ۲۰ درصدی تصادف در استان قم بوده ایم، ادامه داد: بیشترین میزان تصادفات مربوط به محورهای آزاد راه ها و خودروهای سواری بوده که آزاد راه قم- تهران با حدود ۲۰ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.
فرج تصریح کرد: در استان قم خوشبختانه، شاهد کاهش تخلفات سرعت و سبقت غیرمجاز در محورها بوده ایم اما متاسفانه عدم رعایت فاصله طولی مجاز افزایش پیدا کرده که این امر منجر به افزایش آمار تصادفات و فوتی ها شده است که بر همین اساس ارتقای سامانه ثبت تخلفات در آزاد راه ها برای ثبت فاصله طولی خودرو ها ضروری به نظر می رسد.
وی در خصوص ظرفیت های حمل و نقل ریلی استان قم توضیح داد: روزانه ۲۴ رام قطار به شهر قم وارد یا خارج می شوندکه از این تعداد ۸ رام مربوط به مسیر قم- تهران می باشد که در روزهای خاص و پیک این تعداد افزایش می یابد که با توجه به ظرفیت ۳۰۰ نفری هر رام قطار، میزان استفاده مسافران از خطوط ریلی قابل توجه است.
فرج افزود: همچنین برای تسهیل در تردد و ایمنی سفر بالاخص برای دانشجویان، بررسی برقراری رام قطار قم- کاشان در دستور کار است.
وی گفت: در استان قم در مجموع ۱۲۴ نقطه پرحادثه و دارای حادثه و نقطه مهم شناسایی شده است که می توان با انجام طرح های کم خرج و زودبازده مانند نصب علائم چراغ راهنما و... به صورت موقت و کوتاه مدت نسبت به خطر پذیری محور و مسیر، اعلام هشدار کرد.
موانع و تهدیدات حمل و نقلی استان
سرپرست اداره هماهنگی امور حمل و نقل اداره کل راه و شهرسازی استان قم گفت: در موضوع حمل و نقل استان ضروری است میان ادارات کل راه و شهرسازی، راهداری و حمل و نقل جاده ای و شهرداری (مدیریت درون شهری و برون شهری) هماهنگی و تعامل بیشتری وجود داشته باشد.
وی آسیب مباحث حمل و نقلی استان را در کمبود تعامل میان دستگاه های ذی ربط دانست و افزود: بر این اساس در برخی از پروژه ها با مشکلاتی مواجه شده ایم که از آن جمله می توان به پروژه عبور قطار پرسرعت از داخل شهر اشاره کرد که در صورت هماهنگی دستگاه های مرتبط، شاهد توقف یا طولانی شدن زمان اجرای پروژه نخواهیم بود.
فرج با اشاره به اهمیت تعامل و ارتباط تنگاتنگ دو اداره کل راه و شهرسازی و اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان خاطر نشان ساخت: راهی که توسط معاونت مهندسی و ساخت راه و شهرسازی احداث می شود می بایست برای نگهداری و حفظ آن، در اسرع وقت تحویل حوزه راهداری اداره کل حمل و نقل جاده ای شود.
وی با اشاره به این که حوزه راهسازی در اداره کل راه و شهرسازی و حوزه نگهداری و تعمیر در اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای مستقر هستند، تصریح کرد: برای پیشبرد سیاست های حمل و نقل جاده ای استان و کشور دو بخش راهسازی و راهداری، بهتر است در یک مکان و زیر مجموعه یک اداره کل انجام وظیفه کنند که این امر در جلسات متعدد و با حضور معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
اداره هماهنگی امور حمل و نقل راه و شهرسازی استان‌ها
سرپرست اداره هماهنگی امور حمل و نقل اداره کل راه و شهرسازی استان قم با توجه به ظرفیت ها و تهدیدات حمل و نقل استان ها، هدف از تشکیل اداره هماهنگی امور حمل و نقل در ادارات راه و شهرسازی را تشریح کرد: پیگیری و پیاده سازی استراتژی های ایمنی حمل و نقل که سیاست های کلان آن مانند توسعه حمل و نقل عمومی در راستای کاهش خودرو محوری و اثر آن بر ایمنی در معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی پایه گذاری می شود، هماهنگی و هم افزایی بین مدیریت حمل و نقل درون شهری و برون شهری به ویژه در بحث سیستم های مدیریت ترافیک و ایمنی، پیگیری موضوعات حمل و نقل استان با استفاده از همگرایی و تعامل بیشتر بین دستگاه‌های زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی در استان و در قالب جلسات شورای هماهنگی امور راه و شهرسازی، پیگیری جهت اجرایی نمودن مصوبات دبیرخانه‌های شورای عالی هماهنگی ترابری کشور و کمیسیون ایمنی راه‌های کشور و شورای عالی فنی امور زیربنایی حمل و نقل در استان، پیگیری اقدامات اجرایی ایمن‌سازی محورها و اصلاح نقاط حادثه خیز و پر تصادف و پیگیری مستمر و نظارت بر کیفیت و کمیت دوربین های کنترل سرعت است.
توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی Transit Oriented Development ( TOD )
سرپرست اداره هماهنگی امور حمل و نقل اداره کل راه و شهرسازی استان قم با بیان این که با وجود احداث شوارع و راه های جدید هنوز شاهد مشکلات ترافیکی درون و برون شهری هستیم ، گفت: سیاست های کلان مدیریت حمل و نقل استان می بایست بر مبنای گسترش و توسعه حمل و نقل همگانی و عمومی باشد و از طرف دیگر محدودیت هایی برای استفاده از خودروهای شخصی خصوصی در مرکز شهر صورت پذیرد.
فرج ابراز داشت:به عنوان نمونه توسعه مترو در شهر تهران و استقبال مردم از این شیوه حمل و نقلی نشان از یک تصمیم گیری درست و اصولی داشته است که به تبع آن کاهش استفاده از خودرو شخصی را به دنبال داشته است.
وی تصریح کرد: با ساخت راه و معبر جدید در شهر در واقع عرضه جدیدی برای خودرو ایجاده کرده و در نهایت بر ایجاد ازدحام و ترافیک کمک می کنیم، متاسفانه در واقع نوع نگاه و برنامه ریزی در خصوص تردد و جابه جایی در شهر طی سالیان گذشته صرفاً برتری خودرو بر انسان را نشان می دهد بر همین اساس وجود تعداد زیادی پل عابر پیاده و زیر گذر در معابر شهری نیز تاییدی دیگر بر این ادعاست.
سرپرست اداره هماهنگی امور حمل و نقل اداره کل راه و شهرسازی استان قم راهکار برون رفت از گره های ترافیکی استان را در توسعه حمل و نقل عمومی و ترکیبی دانست و گفت: توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی رویکردی است که بر مبنای آن بین الگوی توسعه شهر و الگوی استقرار شبکه حمل و نقل همگانی انبوه، هماهنگی وجود دارد.
وی افزود: این رویکرد به صورت پروژه با کاربری مختلط قابل اجرا است که در فاصله پیاده‌روی (۵۰۰ تا ۸۰۰ متری) از ایستگاه حمل و نقل همگانی قرار گرفته است. طراحی، چیدمان و اختلاط کاربری‌ها با تأکید بر ایجاد محیط پیاده محور و تقویت استفاده از حمل و نقل همگانی می‌باشد.
فرج توضیح داد: اختلاط کاربری های مسکونی، تجاری، اداری، فضای باز و فضاهای عمومی در فاصله دسترسی مناسب پیاده، امکان تردد ساکنان و شاغلان در محل را با وسایل نقلیه همگانی، دوچرخه و یا به صورت پیاده تسهیل می‌کند. تراکم فعالیت و ساختمان در نواحی همجوار ایستگاه حمل و نقل همگانی به صورت نسبی بیشتر از بافت شهری اطراف بوده و هر چه فاصله از ایستگاه بیشتر می‌شود، تراکم نسبی نیز کاهش می‌یابد.
وی با اشاره به این که توسعه شهری مبتنی بر حمل و نقل همگانی محور، یک اجتماع با کاربري مختلط و فشرده، گرداگرد مرکزیت یک ایستگاه حمل و نقل است به گونه ای که نظر ساکنین، کارگران و مغازه داران را به استفاده از حمل و نقل همگانی و کاهش استفاده از اتومبیل شخصی جلب نماید، ابراز داشت: این نوع توسعه، افراد، مشاغل و خدمات را در کنار یکدیگر قرار داده و به گونه ای طراحی می شود که سفرهای پیاده و یا با استفاده از دوچرخه، حمل و نقل عمومی و اتومبیل را به سفرهای ایمن، کارا و راحت مبدل سازد.
سرپرست اداره هماهنگی امور حمل و نقل اداره کل راه و شهرسازی استان قم هشت اصل توسعه شهر مبتنی بر حمل و نقل همگانی را معرفی کرد: پیاده محوری (توسعه محلات شهری)، ایمنی مسیر پیاده رو، فعال و پویا بودن مسیر پیاده رو، دسترسی ساکنان به حمل و نقل همگانی و انبوه، افزایش تراکم ساختمان ها و بناها در نزدیکی ایستگاه ها، توسعه افقی شهر، ایجاد یکپارچگی در سیستم حمل و نقل، تغییر رویکرد از طراحی خودرو به طراحی حمل و نقل همگانی و محدودیت برای عبور و مرور خودرو های شخصی از مهمترین اصول توسعه شهر مبتنی بر حمل و نقل همگانی است.