شناخت تغییرات کالبدی و عملکردی بافت قدیم سنندج و راهکارهای حل مسئله

کیومرث حبیبی*: بافت فرسوده هسته مرکزی شهر سنندج با مساحتی افزون بر ۱۰۳۰۳۹۲ مترمربع، بافت قدیمی شهر سنندج را شکل داده است. این بافت به دور هسته اولیه شهر و یا بافت تاریخی تنیده شده و انتهای مرحله زمان شکل‌گیری آن به اواخر دوره قاجاری؛ یعنی قبل از دگرگونی‌ها و تغییرات جدیدی که از اوایل حکومت پهلوی آغاز شد، می‌رسد.

محمدصادق وجدی مطرح کرد:

نگاه مساله‌محور، اساسی‌ترین راه‌حل رفع معضل حاشیه‌شینی/ حل مشکلات حاشیه‌نشینی و مهاجرت با کمک مردم

مدیرکل اداره راه و شهرسازی نگاه مساله محور را اساسی‌ترین راه‌حل برای رفع معضل حاشیه‌نشینی دانست و گفت: برای ریشه‌کن کردن سکونتگاه‌های غیررسمی باید علت به وجود آمدن این نواحی را بررسی کرده و دفاتر تسهیل‌گری را در راستای یک هدف مشخص سازماندهی کنیم.

مریوان و گستره سکونتگاه‌های نابه‌سامان شهری

شهر مریوان در فاصله ۱۳۰ کیلومتری غرب سنندج و ۱۵ کیلومتری مرز عراق قرار دارد. ارتباط این شهرستان با کشور عراق و موقعیت مرزی آن تاثیر زیادی بر جوامع و فرهنگ این منطقه و همچنین توسعه جمعیتی و کالبدی شهر مریوان برجای گذاشته که از دیدگاه این بررسی حایز اهمیت فراوان است.

تاریخچه و روند گسترش کالبدی شهر سقز

شهرستان سقز یکی از شهرستان­‌های شمالی استان به شمار می­‌رود و وسعتی معادل ۴۵۱۴ کیلومتر مربع دارد. این شهرستان بین ۴۶ درجه و ۱۶ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۱۵ دقیقه عرض شمالی واقع شده است و از سمت شمال به استان آذربایجان غربی، از جنوب به شهرستان مریوان و کشور عراق و از غرب به شهرستان بانه و از جنوب شرقی و شرق به شهرستان دیواندره محدود می‌­شود.

بهروز رستم‌پور شهردار بانه مطرح کرد:

سکونتگاه‌های غیررسمی بانه، حاشیه‌نشینی ثروتمندان

شهر بانه از اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ رونق گرفت و با ایجاد بازارچه محلی مرزی برخی کالاهای لوکس هم‌اکنون این شهر به بهشت دست‌فروشان تبدیل شده است.

پیگیری مشکلات حاشیه‌نشینان؛ از گفتگو با معتمدان محله تا نامه‌نگاری با رییس جمهوری

«حسن آباد»؛ فرهنگی‌ترین نقطه سنندج با پیشینه‌ای کهن‌تر از شهر

پدیده حاشیه‌نشینی به مفهوم امروز نخست در کشورهای صنعتی همراه با رشد شتابان شهرنشینی و افزایش میزان مهاجرات روستاییان به شهرها به وجود آمد و در کشورهای در حال توسعه نیز به دنبال برنامه‌های استعماری کشورهای صنعتی و اشاعه فرهنگ و تکنولوژی آنان در این کشورها شروع به رشد و توسعه کرد.

پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی گزارش می‌دهد؛

شاخص‌های مسكن در شهر سنندج و روند تحول آن/ شاخص‌های تراكم و تجهیزات مسكن

سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال ۱۳۷۵ در شهر سنندج حاكی از آن است كه شاخص خانوار در واحد مسكونی در شهر ۱/۲۸ خانوار است كه تغییر چشمگیری نسبت به سال ۱۳۶۵ نكرده است، اما شاخص نفر در واحد مسكونی از ۶.۲ نفر در سال ۱۳۶۵ به ۵.۹۹ نفر كاهش یافته است. مقایسه شاخص‌های فوق با شاخص‌های مناطق شهری استان و كشور حاكی از وضع نامطلوب شاخص‌های مسكن شهر سنندج نسبت به میانگین شهری كشور است.

رهبر انقلاب:

آمار تلفات تصادف‌های جاده‌ای کاهش یافته است/ لزوم برقراری امنیت در همه سکونتگاه‌ها اعم از حاشیه شهرها و شهرهای کوچک

رهبر معظم انقلاب در دیدار با فرماندهان نیروی انتظامی از حضور مسئولانه این نیرو در راه‌های مواصلاتی کشور در ایام سفرهای نوروزی تشکر و قدردانی کردند.

قادرزاده مطرح کرد:

سکونتگاه‌های غیررسمی مانعی جدی در برابر توسعه شهری سنندج/ بازتولید فرهنگ حاشیه‌نشینی در شهر

دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان و رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی ضمن تأکید بر این نکته که میزان حاشیه‌نشینی در سنندج سه برابر میانگین کشوری است گفت: سکونتگاه‌های غیررسمی مانعی جدی برای توسعه شهری سنندج محسوب شده و نقش بسیاری در بازتولید فرهنگ حاشیه‌نشینی و استمرار آن در شهر خواهند داشت.

مدیرکل دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری وزارت راه و شهرسازی مطرح کرد:

پیشنهاد بازبینی سند ملی اشتغال با محوریت سکونتگاه‌های غیررسمی/ ساخت‌وساز غیرقانونی خانه‌ها در ۴ شب

نریمان مصطفایی معتقد است در نایسر که یکی از مناطق منفصل شهری سنندج محسوب می‌شود سیستم تفکیک به طور غیررسمی انجام می‌شود و بنگاه‌های معاملات مسکن ساختاری را شکل داده‌اند که زمین را خرید و فروش می‌کنند و تنها طی سه تا چهار شب واحدهای مسکونی در آن‌جا ساخته می‌شود.

گزارشی از پیشینه تاریخی شهر سنندج

در کوچه پس کوچه‌های بافت قدیم شهر هزار تپه/ محله‌هایی تاریخی در بافت قدیمی شهر

شهر سنندج مرکز استان کردستان واقع در غرب کشور و محصور بین تپه­‌‌ها در یك جام فضایی قرار گرفته است؛ به طوری كه كوه‌ها و تپه‌های آبیدر، كچكرش و طوس نوذر كه ادامه سلسله جبال زاگرس هستند در اطراف این شهر كشیده شده و در پاره‌ای از قسمت‌ها چون دماغه‌ای در جلگه این ناحیه پیشروی کرده است.

اخلاقیان مطرح کرد:

پژوهش؛ بهترین راهکار برای رفع معضل حاشیه‌نشینی/ تحقیقات دامنه ارتباطات جامعه و دانشگاه را گسترش می‌دهد

رییس دانشگاه کردستان تحقیق و پژوهش را بهترین راهکار برای حل معضل حاشیه‌نشینی خواند و گفت: با تحقیق و برخورداری از منابع و شناختی کامل از وجوه مختلف مشکلات آنها را به روش صحیح‌تر و اصولی‌تری برطرف خواهیم کرد.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق کردستان مطرح کرد:

شناسایی چهار هزار و ۷۳۰ انشعاب غیرمجاز برق در سنندج/ مشکلات قانونی؛ مانعی در برابر واگذاری انشعاب به نواحی منفصل شهری

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق کردستان از غیرمجاز بودن ۵ درصد از انشعابات برق سکونتگاه‌های غیررسمی کردستان خبر داد و گفت: شرکت برق استان آمادگی کامل واگذاری انشعابات به نواحی منفصل شهری استان را در صورت رفع موانع قانونی خواهد داشت.

گزارش میدانی از مشکلات اقتصادی یک محله حاشیه‌نشین در سنندج؛

بیکاری و فقر مشکل بزرگ منطقه «گریزه»/ بیکاری امان اهالی را بریده است/حاشیه‌نشینان گریزه، بهر‌ه‌ای از اقدامات اولیه سلامتی‌آفرین نبرده‌اند

«گریزه»؛ این ناحیه منفصل شهری سنندج که در سفر استانی هیات دولت وقت در سال ۸۸ از روستا به محدوده شهری تغییر ساختار یافت، به گفته اهالی آن، پیشتر روستایی زیبا در رأس تپه‌ای سرسبز در جنوب سنندج بود که در عرض کمتر از یک دهه، به منطقه‌ای خشک، کم‌آب و مملو از معضلات و مشکلات شهری و روستایی تبدیل شده است.

نشریه شهر و شهروند منتشر شد؛

نگاهی به سکونتگاه‌های فقیرنشین شهری در کردستان/ بررسی چرایی گسترش حاشیه‌نشینی

نشریه شهر و شهروند ویژه سکونتگاه‌های غیررسمی استان کردستان با محوریت بررسی حاشیه‌نشینی در سنندج، مریوان، سقز و بانه منتشر شد.

میراث شهر سنندج در محدوده بافت قدیم دارای ارزش

منطبق بر مصوبه مورخ ۱۳۸۵.۳.۲۰ كمیسیون ماده پنج محدوده اولیه بافت فرسوده شهر سنندج ۳۴۶.۹ هكتار تعیین شده است كه از این میزان ۱۷۶.۳ هكتار آن بافت فرسوده واجد میراث شهری، ۱۲۳.۹ هكتار آن بافت فرسوده فاقد میراث شهری و ۴۵.۷ هكتار آن بافت فرسوده حاشیه‌ای تشخیص داده شده است.

معاون سازمان مديريت و برنامه‌ريزی كشور اعلام کرد:

توانمندسازی، راهبرد دولت برای رفع آسيب‌های حاشيه‌نشينی است

معاون امور آموزشی و فرهنگی سازمان مديريت و برنامه‌ريزی كشور گفت: راهبرد دولت برای رفع آسيب‌های اجتماعی ناشی از حاشيه‌نشينی شهرها، توانمندسازی اجتماع محور است.

نماینده مردم سنندج:

جمعیت سکونتگاه‌های حاشیه‌ای سنندج روز به روز در حال افزایش است/ فقدان فضاهای آموزشی٬ مذهبی و ورزشی و فرهنگی در سکونتگاه‌های غیررسمی

نماینده مردم سنندج٬ دیواندره و کامیاران در مجلس شورای اسلامی جمعیت سکونتگاه‌های حاشیه‌ای سنندج را روز به روز در حال افزایش خواند و گفت: آسیب‌های اجتماعی شهرک‌های اقماری سنندج بیشتر اعتیاد٬ طلاق٬ مسایل جناحی و معضلات اخلاقی است.

نماینده برنامه اسكان بشر سازمان ملل متحد ایران:

زندگی یک میلیارد حاشیه‌نشین در سراسر جهان/ افزایش روند شهرنشینی در جهان

نماینده برنامه اسكان بشر سازمان ملل متحد در ایران با بیان اینكه امروزه طیف وسیعی از جامعه در سكونتگاه های غیر رسمی زندگی می كنند گفت: بهبود وضعیت این سكونتگاه ها نیازمند برنامه ریزی و مشاركت همگانی است.

مسجد جامعی در همایش بین‌المللی سكونتگاه‌های فقیرنشین شهری:

مساله شهر و فقر شهری یك نگاه جامع و كلان می‌خواهد/ ۷۰ درصد منابع شهرداری‌ها در هشت كلان‌شهر كشور هزینه می‌شود

عضو شورای اسلامی شهر تهران گفت: مساله شهر و فقر شهری نیازمند یك نگاه جامع و كلان است و جای جای كشور مطالبات مختص به خود را می‌طلبد.

ایراندوست در افتتاح همایش بین المللی سکونتگاه‌های فقیرنشین شهری:

ارسال ۳۶۰ چکیده مقاله از ۱۱ کشور جهان به دبیرخانه همایش سکونتگاه‌های فقیرنشین/ مجال فعالیت و پیشرفت اقتصادی برای حاشیه‌نشینان وجود ندارد

دبیر همایش بین‌المللی سکونتگاه‌های فقیر نشین شهری گفت: هشت میلیون ایرانی در سکونتگاه‌های فقیرنشین زندگی می‌کنند.

ایزدی در همایش بین‌المللی سكونتگاه‌های فقیرنشین شهری:

رفع مسائل سكونتگاه‌های غیررسمی و فقر شهری نیازمند عزم ملی است/ تلاش مسوولان ارشد نظام درجهت كاهش مشكلات و نابسامانی‌های شهری

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت با اشاره به اینکه تمامی مسوولان و برنامه‌ریزان كشور در صدد فراهم كردن زمینه‌های لازم برای رفع و كاهش مشكلات و نابسامانی های شهری در سطح كشور هستند گفت: رفع مسائل مربوط به سكونتگاه های غیر رسمی و فقر شهری، كاری عظیم و بزرگی بوده و نیازمند عزم ملی است.

اخلاقیان در همایش بين المللی سكونتگاه‌های فقيرنشين شهری

آموزش‌های عمران شهری در سطح دانشگاه‌ها باقی مانده است

رئيس دانشگاه كردستان با اشاره به اينكه آموزش‌های عمران شهری در سطح دانشگاه‌ها باقی مانده است، گفت: اين آموزش‌ها در ساخت و سازهای شهری مورد استفاده قرار نگرفته است.

واعظ مهدوی در همایش سكونتگاه‌های فقیرنشین شهری:

حاشیه‌نشینی انعكاسی از نابرابری‌های اجتماعی/ آمادگی کامل برای اجرای طرح‌های مصوب شركت عمران و بهسازی شهری و پوشش كامل حاشیه شهرها

معاون امور آموزشی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور حاشیه‌نشینی را ناشی از عملكرد نامناسب مدیران و مسوولان جامعه دانست و گفت: تمركز امكانات در شهرها منجر به قطب بندی شهرها و مهاجرت بی رویه روستاییان به شهر و رشد سكونتگاه های غیر رسمی شده است.